Dracaena ombet

Dracaena ombet
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

dracena

Gatunek

Dracaena ombet

Nazwa systematyczna
Dracaena ombet Heuglin ex Kotschy & Peyr.
Pl. Tinn. 47 1867[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 EN pl.svg

Dracaena ombetgatunek drzewa z rodziny szparagowatych. Występuje naturalnie na terenie Arabii Saudyjskiej, Dżibuti, Egiptu, Erytrei, Etiopii, Somalii i Sudanu[5] (według niektórych źródeł także w Ugandzie[6]).

Ekologia i biologia

Rośnie w pustynnych górach. Kiedyś powszechnie i licznie występujący, obecnie doświadczył spadku populacji w całym obszarze występowania. Rozproszone osobniki pozostają w trudno dostępnych miejscach. Szczególnie narażone na wyginięcie są subpopulacje[a][7] na wzgórzach nad Morzem Czerwonym, w Parku Narodowym Gebel Elba na terytorium spornym Egiptu i Sudanu. Inne mniejsze subpopulacje zostały odkryte w ostatnich latach w południowo-wschodnim Egipcie w pobliżu granicy z Sudanem, w Gebel Shindeib i może również występować w Gebel Shindodai[5].

Subpopulacja o małej zdolności regeneracji w Parku Narodowym Gebel Elba w 2008 roku występowała na 13 stanowiskach, w których rosło 383 drzew. Występowały one na wysokości 450–1250 m n.p.m. Średnia roczna suma opadów na tym obszarze wynosi około 50 mm. Tylko 163 osobniki były w dobrym stanie, co stanowi tylko 46,1% całej subpopulacji. Te liczby oznaczają, że liczba okazów na tym obszarze spadła o 36,36% w porównaniu z 2007 rokiem. Społeczność lokalna ma również tradycyjny system ochrony tego gatunku, lecz długotrwała susza oraz niestabilne warunki społeczno-ekonomiczne sprawiają, że działania tej społeczności nie poprawiają kondycji tej subpopulacji[6].

Z badań w Gebel Shindeib wynika, że występują tu tylko dojrzałe okazy, z których wiele jest niezdrowych z powodu suszy, zostały zaatakowane przez pasożytniczego szkodnika bądź chorobę. Subpopulacja zmniejsza się liczebnie – nie zaobserwowano występowania młodych roślin[5].

W północnym Sudanie populacja tego gatunku prawdopodobnie całkowicie zanikła na jedynym obszarze w tym kraju, na którym wiadomo było, że istniała[5].

W Dżibuti gatunek został zaobserwowany w górach Goda oraz w pobliżu jeziora Ghoubet[6].

Zastosowanie

Jego dojrzałe owoce są jadalne i spożywane przez miejscowe społeczności, jako uzupełnienie ich skromnej diety[5].

Zagrożenia

Największymi zagrożeniami dla występowania tego gatunku są nadmierny wypas bydła, wycinki, susze i ewentualne ataki gatunków pasożytniczych, które mogą przyczynić się do dalszego spadku jego zasobów. Działania nad utrzymaniem istnienia tego gatunku zostały zainicjowane w Parku Narodowym Gebel Elba i okolicznych górach[5].

Uwagi

  1. Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-10-05] (ang.).
  3. Dracaena ombet. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-01-13].
  4. Dracaena ombet, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b c d e f World Conservation Monitoring Centre, Dracaena ombet, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2014-01-13] (ang.).
  6. a b c Dracaena ombet-MAP-Egypt Project (ang.). conservationleadershipprogramme.org, Październik 2008. [dostęp 2014-01-13].
  7. Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk (pol.). W: Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23].

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 EN pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
ET Afar asv2018-01 img86 Abala surroundings.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: FAL
Surroundings of Abala town, Afar Region, Ethiopia