Dorota Segda

Dorota Segda
Ilustracja
Dorota Segda, 2018
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1966
Kraków

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Stanisław Radwan
(od 2001)

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Dorota Jolanta Segda (ur. 12 lutego 1966 w Krakowie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, profesor sztuk teatralnych, nauczyciel akademicki Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie[1], rektor tej uczelni w kadencjach 2016–2020 i 2020–2024.

Życiorys

Jest córką Jerzego i wnuczką pułkownika Władysława Segdy, dwukrotnego brązowego medalisty olimpijskiego w szermierce. Jej rodzice pracowali w budżetówce[2]. Urodziła się i dorastała w Krakowie, gdzie ukończyła II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego i Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego[3].

W 1987 została aktorką krakowskiego Starego Teatru[4]. Debiutowała rolą Soni w Zbrodni i karze Andrzeja Wajdy na festiwalu w Jerozolimie[4]. Na początku teatralnej kariery zagrała m.in. Albertynkę w Operetce Witolda Gombrowicza w reżyserii Tadeusza Bradeckiego w Starym Teatrze (1988)[5], Ofelię w Hamlecie (IV) Williama Szekspira w reż. Andrzeja Wajdy (1989)[4], Manię w Ślubie Witolda Gombrowicza w reż. Jerzego Jarockiego (1991)[5], Pannę Młodą w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Wajdy (1991) i Księżną w Tak zwanej ludzkości w obłędzie według Stanisława Ignacego Witkiewicza w reż. Jerzego Grzegorzewskiego (1992). W późniejszych latach zagrała także m.in. Salomeę w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego w reż. Jerzego Jarockiego (1993) i Małgorzatę w Fauście Johanna Wolfganga Goethego w reż. Jerzego Jarockiego (1997)[5]. Dzięki rolom w spektaklach Starego Teatru w Krakowie dwukrotnie była wyróżniona przez redakcję miesięcznika „Teatr” Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza: za sezon 1992/1993 (za rolę Salomei w Śnie srebrnym Salomei) i za sezon 1996/1997 (za rolę Małgorzaty w Fauście).

W latach 1997–2000 występowała w Teatrze Narodowym w Warszawie[5]. Do jej najważniejszych występów w tym teatrze należą role zagrane w spektaklach w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego, na podstawie sztuk Stanisława Wyspiańskiego: Joanna w Nocy listopadowej (1997), Joas w Sędziach (1999)[5] i Rachela w Weselu (2002). Gościnnie grała też w Teatrze Bagatela w Krakowie, Krakowskim Teatrze Scena STU, a także w Och-Teatr i Teatr 6. piętro w Warszawie.

W 2000 powróciła do gry w Starym Teatrze w Krakowie[6]. Zagrała Julię w Król umiera, czyli ceremonie Eugène Ionesco w reż. Piotra Cieplaka (2008)[7], role w sztukach Pawła Demirskiego w reż. Moniki Strzępki: Barbarę Niechcic / Prozac w Nie-boskiej komedii. Wszystko powiem Bogu (2014), Katherine Switzer/Dobrego Wilka 1 w Triumfie woli (2016) i Bóstwo klasy średniej w Rok z życia codziennego w Europie Środkowo-Wschodniej (2018) oraz Julcię w Pannach z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza w reż. Agnieszki Glińskiej (2019).

W 1988 zadebiutowała w Teatrze Telewizji, gdzie była Anną w Po próbie Ingmara Bergmana w reż. Jana Maciejowskiego. Zagrała też m.in. w spektaklach Andrzeja Domalika: Sonię w Płatonowie Antoniego Czechowa (1992) i Helenę w Dzieciach słońca Maksyma Gorkiego (1993). Była Sonią w Wujaszku Wani Antoniego Czechowa w reż. Kazimierza Kutza (1994) i Kamą Stern w Zazdrości Esther Vilar w reż. Krystyny Jandy (2001). Do jej największych kreacji stworzonych w Teatrze Telewizji należą tytułowe role w Marii Stuart Friedricha Schillera w reżyserii Roberta Glińskiego (1994) i w Krystynie Augusta Strindberga w reż. Piotra Mikuckiego (1995).

