Dowmont Franciszek Giedroyć

Dowmont Franciszek Giedroyć
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1860
Owile

Data i miejsce śmierci

6 października 1944
Milanówek

profesor nauk medycznych
Specjalność: dermatologia
Alma Mater

Cesarski Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1913
Uniwersytet Jagielloński

Profesura

1920

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek krajowy czynny

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Dowmont Franciszek Ignacy Giedroyć (ur. 10 lutego 1860[1] w Owilu[2] k. Jezioros, zm. 6 października 1944 w Milanówku[3]) – polski lekarz dermatolog, historyk medycyny. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego.


Życiorys

Urodził się w rodzinie wywodzącej się z książęcego rodu litewskiego jako syn Feliksa i Pauliny z Dąbrowskich. W 1880 roku ukończył gimnazjum w Wilnie[1]. W latach 1880-1886 studiował medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu dyplomu lekarskiego został asystentem w warszawskim Szpitalu Świętego Łazarza[4]. Specjalizował się wówczas w dermatologii i chorobach wenerycznych, otworzył również prywatną praktykę. W 1888 opublikował pierwszy samodzielny artykuł na łamach czasopisma "Medycyna"[4]. W latach 90. począł wydawać również pierwsze prace z zakresu historii medycyny i farmacji[5]; w 1897 opublikował dobrze przyjętą monografię Rys historyczny Szpitala Św. Łazarza w Warszawie.

W 1908 roku Giedroyć publikuje Zapiski do dziejów szpitalnictwa w dawnej Polsce[6], a w 1911 roku Źródła biograficzno-bibliograficzne do dziejów medycyny w dawnej Polsce; obydwie prace, powstałe w wyniku wieloletniej kwerendy archiwalnej, stanowiły kompendium źródłowe dla badaczy dziejów medycyny[7]. W 1912 roku w uznaniu jego zasług naukowych przyjęto go w poczet członków Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1913 roku otrzymał tytuł doktora wszech nauk lekarskich z nadania Rady Wydziału Lekarskiego UJ[8].

W 1913 wydał kolejną znaczącą monografię Rada Lekarska Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego[8]. W czasie I wojny światowej włączył się aktywnie w tworzenie polskich instytucji samorządowych, wchodząc w skład Rady Lekarskiej Królestwa Polskiego powołanej staraniem Tymczasowej Rady Stanu[8]. W 1919 mianowano go starszym referentem w Sekretariacie Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej[8]. Jego wiedza, zdobyta w ciągu całych lat pracy archiwalnej, była teraz przydatna w kształtowaniu się organizacji służby zdrowia. W 1920 roku został mianowany profesorem zwyczajnym UW[9].

W 1921 wydał Słownik lekarski polski do działu chorób skórnych i wenerycznych[9]. W 1927 drukiem ukazała się licząca ponad 550 stron Służba zdrowia w dawnem Wojsku Polskim, będąca przekrojową monografią opisującą dzieje medycyny wojskowej w Polsce od średniowiecza po XIX wiek[10]. Z kolei w latach 1931-33 ukazał się w dwóch tomach Polski Słownik Lekarski, który obejmował terminologię od początków piśmiennictwa medycznego w Polsce do XIX wieku włącznie[11]. Ostatnim dziełem Giedroyća były Wiekowe spory o błonę dziewiczą, wydane w 1934 roku[12].

Od 1934 członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności[13]. Był członkiem Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, a także współorganizatorem i członkiem Towarzystwa Miłośników Historii Medycyny[12].2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[14].

Wybuch wojny w 1939 zastał rodzinę Giedroyciów na letnisku w Konstancinie[3]. W trakcie wrześniowych walk o Warszawę mieszkanie profesora wraz ze zgromadzonymi w nim precjozami uległo całkowitemu zniszczeniu. Po upadku powstania warszawskiego w trakcie ewakuacji ludności cywilnej z Warszawy ciężko chory znalazł się w szpitalu Czerwonego Krzyża w Milanówku, gdzie zmarł.

Wybrane prace

Przypisy

  1. ↑ a b Gryglewski 2016 ↓, s. 215.
  2. ↑ Owile, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 770.
  3. ↑ a b Gryglewski 2016 ↓, s. 224.
  4. ↑ a b Gryglewski 2016 ↓, s. 216.
  5. ↑ Gryglewski 2016 ↓, s. 216-217.
  6. ↑ Gryglewski 2016 ↓, s. 218.
  7. ↑ Gryglewski 2016 ↓, s. 219.
  8. ↑ a b c d Gryglewski 2016 ↓, s. 220.
  9. ↑ a b Gryglewski 2016 ↓, s. 221.
  10. ↑ Gryglewski 2016 ↓, s. 221-222.
  11. ↑ Gryglewski 2016 ↓, s. 222-223.
  12. ↑ a b Gryglewski 2016 ↓, s. 223.
  13. ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM
  14. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.

Bibliografia

  • Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej. Tom 3. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner ISBN 83-879444890 s. 107-108
  • Ryszar Gryglewski, Dowmont Franciszek Giedroyć, [w:] Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego 1915-1945 A-Ł, Warszawa 2016, s. 215-226, ISBN 978-83-235-2142-6.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie