Dubielno (powiat chełmiński)

Artykuł53°14′30″N 18°38′16″E
- błąd38 m
WD53°14'30.12"N, 18°38'15.00"E
- błąd0 m
Odległość20 m
Dubielno
wieś
Ilustracja
Szkoła podstawowa im. Mikołaja Kopernika
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiatchełmiński
GminaPapowo Biskupie
Liczba ludności (III 2011)484[1]
Strefa numeracyjna56
Kod pocztowy86-221[2]
Tablice rejestracyjneCCH
SIMC0847972
Położenie na mapie gminy Papowo Biskupie
Mapa konturowa gminy Papowo Biskupie, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dubielno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego
Mapa konturowa powiatu chełmińskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Dubielno”
Ziemia53°14′30″N 18°38′16″E/53,241667 18,637778

Dubielno (niem. Dübeln[3]) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie (północna Polska).

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. Wieś zajmuje powierzchnię 855,15 ha[3]. Miejscowość posiada 72 gospodarstwa indywidualne.

Szkolnictwo

W Dubielnie od 1970 jest szkoła podstawowa im. Mikołaja Kopernika.

Związki wyznaniowe

Dubielno należy do parafii św. Mikołaja w Papowie Biskupim[4].

Historia

Prehistoria

W neolicie zaczęła się na tych terenach kultura pucharów lejkowatych[3]. W początkowym okresie epoki żelaza tworzono tutaj zbiorowe groby.

Średniowiecze

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1341[3]. W źródłach wieś występowała pod nazwami Dubel (1341), Tubelle (1440), Dwbellen (1543), Dubelno (1570), Dubielno (1614), Duebeln (1910), Dübeln (1921)[3]. Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi od ryby dubiel[3].

W średniowieczu Dubielno należało się komuturstwa, a później do prokuratora papowskiego[3]. W 1341 roku Dytrych von Altenburg przekazał Hermanowi Kuthenowi przywilej na sołectwo[3]. Zakon krzyżacki w 1438 roku posiadał we wsi 42 łany[3]. W 1446 roku Dubielno stało się własnością królów polskich[3]. Król Aleksander Jagiellończyk w 1506 roku przekazał wieś biskupom chełmińskim[3]. W późnym średniowieczu Dubielno należało do tzw. klucza papowskiego[3].

Nowożytność

W 1614 roku wieś liczyła 43 włóki[3]. Według spisu z 1614 roku w Dubielnie najbogatszymi mieszkańcami byli: Wlewski, Tylicki, Papała, Paluch, Błaszyk, Mazur, Wysocz, Mikułka, Spychała, Lesny, Skonieczka, Broda, Niemiec i Wrobl[3]. Dubielno zubożało pod wpływem wojen polsko-szwedzkich[3]. W XVII wieku pomiędzy Dubielnem a wsią Grzegorz porastał las[3].

W XVIII wieku na pewien czas poprawił się stan gospodarki w Dubielnie[3]. Od 1740 roku w wyniku działań wojennych i powodzi nastąpił drugi kryzys gospodarczy we wsi[3]. W tym roku w miejscowości mieszkali: Błażej Kukiełka, Jan Kosierek, Mikołaj Witek, Franciszek Jaworski, Jan Jaworski, Wojciech Kukiełka, Jędrzej Kukiełka[3]. Najbogatszym mieszkańcem Dubielna w 1757 roku był Florian Elzanowski[3].

Czasu zaborów

W 1772 Dubielno włączono do Prus w wyniku II rozbioru Polski. Pierwszy spis ludności pochodzi z 1773[3]. Wieś liczyła wtedy 151 mieszkańców[3]. Na terenach wsi była szkoła, w której w 1867 uczyło się 109 dzieci katolickich. W 1881 roku wieś liczyła 425 mieszkańców, w 1885 roku 653 mieszkańców, w 1910 roku 633 mieszkańców[3].