Pod koniec lat 80. zadebiutowała jako aktorka filmowa. Zagrała potrójną rolę – bliźniaczek Lili i Dory, a także ich matki – w filmie Ildikó Enyedi Mój wiek XX (1988)[2]. Za występ w filmie odebrała nagrodę za najlepszą rolę oraz nagrodę publiczności na festiwalu w Budapeszcie[8]. W 1989 zagrała Kasię w filmie Waldemara Krzystka Ostatni prom[9]. Popularność w Polsce zdobyła m.in. tytułową rolą w Faustynie, za którą otrzymała Bałtycką Perłę, nagrodę dla najlepszej aktorki na Międzynarodowym Festiwalu Filmowego Państw Nadbałtyckich[10]. Ponadto zagrała w filmie Tato, a w latach 1999–2005 wcielała się w Agatę Kwiecińską, dyrektor administracyjną szpitala w Leśnej Górze w serialu Na dobre i na złe[11]. W 1995 otrzymała Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego[10].

W kolejnych latach zagrała także m.in. Mariolę Chudziszewską w serialu Ludzie Chudego, Halinę w Dziewczynach ze Lwowa, inspicjentkę Hanię Kurczab w Artystach i Irenę, dyrektor Szpitala Północnego w Warszawie w serialu Echo serca.

W 1998 odcisnęła dłoń w pamiątkowej płycie na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.

W filmach Harry Potter i Zakon Feniksa, Harry Potter i Książę Półkrwi, Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I i Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II użyczyła głosu Bellatriks Lestrange, którą grała Helena Bonham Carter. Dubbingowała także filmy animowane – Iniemamocni i Iniemamocni 2 (jako Helen Parr / Elastyna / Pani Iniemamocna), Auta i Auta 2 (Sally Carrera), czy Merida waleczna (rola Elinor).

W 1991 wystąpiła w reklamie telewizyjnej firmy Johnson & Johnson[11].

W RMF FM wraz z Robertem Konatowiczem prowadziła program Metamorfoza.

18 października 2012 otrzymała tytuł profesora sztuk teatralnych[12]. Nominację profesorską odebrała 23 stycznia 2013 z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego[13]. Jest zatrudniona na stanowisku profesora zwyczajnego w AST w Krakowie. Została wybrana na rektora tejże uczelni 11 kwietnia 2016 roku na kadencję 2016–2020[14], a 18 maja 2020 roku na kadencję 2020–2024[15].

Życie prywatne

Dwukrotnie zamężna[5]. W 2001 poślubiła Stanisława Radwana, kompozytora i byłego dyrektora naczelnego Starego Teatru w Krakowie.

