Duchowieństwo

Duchowieństwo
Duchowieństwo podczas kanonizacji Oscara Romero (2018)
Grupa belgijskich biskupów katolickich (2007)

Duchowieństwo, inaczej kler (łac. Clerus, z gr. Kléros) – ogół duchownych danego Kościoła lub wspólnoty religijnej[1].

Pojęcie stanu duchownego powstało w prawie wyznaniowym, które zazwyczaj odróżnia duchowieństwo, czyli kler (gr. klérosudział”), od wiernych, czyli laikatu (gr. laoslud”).

Kościół katolicki

W Kościele katolickim duchownym jest ten, który przyjął święcenia, czyli diakon, prezbiter i biskup. Zakonnicy, którzy nie przyjęli święceń kapłańskich, określani są poprawnie jako osoby konsekrowane. Tak więc osoba zakonna może być osobą konsekrowaną nienależącą do stanu duchownego lub należeć do obu tych stanów jednocześnie.

Z tego punktu widzenia rozróżnia się duchowieństwo zakonne (łac. clerici regulares – osoby duchowne, które złożyły równocześnie śluby zakonne) i duchowieństwo diecezjalne (inaczej: duchowieństwo świeckie; łac. clerici seculares – osoby duchowne, które nie złożyły ślubów zakonnych).

Osobami konsekrowanymi są także członkowie instytutów świeckich, którzy jednak z definicji – jako konsekrowane osoby świeckie – nie mogą być osobami duchownymi.

Od innych średniowiecznych stanów różnił się tym, że był zasilany wyłącznie przez osoby z innych stanów, a to ze względu na obowiązujący w Kościele rzymskokatolickim celibat.

Historia w Polsce

Jako stan społeczny (a więc w innym sensie) duchowieństwo wyodrębniło się w Polsce w XIII wieku, kiedy arcybiskup Henryk Kietlicz uzyskał od książąt piastowskich przywileje: borzykowski (1210) i wolborski (1215), nadające immunitety sądowy i podatkowy dobrom kościelnym. Tym samym Kościół katolicki w Polsce wyodrębnił się spod władzy książąt, zwolniony z podatków na rzecz państwa i poddany wyłącznie własnym sądom kościelnym.

W średniowieczu duchowieństwo miało największy bezpośredni wpływ na ludność, a pośredni poprzez papieża i biskupów na króla. Przykładem może być pełnienie przez prymasa urzędu interrexa.

Zobacz też

Przypisy

  1. duchowieństwo (pol.). sjp.pwn.pl. [dostęp 2015-02-17].

Media użyte na tej stronie

Belgische Bisschoppen.jpg
Autor: Carolus 18:48, 13 May 2007 (UTC), Licencja: CC BY 2.5
Mgr Rauber, Nonce apostolique with Cardinal Danneels, Mgr Vangheluwe and his sucessor Mgr Jozef De Kesel, both bishop of Bruges during the Hanswijkprocessie in Mechelen.
Religious Leaders, World Economic Forum 2009 Annual Meeting.jpg
Autor: Copyright by World Economic Forum (www.weforum.org), Licencja: CC BY-SA 2.0
DAVOS-KLOSTERS/SWITZERLAND, 30JAN09 - Lord Carey of Clifton(VLTR), Archbishop of Canterbury (1991-2002), United Kingdomduring, Jonathan Sacks, Chief Rabbi of the United Hebrew Congregations of the Commonwealth, United Kingdom, Mustafa Ceric, Grand Mufti of Bosnia, Bosnia and Herzegovina, Jim Wallis, Editor-in-Chief and Chief Executive Officer, Sojournes, USA, , captured at the press conference 'Religious leaders call for the peace in the middle east' at the Annual Meeting 2009 of the World Economic Forum in Davos, Switzerland, January 30, 2009.
Ceremonia de Canonización de Monseñor Romero. (44588318174).jpg
Autor: Presidencia El Salvador from San Salvador, El Salvador, América Central, Licencja: CC0
Ceremonia de Canonización de Monseñor Romero.