Dudyńce
Artykuł | 49°32′7″N 22°4′35″E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 49°32'5"N, 22°4'31"E, 49°33'N, 22°1'E |
- błąd | 39 m |
Odległość | 107 m |
wieś | |
Kościół w Dudyńcach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) | 168[1] |
Strefa numeracyjna | 13 |
Kod pocztowy | 38-505[2] |
Tablice rejestracyjne | RSA |
SIMC | 0346603[3] |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
49°32′07″N 22°04′35″E/49,535278 22,076389 |
Dudyńce (w latach 1977–1981 Szybistów) – wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Bukowsko[3][4]. Leży nad potokiem Dudyńce, 17 km od 28.
Historia
Dawne nazwy: Dwdinicze – lata 1372–1378, Dudenycze – rok 1436, de Dudenyecz – rok 1448, * Dudyncze – rok 1486, Dudyniec – rok 1580, Dudence – rok 1678, Dudynce – rok 1745, Dudyńce – wieki XIX i XX. Nazwa patronimiczna w związku z nazwą osoby Duda a ta od dudy, czyli piszczałki, trzciny i rury; ukr. Dudinci, łem. Dudyńci.
Prawdopodobnie jest to osada ruska powstała przed rokiem 1340. W latach 1340–1772 miejscowość leżała w ziemi sanockiej, w województwie ruskim. W latach 1772–1852 w cyrkule leskim, a następnie sanockim, od 1855 pow. Sanok, pow. podatkowy Sanok. Od roku 1867 wieś leżała w powiecie sanockim, w gmina wiejskiej Sanok w prowincji Galicja.
W 1372 wieś została nadana przez księcia Władysława Opolczyka kapelanowi o imieniu Maciej (Mathias), a następnie w roku 1374 stała się własnością Albrychta.
W połowie XIX wieku właścicielkami posiadłości tabularnej w Dudyńcach były Magdalena Rylska i Katarzyna Truskolaska[5]. Potem właścicielami byli Seweryn Truskolaski (stan z 1868)[6], Leopoldyna Horodyńska (stan z 1872)[7]; fundatorka kościoła Wszystkich Świętych w Dudyńcach, wzniesionego w latach 1871-1876[8], posiadająca tamże gorzelnię[9], pochowana na miejscowym cmentarzu[10][11]. Później dobrami władał Hieronim Romer (stan z 1886)[12], w 1890 wraz z Józefą Romer[13]. Od końca XIX wieku właścicielami byli Jachimowscy[14], według stanu z 1904 Kazimierz Jachimowski[15], w 1905 tenże wraz z Marią Jachimowską[16][17], w późniejszych latach drugiej dekady XX wieku figurował samodzielnie Kazimierz Jachimowski[18][19].
W 1898 wieś liczyła 438 osób zamieszkujących 79 domów. W 1936 w gromadzie Dudyńce mieszkało 511 Rusinów i 35 Polaków[20]. We wsi istniał wtedy dom gromadzki, działały straż pożarna i czytelnia Proswity, zaś w tym roku przewidywano eksploatację złóż asfaltu i ropy naftowej[21]
Po 1944 większość Rusinów wyjechała na Ukrainę do wsi Słobódka, od roku 1947 wieś stopniowo zasiedlona była m.in. przez osadników z okolic Nowego Targu.
W latach 70. XX, w okresie rządów premiera Piotra Jaroszewicza, planowana była zmiana nazwy miejscowości na Szybistów. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
W trakcie badań powierzchniowych na terenie wsi odnaleziono srebrnego denara cesarza Kommodusa z drugiej połowy II w.n.e.[22]
Religia
W Dudyńcach istnieje parafia obrządku łacińskiego pw. Wszystkich Świętych, która niegdyś obejmowała miejscowości: Jędruszkowce, Markowce, Podgaj, Pisarowce. Pobiedno.
Greckokatolicka cerkiew pw. Błogosławionej Dziewicy Marii spłonęła w 1802. Na jej miejscu w 1802 wybudowano kolejną i od 1818 była filialną cerkwią parafii greckokatolickiej w Pielni (ok. 2 km). W latach 1924–28 poddana generalnemu remontowi. W 1988 została przeniesiona do Komańczy, gdzie po znacznej przebudowie pełni funkcję greckokatolickiej świątyni parafialnej.
W miejscowości znajdują się dwa cmentarze - łaciński i greckokatolicki.
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 237 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 50.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 49.
- ↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 19.
- ↑ Kościół - zespół kościoła pw. Wszystkich Świętych. zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Beata Suwała-Szczechowska. Powiat sanocki w okresie autonomii galicyjskiej. „Rocznik Rymanowa Zdroju”. Tom IX, s. 48, 2006. Stowarzyszenie Przyjaciół Rymanowa Zdroju.
- ↑ Dudyńce zdjęcia, galeria - zdjęcie, nagrobek Leopoldyny z Rylskich Horodyńskiej. 2014-01-06. [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Kronika. Wspomnienie pośmiertne. „Czas”. Nr 49, s. 2, 2 marca 1897.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 50.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 46.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 48.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 41.
- ↑ Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 34.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 39.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 39.
- ↑ Kwestionariusz 1939 ↓, s. 2.
- ↑ Kwestionariusz 1939 ↓, s. 7.
- ↑ Muzeum Historyczne w Sanoku, srebrny denar
Bibliografia
- Adam Fastnacht, "Osadnictwo Ziemi Sanockiej"
- Akta Grodzkie i Ziemskie
- Kwestionariusze z badania środowiska. Dudyńce. 1936, 1939, s. 1-8.
Linki zewnętrzne
- Dudyńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 209 .
- Strona genealogiczna poświęcona Dudyńcom. elstonwe.home.att.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-07)].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: Paweł 'pbm' Szubert (talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół w Dudyńcach