Filmografia

Filmy[16]
RokTytułRolaUwagi
1989Ostatni promKasia Trelkowska, była uczennica Marka
1989Mój wiek XXDóra / Lili / Anya
1995TatoEwa Sulecka, żona Michała
2003ShowDorota, producentka i reżyser programu
2003Historia Tamary i Svenalektorfilm dokumentalny
2003Dar bożego miłosierdzialektorfilm dokumentalny
2005Zakochany AniołKarioka
2006Wstydżona Tomasza
2007FutroGrażyna Szymoniuk, córka Ireny i Henryka
2008Po latach niewoli wstaje Polska... 1914-1918Maria Dąbrowskafilm dokumentalny
2008Echomatka Wiktoriietiuda szkolna
2010Tylko dla obłąkanychSallyetiuda szkolna
2010Mała matura 1947profesorka Szumska, historyczka
2011Czwarty grzechwłaścicielka galeriifilm krótkometrażowy
2011Edyta Stein. Patronka Europylektorfilm dokumentalny; teksty Edyty Stein
2016Szczęście świataKlara
2017Atak panikiElżbieta, żona Andrzeja
2020Trochę w ciążyHalina, matka Gośki
2021W jak morderstwoBarbara Szeliga, żona Brunona
Produkcje telewizyjne[16]
RokTytułRolaUwagi
1988Po próbieAnnaspektakl telewizyjny
1989ReformatorLubka-córkaspektakl telewizyjny
1989Koncert świętego Owidiuszasiostra Andreaspektakl telewizyjny
1989AnatolAnettspektakl telewizyjny
1990Czarowna noctrzecia osobaspektakl telewizyjny
1991Zwierzenia klownaMaria Derkumspektakl telewizyjny
1991Panny i wdowyMania, córka Ewelinyserial telewizyjny, odcinek: 1
1991Noc Walpurgi albo kroki komandoraLucyspektakl telewizyjny
1991Hamlet IVOfelia, córka Poloniuszaspektakl telewizyjny
1992ŚlubManiaspektakl telewizyjny
1992PrzeprowadzkaFiona Carterspektakl telewizyjny
1992PłatonowSoniaspektakl telewizyjny
1992Najzwyklejszy cudkrólewnaspektakl telewizyjny
1993Tylko strachBożenafilm telewizyjny
1993TaranthrillerMagda, studentka docentafilm telewizyjny
1993SiostrzyczkiLise Paquettespektakl telewizyjny
1993Portret Doriana GrayaSybila Vanespektakl telewizyjny
1993Dzieci słońcaHelenaspektakl telewizyjny
1994WyliczankaMarta Adamska, partnerka Adamafilm telewizyjny
1994Wujaszek WaniaSonia, córka profesora z pierwszego małżeństwaspektakl telewizyjny
1994SpadkobiercyMaria Teresa Cresseauspektakl telewizyjny
1994Pułapka na samotnego mężczyznęFlorencjaspektakl telewizyjny
1994Maria StuartMaria, królowa Szkocjaspektakl telewizyjny
1994Faustynasiostra Faustyna (Helena) Kowalskafilm telewizyjny
1995ZapisHortensjaspektakl telewizyjny
1995RodzinaMarysiaspektakl telewizyjny
1995KrystynaKrystynaspektakl telewizyjny
1996Wassa ŻeleznowaAnnaspektakl telewizyjny
1996Tajemnica SagaliWeronika Kowal, poszukiwaczka kamienia z Saturnaserial telewizyjny, odcinki: 12, 13
1996SawaLipaspektakl telewizyjny
1996Słaba wiaraOlgafilm telewizyjny z cyklu „Opowieści weekendowe”
1996Mąż, żona, dziewczyna i złodziej czyli sceny miłosne z Shakespear'aŻona / Lady Makbet / Desdemonaspektakl telewizyjny
1996Księżniczka TurandotTurandot, Księżniczka Chińskaspektakl telewizyjny
1996Gdzie jesteś, święty Mikołaju?mama Krzysiafilm telewizyjny
1997O księciu Gotfrydzie, rycerzu gwiazdy wigilijnejLilianaspektakl telewizyjny
1997Matka Courage i jej dzieciIvette Pottierspektakl telewizyjny
1997Gąszczdziewczyna z marzeń Andrzejafilm telewizyjny
1998Ukryty śmiechNoamispektakl telewizyjny
1998Tak zwana ludzkość w obłędzieksiężnaspektakl telewizyjny
1998Gwiezdny Piratmama Krzesimiraserial telewizyjny, odcinek: 1
1999-2005Na dobre i na złeAgata Kwiecińska, dyrektor administracyjny szpitalaserial telewizyjny, odcinki: 1-223
1999GrzebanieCzesia, Siostra Anna, Dziwka Bosaspektakl telewizyjny
1999Bigda idzie!Zuzaspektakl telewizyjny
2001ZazdrośćKama Sternspektakl telewizyjny
2002Wszyscy święciAnka, córka Mariifilm telewizyjny z cyklu „Święta polskie”
2004Matka i dzieckomatkaspektakl telewizyjny
2004Geza-dzieciakVizikespektakl telewizyjny
2005Klinika samotnych sercBarbara Rowicka, bratanica Sabiny Rowickiej pod jej nieobecność prowadząca należące do niej biuro matrymonialne „Serenada”serial telewizyjny
2006MrokJolkaserial telewizyjny, odcinek: 3
2006Góra góryKalina Mokosaspektakl telewizyjny
2007SędziowieJoasspektakl telewizyjny
2008-2012Barwy szczęściaDanuta Śliwińska, matka Klaryserial telewizyjny
2009NaznaczonyEwa Kuklińska, trenerka Izyserial telewizyjny, odcinek: 8
2010-2011Usta ustaEwa Kalwos, szefowa Krzysztofaserial telewizyjny, odcinki: 4, 7, 8, 9, 10, 28
2010Ojciec Mateuszpisarka Ewelina Lindeserial telewizyjny, odcinek: 59
2010Mała matura 1947profesorka Szumska, historyczkaserial telewizyjny, odcinki: 1, 2, 3
2010-2011Ludzie ChudegoMariola „Lola” Chudziszewska, żona „Chudego”serial telewizyjny
2011RanczoGrażyna, siostra pierwszej żony „Kusego”serial telewizyjny, odcinki: 58, 65
2014Komisarz AlexDorota Wirskaserial telewizyjny, odcinek: 73
2015Kobieta w lustrzeZofiaspektakl telewizyjny
2015-2019Dziewczyny ze LwowaHalina, synowa profesoraserial telewizyjny, odcinki: 2-19, 22-23, 25-26, 29-31, 39, 43, 48-52
2015Aż po sufit!Tamara Maier, matka Nataliiserial telewizyjny, odcinki: 4, 5
2016RanczoGrażyna, siostra pierwszej żony „Kusego”, matka Kingiserial telewizyjny, odcinki: 121, 122
2016Artyściinspicjentka Hania Kurczabserial telewizyjny, odcinki: 1-8
2019Zasada przyjemnościBarbara, siostra Mariiserial telewizyjny, odcinek: 2
2019-2020Echo sercaIrena, dyrektor szpitalaserial telewizyjny
2020Bez skrupułówpani naczelnikserial telewizyjny, odcinek 1
2021Kontrola 2wykładowczyni Majkiserial telewizyjny, odcinek 1
Dubbing
RokTytułRolaUwagi
1994Prowincjonalne życieDeborah
2004IniemamocniHelen Parr/Elastyna/Pani Iniemamocna
2006AutaSally Carrera
2007Harry Potter i Zakon FeniksaBellatrix Lestrange
2009Harry Potter i Książę PółkrwiBellatrix Lestrange
2010Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część IBellatrix Lestrange
2011Auta 2Sally Carrera
2011Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część IIBellatrix Lestrange
2012Merida WalecznaElinor
2017Auta 3Sally Carrera
2018Iniemamocni 2Helen Parr/Elastyna/Pani Iniemamocna

