Druga bitwa u brodów na Isenie

Druga bitwa u brodów na Isenie
(Second Battle of the Fords of Isen)^[1]

Wojna o Pierścień

Data	2 marca 3019 roku Trzeciej Ery[2]
Miejsce	brody na Isenie
Wynik	zwycięstwo wojsk Sarumana z Isengardu
Terytorium	Rohan
Walczące strony
Rohan Isengard
Dowódcy
Grimbold i Elfhelm (nominalnie Erkenbrand)[3] nieznany
Siły
przypuszczalnie około 2000 około 10 000[4]
Straty
nieznane nieznane
Portal Śródziemie

Druga bitwa u brodów na Isenie – bitwa ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Było to drugie starcie pomiędzy siłami Rohanu a armią Sarumana, krótko wspomniane w Dwóch wieżach, drugiej części Władcy Pierścieni. Pewne informacje na temat tej bitwy można znaleźć też w Dodatkach do trzeciego tomu powieści. Dokładnie jej przebieg został przedstawiony w Niedokończonych opowieściach.

Bitwa u brodów na Isenie

Batalia stoczona 2 marca 3019 roku Trzeciej Ery^[2] pomiędzy wojskami Rohanu a armią Sarumana podczas Wojny o Pierścień.

Siły Rohanu

U brodów na Isenie, od momentu zakończenia pierwszej bitwy, zajmowali pozycje Grimbold i Elfhelm, wraz ze swymi żołnierzami. Cały czas oczekiwali na przybycie posiłków pod wodzą Erkenbranda. Te jednak nie zdążyły nadejść przed atakiem wojsk Sarumana^[3].

W tej sytuacji Grimbold rozmieścił swych ludzi następująco: na zachodnim brzegu rzeki obsadził częścią piechoty ziemne forty, położone przy podejściu do brodów. Sam, wraz z resztą piechurów i jeźdźcami Théodreda (w większości spieszonymi), stanął na wschodnim brzegu, gotów do kontrataku. Wyspa pośrodku Iseny, gdzie pochowano księcia, pozostała nie obsadzona. Natomiast Elfhelm i jego kawalerzyści zajęli pozycję kilka mil na północ od brodów, by móc odeprzeć ewentualne natarcie wroga na wschodnim brzegu (z Isengardu bowiem można było wysyłać oddziały na oba brzegi rzeki). Liczebność Rohirrimów jest trudna do ocenienia. Można przypuszczać, iż w stosunku do wojsk zebranych przez Théodreda, w czasie drugiej bitwy Jeźdźcy Rohanu byli słabsi liczebnie o najwyżej kilkuset ludzi. Tymczasem Saruman zmobilizował całą swoją armię – około 10 000 orków, Uruków i Dunlendingów^[4]. Jednak nie rzucił od razu całości tych sił do ataku na przeciwnika.

Pierwsze starcia

Bitwa zaczęła się za dnia, około południa. Oddział najlepszych wojowników Czarodzieja zaatakował Rohirrimów na zachodnim brzegu. Nie był specjalnie liczny, ale i tak miał przewagę liczebną nad obrońcami, którzy stawili zacięty opór. W końcu, gdy załogi obu fortów zostały związane walką, nowy oddział Uruków przedarł się między nimi i zaczął forsować brody. Grimbold (licząc że Elfhelm odeprze ewentualne natarcie wroga na wschodnim brzegu) ze wszystkimi pozostałymi mu ludźmi ruszył do kontrataku. Odrzucił nieprzyjaciela, ale tylko na krótko. Kolejny, nowy oddział Isengardczyków włączył się do walki i przed zachodem słońca Rohirrimowie musieli wycofać się na drugi brzeg Iseny. Wielu z nich poległo, lecz również nieprzyjaciel poniósł wysokie straty. Żołdacy Sarumana zaprzestali na razie ataków, a Elfhelm cofnął się ze swymi jeźdźcami bliżej obozu Grimbolda. Obaj dowódcy wysłali gońców do Erkenbranda i starali się przygotować do powstrzymania kolejnego natarcia.

