Drohobuż

Drohobuż
Дорогобуж
Ilustracja
Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Drohobużu
Państwo

 Ukraina

Obwód

rówieński

Rejon

hoszczański

Populacja (2001)
• liczba ludności


663[1]

Kod pocztowy

35434

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Drohobuż”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia50°37′08″N 26°33′59″E/50,618889 26,566389
Portal Ukraina

Drohobuż, Dorohobuż[a] (ukr. Дорогобуж, Dorohobuż) – wieś na Ukrainie w rejonie hoszczańskim obwodu rówieńskiego, w silskiej radzie Horbaków. Niegdyś staroruski gród, ośrodek księstwa udzielnego i prywatne miasteczko Ostrogskich[2].

Geografia

Miejscowość położona na Wołyniu, na południe od rzeki Horyń, ok. 8 km na zachód od Hoszczy i ok. 24 km na wschód od Równego. Sąsiednie miejscowości to Raśniki, Drozdów, Podolany, Mniszyn, Horbaków, Ilin i Babin. Na południe od wsi przebiega droga magistralna znaczenia międzynarodowego M06.

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka o Dorohobużu pochodzi z 1084 r. w związku z jego nadaniem przez wielkiego księcia kijowskiego Wsiewołoda I w udziale księciu Dawidowi Igorewiczowi.

Po śmierci Dawida Igorewicza (1112) dzielnicę dorohobuską otrzymał książę włodzimiersko-wołyński Jarosław Światopełkowicz, syn Światopełka II Michała. Później został mu odebrany i wrócił do książąt kijowskich, którzy przekazywali go swoim krewnym, sojusznikom i wasalom. Potem Dorohobużem władali wielcy książęta kijowscy: Włodzimierz III Mścisławowicz (1150-1154, 1170-1171) oraz Izjasław II Pantelejmon, za którego panowania Dorohobuż miał własnych książąt, zależnych od Kijowa. Pod koniec XII wieku księstwo dorohobuskie weszło w skład księstwa peresopnickiego, a następstwie księstwa łuckiego[3][4]. Jako ostatni książę dorohobuski wymieniany jest Izjasław Ingwarewicz, syn Ingwara Jarosławicza[5]. Po śmierci Izjasława w bitwie nad Kałką (1223) księstwo dorohobuskie ostatecznie weszło w skład księstwa halicko-wołyńskiego.

W 2 połowie XIV wieku Dorohobuż znalazł się pod władzą litewską[b]. W ramach Wielkiego Księstwa Litewskiego wszedł w posiadanie kniaziów Ostrogskich (od 1371[3]). W 1514 r. wielki książę Zygmunt II Stary nadał go po bitwie pod Orszą z pozostałościami dawnego księstwa wielkiemu hetmanowi litewskiemu Konstantemu Ostrogskiemu wraz z przywilejem na założenie miasta na prawie magdeburskim. Ostrogskim można przypisać budowę zamku w Drohobużu, który wymieniono w dokumentach z 1577, 1603 i 1620 r.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów leżał w granicach powiatu łuckiego województwa wołyńskiego (1569-1795). Po Ostrogskich Drohobuż wraz z całą ordynacją przeszedł na Zasławskich, a później na Sanguszków. W wyniku transakcji kolbuszowskiej (1753) dokonanej przez Janusza Sanguszkę dobra drohobuskie (miasteczko i 5 wsi) znalazły się w rękach innych rodów. Kolejnymi właścicielami byli m.in.[c] Walewscy, Zawiszowie, Jodkowie[d]. Od XIX w. Drohobuż (wówczas już wieś) miał właścicieli Rosjan: najpierw Fiedorowa, potem Rakowiczów, w których ręku pozostawał aż do agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r.[6]

Po III rozbiorze (1795) Drohobuż znalazł się w zaborze rosyjskim; po 1815 r. – na obszarze tzw. ziem zabranych: w powiecie ostrogskim guberni wołyńskiej.

W okresie międzywojennym Drohobuż należał do gminy Buhryń w powiecie rówieńskim województwa wołyńskiego[7].

Po II wojnie światowej wieś ostatecznie znalazła się w granicach ZSRR, a od 1991 r. w granicach niepodległej Ukrainy.

Zabytki

Uwagi

  1. ↑ W literaturze polskojęzycznej stosuje się wymiennie te dwa warianty nazwy zarówno w odniesieniu do wołyńskiego Drohobuża, jak i smoleńskiego Dorohobuża, por. Archiwum Wróblewieckie. Bywa to niekiedy źródłem błędów, np. informacja o zajęciu Drohobuża nad Horyniem przez wojska rosyjskie i zdobyciu go przez Stanisława Kiszkę podczas wojny z Rosją: Drohobuż – zamek.
  2. ↑ Por. Wojna o księstwo halicko-włodzimierskie (1340–1392).
  3. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, a także (zapewne za nim) Orłowicz i Rąkowski jako kolejnych po Sanguszkach wymieniają Koniecpolskich, jednak zdaje się to wątpliwe, ponieważ ród ten wygasł na Janie Aleksandrze Koniecpolskim w 1719 r.
  4. ↑ Zob. też: Teki Dworzaczka – Grodzkie i ziemskie – Kalisz – Inskrypcje – XVII/XVIII wiek – 8277 (Nr. 228) 1788. Biblioteka Kórnicka. [dostęp 2013-12-22]. Cytat: Tomasz Leszczyc Mierzewski [...] dóbr m. Drohobuż i wsi: Podolany, Drozdów, Herbow, Herbaszkowice, Ilin, Monasterzec i in. [...] z powodu odległego położ. tej substancji, prawa swe spadkowe ced. Marcinowi Drogosław Skorzewskiemu

Przypisy

  1. ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu rówieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
  2. ↑ Drohobuż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 150.
  3. ↑ a b c Mieczysław Orłowicz: Ilustrowany przewodnik po Wołyniu. Łuck: 1929.
  4. ↑ a b Grzegorz Rąkowski: Wołyń. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Cz. 1. Pruszków: 2005, s. 335.
  5. ↑ Леонтій Войтович: Рюриковичі. Персональний склад. 3.15. Волинська гілка Мономаховичів. Болохівські князі. Князі Острозькі та Заславські. W: Князівські династії східної Європи (кінець IX – початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження. Львів: 2000.
  6. ↑ Dorohobuż. Rzeczpospolita wirtualna. [dostęp 2013-12-22].
  7. ↑ Wykaz miejscowości województwa wołyńskiego w roku 1936. wolyn.ovh.org. [dostęp 2013-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-06)].
  8. ↑ Grzegorz Rąkowski: Wołyń. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Cz. 1. Pruszków: 2005, s. 336.
  9. ↑ We Lwowie można podziwiać najstarszą ikonę z Wołynia – Hodegetria z Drohobuża. zik.ua, 2012-09-21. [dostęp 2013-12-22].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dorogobuzh 101.JPG
Autor: Користувач:Andrijm (Андрій Мартинюк), Licencja: Attribution
Церква Успіння Пресвятої Богородиці с. Дорогобуж
Rivne Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Ровненской области с 17 июля 2020 года