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. Prof. dr hab. Dorota Segda, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2011-09-08].
  2. a b Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 223
  3. Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 220.
  4. a b c Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 230–231
  5. a b c d e f Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 232–233
  6. Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 236.
  7. Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 235.
  8. Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 226.
  9. Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 228–229.
  10. a b Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 238–239
  11. a b Jurkowska i Kościelak 2020 ↓, s. 240–241
  12. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 października 2012 r. nr 115-14-12 w sprawie nadania tytułu profesora, isap.sejm.gov.pl [dostęp 2019-07-05].
  13. Prezydent zachęca do konsolidacji uczelni / Nominacje / Aktualności / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, web.archive.org, 3 czerwca 2013 [dostęp 2019-07-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-03].
  14. Prof. Dorota Segda rektorem-elektem na kadencję 2016–2020, www.ast.krakow.pl [dostęp 2019-07-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-05] (pol.).
  15. Dorota Segda ponownie rektorem krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. [dostęp 2020-05-19].
  16. a b Dorota Segda w bazie filmpolski.pl
  17. Marcelina Hertmann, Werdykt 60. KST, TBK [dostęp 2020-09-29] (pol.).

Bibliografia

  • Katarzyna Jurkowska, Katarzyna Kościelak: Kobiety przełomu. Znak Horyzont, 2020. ISBN 978-83-240-7789-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
Dorota Segda (1) 2018.jpg
Autor: Dariusz Senkowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Aktorka Dorota Segda, rektor AST w Krakowie.
VIP-Dorota Segda.mp3
Autor: Borys Kozielski, Licencja: CC BY 4.0
Voice Intro Project - nagranie głosu prof. Doroty Segdy wykonane podczas nagrań poezji Cypriana Kamila Norwida w projekcie Studia Aktorskiej Interpretacji Literatury „Obserwowanie w ciszy” – utwory Cypriana Norwida w aktorskich interpretacjach II wspieranego przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska
POL Brązowy Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Brązowego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"