Walka Grimbolda

Nadeszło ono w nocy – Rohirrimowie wpierw dostrzegli na zachodnim brzegu

Opór ludzi Grimbolda nie trwał długo. Marszałek wycofał się do obozowiska, wokół którego Rohirrimowie uformowali wielki mur tarcz. Isengardczycy otoczyli ich i usiłowali przełamać rohańską obronę. Próby przerzucenia pochodni ponad tarczami i podpalenia obozu nic nie dały, podobnie jak ataki pieszych Dunlendingów. Jako że pomoc od Elfhelma nie nadchodziła, Grimbold postanowił się wycofać i dotrzeć do Erkenbranda. Spostrzegł, iż atak żołdaków Sarumana stracił impet, bowiem ich dowódca, zaskoczony twardym oporem Rohirrimów, postanowił zaczekać na sygnał od drugiej części armii, maszerującej wschodnim brzegiem Iseny. W tej sytuacji Grimbold kazał kilkudziesięciu jeźdźcom, którzy jeszcze mieli konie, by pod wodzą Dúnhere’a przygotowali się do wypadu. Mur z tarcz otworzył się i ruszyli oni do szarży. Zaskoczyli nieprzyjaciela – Isengardczycy zaczęli cofać się bezładnie, myśląc iż nadciągnęły nowe oddziały Jeźdźców Rohanu. Podkomendni Grimbolda wykorzystali to i rozpoczęli odwrót, osłaniani przez pieszą straż tylną marszałka i jazdę Dúnhere’a. Dowódca wojsk Sarumana szybko jednak zorientował się że wróg uchodzi, lecz ponieważ noc była ciemna i śpieszyło mu się by uderzyć na Rogaty Gród, zakazał pościgu. Oddziały Czarodzieja pomaszerowały na południe, a Grimbold i jego ludzie (choć rozproszyli się nieco w ciemnościach) ku swemu zdumieniu nie natknęli się na wroga.

Walka Elfhelma

W czasie gdy Grimbold walczył z przeważającymi siłami, Elfhelm również został zaatakowany i nie mógł przyjść przyjacielowi z pomocą. Na wschodnim brzegu Iseny wojska Sarumana były liczniejsze (zapewne ponad połowa armii), ale poruszały się wolniej. Poprzedzali je wilczy jeźdźcy, którzy przecięli Elfhelmowi drogę do obozu Grimbolda i zaczęli atakować poszczególne grupy Rohirrimów. Jeźdźcy Rohanu zmuszeni byli wycofać się na wschód. Z powodu nocnych ciemności ulegli rozsypce i nie mogli wspomóc obrońców brodów. Poza tym Elfhelm zdawał sobie sprawę, że oddziały maszerujące za wilczymi jeźdźcami są dużo liczniejsze od jego podkomendnych i że w walce z nimi nie ma szans. Nie wdając się w walkę z Rohirrimami siły Sarumana pociągnęły na południe, by połączyć się z resztą armii (która odepchnęła Grimbolda) i zaatakować Rogaty Gród.

Po bitwie

Ostatecznie w bitwie tej Jeźdźcy Rohanu ponieśli ciężką porażkę. Saruman zwyciężył głównie dzięki przewadze liczebnej swoich wojsk. Należy przyznać, iż mężna obrona Grimbolda opóźniła atak armii Czarodzieja na Zachodnią Bruzdę i Rogaty Gród. Okazało się też, że Rohirrimowie nie ponieśli tak wielkich strat jak początkowo sądzono, bowiem wielu z nich rozproszyło się w nocnych ciemnościach.

Po bitwie, w ciągu następnego dnia Elfhelm i Grimbold spotkali Gandalfa Białego. Ten poradził, by pierwszy z nich pośpieszył ze swymi ludźmi do Edoras, aby w razie potrzeby bronić stolicy, a drugi dołączył do Erkenbranda, który maszerował na odsiecz Rogatego Grodu. Część podkomendnych obu marszałków zebrała ciała poległych towarzyszy i pogrzebała je we wspólnym kurhanie, zwanym Kurhanem Jeźdźców.

Ekranizacja Petera Jacksona

W ekranizacji Władcy Pierścieni w reżyserii Petera Jacksona zupełnie pominięto tę bitwę. Wynika to z faktu zmiany fabuły wojny między Sarumanem a Rohanem. Pierwsza batalia u brodów została zredukowana do potyczki, w której śmiertelnie ranny zostaje Théodred. Po jego pogrzebie Théoden decyduje się nie na zbrojną wyprawę przeciw Isengardowi, lecz na ukrycie mieszkańców Edoras w Helmowym Jarze.

Przypisy

Bibliografia

• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 2: Dwie wieże. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 3: Powrót króla. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• Bitwy u brodów na Isenie. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 290-302. ISBN 83-241-2008-4.
• Fran Walsh, Philippa Boyens, Stephen Sinclair, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Two Towers. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2002.

Linki zewnętrzne

• Second Battle of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2011-12-05]. – artykuł w Tolkien Gateway
• Battles of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2011-12-05]. – artykuł w The Thain's Book. An encyclopedia of Middle-earth and Numenor
• Second Battle of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2011-12-05]. – artykuł w Encyclopedia of Arda
• The Battles of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2010-08-09]. – uproszczony plan bitwy