Dotknięcie nocy

Dotknięcie nocy
Gatunekkryminał
sensacyjny
Rok produkcji1961
Data premiery11 stycznia 1962[1]
Kraj produkcjiPolska
Językpolski
Czas trwania88 min
ReżyseriaStanisław Bareja
ScenariuszAleksander Ścibor-Rylski
Główne roleJerzy Kozakiewicz
Elżbieta Kępińska
Wiesław Gołas
MuzykaAdam Walaciński
ZdjęciaJan Janczewski
ScenografiaRoman Wołyniec
KostiumyEwa Kowalska
MontażKrystyna Rutkowska
ProdukcjaZwonimir Ferič (kierownik produkcji)
WytwórniaZespół Filmowy Rytm

Dotknięcie nocy – polski czarno-biały film kryminalny z 1961 roku w reżyserii Stanisława Barei. Drugi chronologicznie film w dorobku Barei.

Fabuła

Akcja toczy się w prowincjonalnym miasteczku. Fotograf Jacenko pragnie się wyrwać z szarej rzeczywistości. By zrealizować swe marzenia planuje napad na konwój z banku wiozący wypłatę do miejscowego kombinatu. Jacenko zatrzymuje konwój i z zimną krwią strzela z pistoletu do osób przewożących pieniądze. Ciężko ranna zostaje również Beata – dziewczyna fotografa i kasjerka bankowa, która nie znając jego planów, przekazywała mu informacje o pracy banku. Jacenko ukrywa łup na wysypisku śmieci. Próbując odnaleźć ukryte pieniądze, wpada w urządzoną przez milicję pułapkę[1].

Obsada

Źródła:[1][2]

Scenariusz i realizacja filmu

Scenariusz filmu powstał na kanwie wydarzeń z okolic Pleszewa, gdzie skazany później na karę śmierci Stanisław G. dokonał napadu na taksówkę, w której wieziono pieniądze na wypłaty dla pracowników Krotoszyńskich Zakładów Przemysłu Terenowego w Dobrzycy. Zabijając 4 osoby, w tym kasjerkę, zabójca zabrał pieniądze, za które kupił m.in. dom. Pistolet zdobył wcześniej, napadając na plutonowego[3]. W Dotknięciu nocy główny bohater jest fotografem, gdy realny morderca był kierowcą samochodowym i ślusarzem. Inna zmiana w scenariuszu polegała na tym, że kasjerce towarzyszył w konwoju milicjant[4]. Film Barei był pierwszym ekranowym kryminałem wyprodukowanym w Polsce. Zdjęcia do filmu kręcono od maja 1961 roku w Płocku i okolicach miasta, którego mieszkańcy wystąpili w roli statystów[5].

Krytyka filmu

Film Barei porównywano m.in. do Popiołu i diamentu Andrzeja Wajdy oraz do Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Walorami dzieła były dla krytyków autentyzm i dobre tempo akcji. Chwalono także role aktorów: Wiesława Gołasa, Elżbiety Kępińskiej i Hanny Zembrzuskiej[6]. Jako słabe punkty wskazywano naiwność niektórych scen, banalność samej zbrodni oraz odegranie głównej roli przez Jerzego Kozakiewicza, którą oceniano jako zbyt egzaltowaną i odpychającą. Początkowo rolę tę miał zagrać Tadeusz Łomnicki, ale odmówił ze względu na inne zobowiązania. Po ponad dwudziestu latach Bareja spotkał Kozakiewicza na oddziale kardiologicznym i powierzył mu jedną z istotniejszych ról (kierownik produkcji Garwanko) w Zmiennikach[7]. Poza nim i Gołasem w późniejszych filmach Barei grali występujący w Dotknięciu nocy Stefan Śródka, Bolesław Płotnicki i Wanda Łuczycka[6]. Niektóre motywy z filmu pojawiały się później w takich dziełach jak Gangsterzy i filantropi, Zbrodniarz i panna i Przepraszam, czy tu biją?[8].

Przypisy

Bibliografia

  • Maciej Replewicz: Stanisław Bareja. Król krzywego zwierciadła. Poznań: Zysk i S-ka, 2009. ISBN 978-83-7506-387-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Stanisław Bareja (GOKW).jpg
Autor: Panek, Licencja: CC BY 3.0
Galeria osobowości kultury Warszawy XX w. Trasa Łazienkowska w Warszawie. Portret Stanisława Barei.