Drogomyśl

Drogomyśl

wieś
Centrum Drogomyśla
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	cieszyński
Gmina	Strumień
Liczba ludności (2022)	2316[1]
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	43-424[2]
Tablice rejestracyjne	SCI
SIMC	0068073
Położenie na mapie gminy Strumień Drogomyśl
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Drogomyśl
Położenie na mapie województwa śląskiego Drogomyśl
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego Drogomyśl
49°52′10″N 18°45′24″E/49,869444 18,756667

Nieoficjalny herb wsi Drogomyśl

Drogomyśl (cz. Drahomyšl, niem. Drahomischl) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Strumień.

Geografia

Wisła w Drogomyślu

Miejscowość położona jest 4 km na południe od Strumienia, 20 km na zachód od Bielska-Białej i 50 km na południe od Katowic. Większa część wsi leży na prawym brzegu Wisły, na lewym brzegu i nad Knajką leżą dawna wieś Knaj i przysiółek Baranowice. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, geograficznie zaś regionie Dolina Górnej Wisły, będącej częścią Kotliny Oświęcimskiej^[3]. Powierzchnia sołectwa wynosi 1466 ha (14,66 km²)^[4], a liczba ludności 2109, co daje gęstość zaludnienia równą 143,9 os./km².

Części wsi

Historia

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1452 roku^[7] jako Drogomissl^[8]. Jest to nazwa dzierżawcza od domniemanego pierwszego właściciela, Drogomysła. Politycznie wieś znajdowała się wówczas w granicach księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

W okresie reformacji znaczna część mieszkańców przeszła na luteranizm. Na początku XVII wieku była w posiadaniu rodziny Czelów z Czechowic a od 1619 roku do rodu Bludowskich poprzez małżeństwo Fryderyka Bludowskiego z Katarzyny Czelo. Dobra te w 1737 Gottlieba Agnet, ich prawnuczka, sprzedała Christianowi Kalischowi^[9]. W 1788 postawiono tu kościół ewangelicki, ufundowany przez Fryderyka Kalischa.

Po zniesieniu poddaństwa miejscowość ustanowiła gminę, która objęła również wieś Knaj, w powiecie sądowym Strumień powiatu politycznego Bielsko na Śląsku Austriackim. Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 165 budynkach w Drogomyślu (w tym 26 w Knaju) na obszarze 1466 hektarów mieszkało 1207 osób (w tym 220 w Knaju), co dawało gęstość zaludnienia równą 97,3 os./km². z tego 565 (39,6%) mieszkańców było katolikami, 846 (59,3%) ewangelikami a 16 (1,1%) wyznawcami judaizmu, 1374 (96,3%) było polsko- a 46 (3,2%) niemieckojęzycznymi^[10]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 1285, z czego 461 (35,9%) było katolikami, 807 (62,8%) ewangelikami a 17 (1,3%) żydami, 1108 (87%) było polsko- a 165 (13%) niemieckojęzycznymi^[11].

Po zakończeniu I wojny światowej region stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego, który podlegał organizacyjnie 13 kompanii w Strumieniu^[12]. Pod koniec wojny polsko-czechosłowackiej wojska czechosłowackie zdobyły lewobrzeżne części wsi Knaj i Baranowice. W ramach bitwy pod Skoczowem trwały zacięte walki o zdobycie mostu kolejowego w Drogomyślu, będący na najkrótszej trasie z Cieszyna do Dziedzic. 30 stycznia stacjonujący w Chybiu pociąg pancerny Hallerczyk brał udział w ostrzelaniu wojsk czechosłowackich w Drogomyślu i Pruchnej. W południe stacjonował na miejscowym przystanku^[13]. Po wojnie miejscowość znalazła się w granicach Polski, zmieniając przynależność z powiatu bielskiego do cieszyńskiego, w autonomicznym województwie śląskim.

W 1969 wzniesiono kościół parafialny pw. MB Częstochowskiej według projektu S. Kwaśniewicza.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Drogomyśl. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Zabytki i pomnik przyrody

Zespół dworsko-pałacowy

Według Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w miejscowości znajdują się następujące obiekty zabytkowe^[14]:

• Kościół ewangelicki, pochodzący z lat 1788–1797. Nad wejściem tablica fundacyjna;
• Zespół pałacowy (pałac z połowy XVIII wieku, budynek gospodarczy z pierwszej połowy XIX wieku i park z XVII/XIX w.)
• dawny zajazd z drugiej połowy XVIII wieku

• Pomnik przyrody – wiąz szypułkowy^[15]

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół Ewangelicko-Augsburski w Drogomyślu

Na terenie wsi działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

• Kościół Ewangelicko-Augsburski:
  • parafia Ewangelicko-Augsburska w Drogomyślu^[16]

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia Matki Bożej Częstochowskiej^[17]

• Świadkowie Jehowy:
  • dwa zbory: Drogomyśl-Południe i Drogomyśl-Północ (Sala Królestwa ul. Kręta 1)^[18][19][20].

Szkoły i ośrodki sportowe

Ww wsi funkcjonuje Zespół Szkolno-Przedszkolny^[21]. W ramach zespołu funkcjonuje Szkoła Podstawowa im. Władysława Broniewskiego oraz przedszkole^[22].

Działalność sportową we wsi prowadzi LKS Błyskawica Drogomyśl, założony w 1947 roku. Prowadzi sekcje piłki nożnej na poziomie seniorskim i młodzieżowym.

Urodzeni w Drogomyślu

• Jerzy Badura (1845–1911) – pastor w Międzyborzu, działacz polonijny, obrońca polskości na Śląsku,
• Jan Broda (1911–2007) – nauczyciel, folklorysta, publicysta i historyk,
• Jan Kowalczyk (1941–2020) – jeździec, mistrz olimpijski z 1980 roku,
• Ferdynand Matysik (1931–2021) – aktor,
• Gustaw Sztyper (1924–2011) – działacz sportowy, założyciel LZS „Błyskawica” Drogomyśl.

Infrastruktura transportowa

Przez wieś została poprowadzona Droga krajowa nr 81 z Katowic do Harbutowic^[23]. W miejscowości w 1855 roku otwarto przystanek kolejowy zlokalizowany na linii kolejowej z Trzebini do Zebrzydowic^[24].

Przypisy

Bibliografia

• Jan Jerzy Szeruda: Historia Drogomyśla w aspekcie przemian reformacyjnych. Mnich: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 2006.
• Daniel Korbel, Pojedynek pancernych kolosów
• Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.