Dowództwo Żandarmerii Wojskowej
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1920 | |
| Rozformowanie | 1921 | |
| Tradycje | ||
| Rodowód | Inspektorat Żandarmerii Wojskowej | |
| Kontynuacja | Wydział II Żandarmerii Departamentu I MSWojsk. | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | gen. ppor. Eugeniusz Dąbrowiecki | |
| Ostatni | płk art. Władysław Jaxa-Rożen | |
| Działania zbrojne | ||
| wojna polsko-bolszewicka | ||
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | garnizon Warszawa | |
| Rodzaj sił zbrojnych | wojsko | |
| Rodzaj wojsk | żandarmeria | |
| Podległość | Minister Spraw Wojskowych | |
Dowództwo Żandarmerii Wojskowej – fachowy organ pracy Ministra Spraw Wojskowych w sprawach żandarmerii.
Historia
Z dniem 1 marca 1920 roku weszła w życie nowa organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych. Tego samego dnia swoje funkcjonowanie rozpoczęło Dowództwo Żandarmerii Wojskowej. Dowództwo zostało utworzone na podstawie rozkazu L.dz. 1925/Org. z 25 lutego 1920 roku oraz na bazie dotychczasowego Inspektoratu Żandarmerii Wojskowej. Dowództwo podlegało bezpośrednio Ministrowi Spraw Wojskowych. Siedziba dowództwa mieściła się przy ulicy Królewskiej 41 w Warszawie[1].
Na stanowisko dowódcy Żandarmerii Wojskowej został wyznaczony generał podporucznik Eugeniusz Dąbrowiecki, dotychczasowy Inspektor Żandarmerii Wojskowej. Jego zastępcą został pułkownik artylerii Władysław Jaxa-Rożen, dotychczasowy zastępca Inspektora Żandarmerii Wojskowej, natomiast stanowisko szefa sztabu zachował podpułkownik żandarmerii Wacław Harasymowicz[2].
Dowództwu Żandarmerii Wojskowej podlegały:
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 1 w Warszawie,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 2 w Lublinie,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 3 w Kielcach,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 4 w Łodzi,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 5 w Krakowie,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 6 we Lwowie,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 7 w Poznaniu,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 8 w Grudziądzu,
- Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 9 w Grodnie,
- Szkoła Żandarmerii Wojskowej w Warszawie,
- Dowództwo Żandarmerii Krajowej w Cieszynie[3].
7 kwietnia 1921 roku dowództwo otrzymało nowy etat[4].
Na podstawie rozkazu L.dz. 594/Pfn. z 19 sierpnia 1921 roku Dowództwo Żandarmerii Wojskowej zostało przekształcone w Wydział II Żandarmerii Departamentu I Ministerstwa Spraw Wojskowych. W skład Wydziału II Żandarmerii weszły sekcje I i III oraz Wojskowy Referat Inwigilacyjny dotychczasowego Dowództwa Żandarmerii Wojskowej, natomiast sekcje II i IV zostały zlikwidowane[5].
| w 1920 roku[6] | w 1920 roku[7] | 7 kwietnia 1921 roku[4] | w 1921 roku[5] |
|---|---|---|---|
| dowódca Żandarmerii Wojskowej | dowódca Żandarmerii Wojskowej | dowódca Żandarmerii Wojskowej | dowódca Żandarmerii Wojskowej |
| zastępca dowódcy | zastępca dowódcy | zastępca dowódcy | zastępca dowódcy |
| szef sztabu | szef sztabu | adiutant | adiutant |
| Oddział Organizacyjno-Mobilizacyjny | Oddział I Organizacyjno-Mobilizacyjny | Oddział I Organizacyjny | Sekcja I Organizacyjno-Mobilizacyjna |
| Oddział Służby Policyjnej, Wojskowej i Bezpieczeństwa | Oddział II Bezpieczeństwa | Oddział II Śledczy | Sekcja II Bezpieczeństwa |
| Oddział Spraw Personalnych | Oddział III Ewidencyjno-Personalny | Oddział III Personalny | Sekcja III Personalna |
| Oddział Dyscyplinarny | Oddział IV Dyscyplinarny | Oddział IV Dyscyplinarny | Sekcja IV Dyscyplinarno-Prawna |
| V Kancelaria | V Kancelaria | – | – |
| Oddział Regulaminów i Wyszkolenia | – | Referat Inwigilacyjny | – |
| Oddział Ewidencji | – | Komisja Gospodarcza | – |
| – | – | Oddział Sztabowy Dowództwa Żandarmerii Wojskowej | – |
| – | – | Korpus Sądowy Oddziału I Org.-Mob. MSWojsk. | – |
| – | – | Wojskowa Komisja Śledcza przy Sejmie Ustawodawczym | – |
Obsada personalna
Dowódcy Żandarmerii Wojskowej:
- gen. ppor. Eugeniusz Dąbrowiecki (III 1920 - II 1921 → stan spoczynku)
- płk art. Władysław Jaxa-Rożen (II - VIII 1921 → szef Wydziału 2 Żandarmerii)
Oficerowie:
Obsada personalna Dowództwa Żandarmerii Wojskowej 1 czerwca 1921 roku[10]
- płk art. Władysław Jaxa-Rożen z 4 pap
- ppłk żand. Wacław Harasymowicz z 6 dyonu → dowódca 6 dżand
- ppłk żand. Witold Sokołowski z 1 dyonu
- mjr żand. Bolesław Greffner z 4 dyonu
- rtm. żand. Felicjan Plato Bałaban z 8 dyonu
- rtm. żand. Alfred Fleszar z 1 dyonu
- rtm. żand. Konstanty Heumann z 5 dyonu
- rtm. żand. Apolinary Jagodziński z 1 dyonu
- rtm. żand. Stanisław Kuciel z 8 dyonu
- rtm. żand. Wojciech Kuś z 3 dyonu
- rtm. żand. Adam Paweł Popowicz z 6 dyonu
- por. żand. Tadeusz Marian Barbacki z 6 dyonu
- por. żand. Józef Paweł Hand z 8 dyonu (ur. 2 IX 1891)
- por. żand. Mieczysław I Janowski z 8 dyonu (ur. 29 VIII 1894)
- por. żand. Leon Walicki z 1 dyonu
- por. żand. Bolesław Wolniewicz z 4 dyonu
- ppor. żand. Roman Czerwiński z 1 dyonu
- ppor. żand. Stanisław Grec z 8 dyonu
- ppor. żand. Karol Stanisław Gwoźdź z 3 dyonu
- ppor. żand. Jerzy Pepłowski z 1 dyonu[11]
- ppor. żand. Rudolf Franciszek Petz
- ppor. żand. Witold Stephani z 1 dyonu[12]
Przypisy
- ↑ Regina Czarnecka, Organizacja ..., s. 100, 107. Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., s. 116. Jan Suliński, Żandarmeria ..., s. 84, 87. Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria ..., s. 93.
- ↑ Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., s. 115. Jan Suliński, Żandarmeria ..., s. 84.
- ↑ Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria ..., s. 93-94.
- ↑ a b Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., s. 116.
- ↑ a b Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria ..., s. 199.
- ↑ Regina Czarnecka, Organizacja ..., s. 107.
- ↑ Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria ..., s. 93.
- ↑ D. Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., s. 116. Spis oficerów ..., s. 413, 966 major Korpusu Sprawiedliwości doktor Filip Marian Zawada.
- ↑ D. Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., s. 116.
- ↑ Spis oficerów ..., s. 283, 401-405.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 23 grudnia 1923 roku, s. 744. Kapitan Jerzy Pepłowski urodził się 24 grudnia 1894 roku w Warszawie, zamordowany wiosną 1940 roku w Katyniu. Z dniem 15 listopada 1923 roku jako oficer rezerwy powołany do służby czynnej został przydzielony do Dywizjonu Samochodowego Nr V w Krakowie z równoczesnym odkomenderowaniem do Obozu Szkolnego Wojsk Samochodowych. Absolwent IV Kursu doszkolenia w Obozie Szkolnym Wojsk Samochodowych..
- ↑ Witold Stephani, Wykaz Legionistów Polskich 1914-1918, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku [1].
Bibliografia
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku.
- Regina Czarnecka, Organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych (MSWojsk.) w latach 1918-1921, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 27, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 2005.
- Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria Polowa i Wojskowa w latach 1918-1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 24, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 2001.
- Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, Toruń: Dom Wydawniczy DUET, 2004, ISBN 83-89706-20-2, OCLC 309915820.
- Jan Suliński, Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945, Drukarnia KOMPAS II, Warszawa 2003, ISBN 83-912638-5-1.
| Rodowód | |
|---|---|
| Naczelne władze wojskowe | |
| Rodzaje sił zbrojnych | |
| Formacje |
|
| Bronie |
|
| Służby | |
| WP w 1939 | |
| Inne |
|
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).