Dorota Segda

Dorota Segda

Dorota Segda, 2018
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1966 Kraków
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Stanisław Radwan (od 2001)
Odznaczenia

	głos Doroty Segdy 23 marca 2018
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Dorota Jolanta Segda (ur. 12 lutego 1966 w Krakowie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, profesor sztuk teatralnych, nauczyciel akademicki Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie^[1], rektor tej uczelni w kadencjach 2016–2020 i 2020–2024.

Życiorys

Jest córką Jerzego i wnuczką pułkownika Władysława Segdy, dwukrotnego brązowego medalisty olimpijskiego w szermierce. Jej rodzice pracowali w budżetówce^[2]. Urodziła się i dorastała w Krakowie, gdzie ukończyła II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego i Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego^[3].

W 1987 została aktorką krakowskiego Starego Teatru^[4]. Debiutowała rolą Soni w Zbrodni i karze Andrzeja Wajdy na festiwalu w Jerozolimie^[4]. Na początku teatralnej kariery zagrała m.in. Albertynkę w Operetce Witolda Gombrowicza w reżyserii Tadeusza Bradeckiego w Starym Teatrze (1988)^[5], Ofelię w Hamlecie (IV) Williama Szekspira w reż. Andrzeja Wajdy (1989)^[4], Manię w Ślubie Witolda Gombrowicza w reż. Jerzego Jarockiego (1991)^[5], Pannę Młodą w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Wajdy (1991) i Księżną w Tak zwanej ludzkości w obłędzie według Stanisława Ignacego Witkiewicza w reż. Jerzego Grzegorzewskiego (1992). W późniejszych latach zagrała także m.in. Salomeę w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego w reż. Jerzego Jarockiego (1993) i Małgorzatę w Fauście Johanna Wolfganga Goethego w reż. Jerzego Jarockiego (1997)^[5]. Dzięki rolom w spektaklach Starego Teatru w Krakowie dwukrotnie była wyróżniona przez redakcję miesięcznika „Teatr” Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza: za sezon 1992/1993 (za rolę Salomei w Śnie srebrnym Salomei) i za sezon 1996/1997 (za rolę Małgorzaty w Fauście).

W latach 1997–2000 występowała w Teatrze Narodowym w Warszawie^[5]. Do jej najważniejszych występów w tym teatrze należą role zagrane w spektaklach w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego, na podstawie sztuk Stanisława Wyspiańskiego: Joanna w Nocy listopadowej (1997), Joas w Sędziach (1999)^[5] i Rachela w Weselu (2002). Gościnnie grała też w Teatrze Bagatela w Krakowie, Krakowskim Teatrze Scena STU, a także w Och-Teatr i Teatr 6. piętro w Warszawie.

W 2000 powróciła do gry w Starym Teatrze w Krakowie^[6]. Zagrała Julię w Król umiera, czyli ceremonie Eugène Ionesco w reż. Piotra Cieplaka (2008)^[7], role w sztukach Pawła Demirskiego w reż. Moniki Strzępki: Barbarę Niechcic / Prozac w Nie-boskiej komedii. Wszystko powiem Bogu (2014), Katherine Switzer/Dobrego Wilka 1 w Triumfie woli (2016) i Bóstwo klasy średniej w Rok z życia codziennego w Europie Środkowo-Wschodniej (2018) oraz Julcię w Pannach z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza w reż. Agnieszki Glińskiej (2019).

W 1988 zadebiutowała w Teatrze Telewizji, gdzie była Anną w Po próbie Ingmara Bergmana w reż. Jana Maciejowskiego. Zagrała też m.in. w spektaklach Andrzeja Domalika: Sonię w Płatonowie Antoniego Czechowa (1992) i Helenę w Dzieciach słońca Maksyma Gorkiego (1993). Była Sonią w Wujaszku Wani Antoniego Czechowa w reż. Kazimierza Kutza (1994) i Kamą Stern w Zazdrości Esther Vilar w reż. Krystyny Jandy (2001). Do jej największych kreacji stworzonych w Teatrze Telewizji należą tytułowe role w Marii Stuart Friedricha Schillera w reżyserii Roberta Glińskiego (1994) i w Krystynie Augusta Strindberga w reż. Piotra Mikuckiego (1995).

Pod koniec lat 80. zadebiutowała jako aktorka filmowa. Zagrała potrójną rolę – bliźniaczek Lili i Dory, a także ich matki – w filmie Ildikó Enyedi Mój wiek XX (1988)^[2]. Za występ w filmie odebrała nagrodę za najlepszą rolę oraz nagrodę publiczności na festiwalu w Budapeszcie^[8]. W 1989 zagrała Kasię w filmie Waldemara Krzystka Ostatni prom^[9]. Popularność w Polsce zdobyła m.in. tytułową rolą w Faustynie, za którą otrzymała Bałtycką Perłę, nagrodę dla najlepszej aktorki na Międzynarodowym Festiwalu Filmowego Państw Nadbałtyckich^[10]. Ponadto zagrała w filmie Tato, a w latach 1999–2005 wcielała się w Agatę Kwiecińską, dyrektor administracyjną szpitala w Leśnej Górze w serialu Na dobre i na złe^[11]. W 1995 otrzymała Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego^[10].

