Drna

Drna w parku Fosa i Stoki Cytadeli

Drna, dawniej Drzasna[1] lub Drzęsna[2] – rzeka w Warszawie, obecnie w większości niewidoczna na powierzchni. Została skanalizowana w XIX wieku.

Opis

Drna miała swoje źródła w rejonie Czystego w dzisiejszej dzielnicy Wola, w rejonie ulic gen. Józefa Bema i Płockiej, na podmokłym terenie. Płynęła dalej na północ dzisiejszą ul. Okopową, Stawkami, przecinała plac Inwalidów i uchodziła do Wisły w okolicach dzisiejszej ul. Czujnej[3]. Przy ujściu Drny do Wisły, po jej południowej stronie, znajdowała się posiadłość z dworem nazywanym Półkowem[4].

Jej pierwotna nazwa to Drzansna, rekonstruowana jako Drzężna i łączona z prasłowiańskim wyrazem dręzga. Ostatecznie utrwaliła się jej obecna, wtórnie przekształcona nazwa[5].

Jeszcze w XVI wieku brzegi rzeki porastały lasy dębowe i brzozowe, które później zostały wykarczowane pod uprawy i zabudowę[6]. W XVIII i XIX Drna miała duże znaczenie gospodarcze[2]. Wzdłuż jej brzegów znajdowały się młyny wodne, browary, garbarnie i folusze[2]. W 1738 na rzece działało 6 młynów[7]. Liczne groble przyczyniły się także do powstania w jej pobliżu wielu stawów[8]. W związku ze zmianą stosunków wodnych na terenie obecnej Warszawy następowało jednak obniżanie się poziomu wody w Drnie[7].

Dla poprawienia stanu sanitarnego Żoliborza Drnę połączono kanałem Metzlowskim z rzeką Polkówką i skierowano zanieczyszczone ściekami wody poza tereny zamieszkane[9].

W związku z budową Cytadeli Warszawskiej rzeka została skanalizowana. W dolnym biegu jej wąwóz posłużył jako fragment fosy otaczającej Cytadelę i do dziś można na jego dnie zobaczyć ciek wypływający z kanałów na powierzchnię.

W 1950 podczas budowy parku im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli) po spiętrzeniu wód Drny wykopano i napełniono staw o powierzchni 1400 m²[10]. W parku rzeczka wpływa w kanał podziemny i płynie pod Wisłostradą, pod terenami klubu Spójnia Warszawa, skąd uchodzi do Wisły.

Przypisy

  1. ↑ Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 8.
  2. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 150. ISBN 83-01-08836-2.
  3. ↑ Łukasz Heyman: Nowy Żoliborz 1918–1939. Wrocław: Ossolineum, 1976, s. 28.
  4. ↑ Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 75.
  5. ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 366. ISBN 978-83-62189-08-3.
  6. ↑ Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 11.
  7. ↑ a b Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 43.
  8. ↑ Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 44.
  9. ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 365. ISBN 978-83-62189-08-3.
  10. ↑ Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 150. ISBN 83-03-00447-6.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie