Drogosz żałobny

Drogosz żałobny^[1][2] (Hemipenthes morio) – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Exoprosopinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję i nearktyczną Amerykę Północną.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza w dziesiątym wydaniu Systema Naturae pod nazwą Musca morio. Jako miejsce typowe wskazano Europę^[3]. W 1910 roku Daniel William Coquillett wyznaczył go gatunkiem typowym wprowadzonego w 1869 roku przez Hermanna Loewa rodzaju Hemipenthes^[4].

Morfologia

Muchówka o ciele długości od 6,5 do 14 mm. Ubarwienie ma matowoczarne^[5][2] z czarnym opyleniem. Kulista głowa cechuje się bardzo krótkim, niewiele dłuższym od otworu gębowego ryjkiem^[5]. Oprócz łusek czarnych wzdłuż tylnej krawędzi oczu złożonych występują łuski żółtobrunatne. Czułki mają człon trzeci asymetrycznie cebulowaty, wyposażony w zwieńczoną włoskiem aristę. Za głową znajduje się kreza z włosów czarnych, w części górnej z domieszką brunatnożółtych. Na śródpleczu występują jasne łuski, ale nie układają się one w prążki^[5][2]. Łuseczki skrzydłowe są brunatnobiałe z drobnymi, brunatnożółtymi łuskami na krawędziach^[5]. Przezmianki mają brunatne trzonki i białawe główki. Przed nasadą przezmianki wyrasta pęczek żółtobrunatnych włosków. Barwa plumuli również jest żółtobrunatna^[5][2]. Skrzydło na mniej więcej połowie powierzchni jest zaczernione, przy czym zaczernienie to pozostawia wierzchołek pierwszej komórki radialnej przezroczystym, co odróżnia ten gatunek od żałobnicy białopasej^[5][2][1]. Owłosienie odwłoka jest czarne, tylko na bokach dwóch pierwszych tergitów występują pęczki żółtobrunatnych włosków; jasnych przepasek brak zupełnie^[5][2].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla lasy, parki, ogrody, łąki i murawy^[1], przy czym najczęstszy jest w borach iglastych i lasach mieszanych^[2][5]. Osobniki dorosłe latają od maja do sierpnia^[2][1]. Odwiedzają kwiaty celem żerowania na nektarze. Ponadto zlizują spadź^[1]. Chętnie przysiadają na nasłonecznionych powierzchniach, takich jak leśne dukty, gleba i rośliny^[2]. Larwy wykazują nadpasożytnictwo. Są one parazytoidami błonkówek z rodziny gąsienicznikowatych oraz muchówek z rodziny rączycowatych, które same są parazytoidami gąsienic motyli^[2][1][5].

Gatunek holarktyczny^[2]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Finlandii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji^[6]. Poza tym znany jest z Azji Zachodniej, wschodniej Palearktyki i nearktycznej Ameryki Północnej^[5][6]. W Polsce jest owadem pospolitym^[2][5].

Przypisy