Drumlin

Drumlin
Profil i plan drumlina
Drumliny zbójeńskie

Drumlin – forma ukształtowania powierzchni ziemi pochodzenia glacjalnego. Jest to niskie, owalne wzgórze (długość do około 1 km, wysokość 5 – 60 m) o podłużnym, asymetrycznym profilu (bardziej stromy stok występuje od strony, z której nasuwał się lądolód).

Drumliny zbudowane są zwykle z gliny lodowcowej, osadów fluwioglacjalnych, niekiedy zawierają materiał skalny lub materiał podłoża wyciśnięty przez lodowiec. Powstawały prawdopodobnie z materiału deponowanego przez lądolód (morena) przekształconego później w wyniku nacisku lodu, detersji oraz działalności wód lodowcowych. Przypuszczalnie drumliny powstały bądź na skutek przesuwania się lodowca po podłożu z gliny zwałowej i modelowania tej gliny przez wgniatanie jej do szczelin podlodowych, bądź też przez okrycie gliniastym płaszczem morenowym, starszych, podłużnych, piaszczysto-żwirowych form podłoża[1].

Drumliny występują zazwyczaj gromadnie, ułożone wachlarzowato lub równolegle do siebie, tworząc pole drumlinowe. Ich wymiary, kształty i kierunek wydłużenia są na danym obszarze mniej więcej jednakowe. Strefy drumlinowe spotyka się najczęściej na wysoczyznach morenowych w pobliżu pagórkowatej strefy czołowo-morenowej[1].

Największe w Europie skupienie pagórków bochenkowatych występuje na obszarze pomiędzy Stargardem a Nowogardem, stargardzkie pole drumlinowe rozciągają się na obszarze ok. 5 tys. km², a ich łączna liczba szacowana jest na 3,5 tysiąca[2]. Innym znanym obszarem z polem drumlinowym jest Obszar Chronionego Krajobrazu Drumliny Zbójeńskie.

Słowo drumlin pojawiło się w angielszczyźnie w połowie XIX wieku, pochodzi od irlandzkiego i szkockiego druim – „grzbiet”[3].

Przypisy

  1. a b Marcinkiewicz Andrzej red. Atlas form i typów rzeźby terenu Polski. Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego. Warszawa 1960.
  2. Karczewski A., Stargardzkie pola drumlinowe na Pomorzu Zachodnim, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Geografia XXVII, zeszyt 92.
  3. The New Shorter Oxford Dictionary on Historical Principles, red. Lesley Brown, Oxford: Clarendon Press 1993, s. 757 ​ISBN 0-19-861134-X​.

Bibliografia

  • W. Jaroszewski, L. Marks, A. Radomski, 1985: Słownik geologii dynamicznej. Wydawnictwa Geologiczne.


Media użyte na tej stronie

PICT0042.JPG
A drowned drumlin in Clew Bay
Drumlin-pl.svg
Autor: Patrol110, Licencja: CC BY 3.0
Profil i plan drumlina.
Zbójno, drumliny zbójeńskie.jpg
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Obszar Chronionego Krajobrazu Drumliny Zbójeńskie