Okres międzywojenny

W 1921 roku wieś liczyła 450 mieszkańców[3]. W ciągu 10 lat liczba ta wzrosła do 604[3]. W okresie międzywojennym w Dubielnie znajdowało się 11 prywatnych stawów o łącznej powierzchni 3,5 ha[3]. Właścicielem tamtejszego majątku dworskiego został się Ferdynand Butzamann, który wybudował dwór w 1936 roku[3]. W 1928 szkoła powszechna, katolicka, posiadała trzech nauczycieli (katolików), trzy klasy, do których uczęszczało 110 dzieci katolickich i 5 dzieci ewangelickich. Była to największa szkoła okresu międzywojennego w gminie.

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej zabito pomiędzy Lisewem, Mgoszczem a Józefkowem, 5 mieszkańców[3]. Ciała pomordowanych zakopano w polu[3]. Zachowane szczątki odnaleziono i przeniesiono w 1945 roku na cmentarz przy kościele w Papowie Biskupim[3]. Nazwiska pomordowanych trafiły do tablicy upamiętniającej zamordowanych w gminie Papowo Biskupie w 1990 roku[3]. Podczas wojny do niemieckiej listy narodowej należało 7 mieszkańców Dubielna[3]. Pod koniec stycznia z Dubielnia odeszły wojska niemieckie[3].

W 1945 roku NKWD wywiozło czterech mieszkańców Dubielna do obozów pracy w ZSRR[5]. Po zakończeniu II wojny światowej we wsi mieszkało 470 mieszkańców (140 rodzin)[6].

Historia współczesna

W 2004 roku Dubielno liczyło 505 mieszkańców[7]. W 1997 roku w szkole podstawowej dobudowano instalacje ciepłownicze, toalety, szatnie i hol[8]. W 1997 roku wyremontowano drogę dojazdową do wsi[8]. W 2000 roku rozbudowano szkołę podstawową oraz kontynuowano remontowanie dróg w miejscowości[9]. W 2003 roku w szkole podstawowej został zmieniony sposób ogrzewania na olejowe[9]. W 2005 roku rozpoczęto budowę drogi Dubielno-Grzegorz o łącznej długości 1760 metrów[10]. W 2013 roku w Dubielnie znajdowało się 17 podmiotów gospodarczych[3].

Obiekty

  • Szkoła podstawowa
  • Zniszczone boisko należące do szkoły, leżące na terenach byłego cmentarza ewangelickiego[11]
  • Figurka maryjna.

Przypisy

  1. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Powiat chełmiński (pol.). [dostęp 2010-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-20)].
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 122-123. ISBN 978-83-940216-0-3.
  4. ↑ strona główna (pol.). [dostęp 2010-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-10)].
  5. ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 80. ISBN 978-83-940216-0-3.
  6. ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 85. ISBN 978-83-940216-0-3.
  7. ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 96. ISBN 978-83-940216-0-3.
  8. ↑ a b Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 142. ISBN 978-83-940216-0-3.
  9. ↑ a b Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 143. ISBN 978-83-940216-0-3.
  10. ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 144. ISBN 978-83-940216-0-3.
  11. ↑ Diecezja Toruńska historia i teraźniejszość tom 5 Dekanat Chełmżyński Toruń 1995 ISBN 83-86471-20-4
Gmina Papowo Biskupie
Wsie
Osada
Integralne części wsi
  • Bucmanówka
  • Pod Bajerze
  • Pod Kijewo
  • Pod Las
  • Pod Papowo
  • Przy Szosie
  • Sarnowo
  • Wybudowanie (Kucborek)
  • Wybudowanie (Papowo Biskupie)

Herb gminy Papowo Biskupie

Media użyte na tej stronie

Papowo Biskupie (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Papowo Biskupie, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Chełmno County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Chełmno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.45 N
  • S: 53.16 N
  • W: 18.26 E
  • E: 18.75 E
POL gmina Papowo Biskupie COA.gif
Herb wsi i gminy Papowo Biskupie.
Szkoła podstawowa w Dubielnie.JPG
Autor: Ananas96, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szkoła podstawowa w Dubielnie