W kolejnych latach zagrała także m.in. Mariolę Chudziszewską w serialu Ludzie Chudego, Halinę w Dziewczynach ze Lwowa, inspicjentkę Hanię Kurczab w Artystach i Irenę, dyrektor Szpitala Północnego w Warszawie w serialu Echo serca.

W 1998 odcisnęła dłoń w pamiątkowej płycie na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.

W filmach Harry Potter i Zakon Feniksa, Harry Potter i Książę Półkrwi, Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I i Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II użyczyła głosu Bellatriks Lestrange, którą grała Helena Bonham Carter. Dubbingowała także filmy animowane – Iniemamocni i Iniemamocni 2 (jako Helen Parr / Elastyna / Pani Iniemamocna), Auta i Auta 2 (Sally Carrera), czy Merida waleczna (rola Elinor).

W 1991 wystąpiła w reklamie telewizyjnej firmy Johnson & Johnson^[11].

W RMF FM wraz z Robertem Konatowiczem prowadziła program Metamorfoza.

18 października 2012 otrzymała tytuł profesora sztuk teatralnych^[12]. Nominację profesorską odebrała 23 stycznia 2013 z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego^[13]. Jest zatrudniona na stanowisku profesora zwyczajnego w AST w Krakowie. Została wybrana na rektora tejże uczelni 11 kwietnia 2016 roku na kadencję 2016–2020^[14], a 18 maja 2020 roku na kadencję 2020–2024^[15].

Życie prywatne

Dwukrotnie zamężna^[5]. W 2001 poślubiła Stanisława Radwana, kompozytora i byłego dyrektora naczelnego Starego Teatru w Krakowie.

Filmografia

Odznaczenia i nagrody

• Nagroda za rolę Maszy w przedstawieniu Samobójca Mikołaja Erdmana w PWST w Krakowie na VI Ogólnopolskim Przeglądzie Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi (1988)
• Nagroda za najlepszy monolog na Festiwalu Szkół Teatralnych w Bratysławie (1988)
• Nagroda dla młodego aktora za rolę Cecylii Cardew w przedstawieniu Bądźmy poważni na serio w Starym Teatrze w Krakowie podczas XXIX Kaliskich Spotkań Teatralnych (1989)
• Nagroda Artystyczna Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego (1989)
• Nagroda (stypendium zagraniczne) im. Arnolda Szyfmana (1989)
• Nagroda Dziennikarzy na Festiwalu Filmów Węgierskich w Budapeszcie za role w filmie Mój wiek XX (1990)
• Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawana przez miesięcznika „Teatr” za rolę Salomei w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego w Starym Teatrze w Krakowie (1993)
• Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego (1995)
• „Bałtycka Perła” – główna nagroda aktorska za rolę w filmie Faustyna na III Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Państw Nadbałtyckich w Rydze (1995)
• Odznaka Honorowa „Zasłużony Działacz Kultury” (1996)
• Złota Kaczka w kategorii: Najlepsza polska aktorka (1996)
• Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawana przez miesięcznika „Teatr” za rolę Małgorzaty w Fauście Johanna Wolfganga Goethego w Starym Teatrze w Krakowie (1997)
• Krakowska Złota Maska, przyznawana przez publiczność teatrów krakowskich za rolę Małgorzaty w Fauście Johanna Wolfganga Goethego w Starym Teatrze w Krakowie (1998)
• Wyróżnienie za role Adeli i Laodamii w sztuce Tryptyk Wyspiański według Stanisława Wyspiańskiego w Starym Teatrze w Krakowie na 26. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych (2001)
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)
• Nagroda Miasta Krakowa (2011)
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015)
• Krakowska Nagroda Teatralna „Ludwik” w kategorii najlepsza rola kobieca za rolę w spektaklu Triumf woli (2017)
• Nagroda im. Romany Bobrowskiej, przyznawana przez Radio Kraków (2018)
• Nagroda im. Ireny i Tadeusza Byrskich na XIX Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2019” za reżyserię, adaptację, oprawę muzyczną i rolę w słuchowisku Jacyś złośliwi bogowie zakpili z nas okrutnie w Radiu Kraków, opartym na korespondencji Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta (2019)
• Nagroda Specjalna za rolę, składającą się na "zbiorowy portret kobiecości", w spektaklu Panny z Wilka z Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie na 60. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (2020)^[17]

Przypisy

Bibliografia

• Katarzyna Jurkowska, Katarzyna Kościelak: Kobiety przełomu. Znak Horyzont, 2020. ISBN 978-83-240-7789-2.

Linki zewnętrzne

• Dorota Segda w bazie IMDb (ang.)
• Dorota Segda w bazie Filmweb
• Dorota Segda w bazie filmpolski.pl
• Dorota Segda, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .