Dundee Island

Dundee Island
Patrząc od góry do dołu: D'Urville Island, Joinville Island i Dundee Island
Kontynent	Antarktyda
Państwo	Antarktyka
Akwen	Morze Weddella
Położenie na mapie Półwyspu Antarktycznego Dundee Island
Położenie na mapie Antarktyki Dundee Island
63°30′S 55°55′W/-63,500000 -55,916667

Dundee Island^[1] (hiszp. Isla Dundee^[1]) – wyspa na Morzu Weddella na wschód od północno-wschodniego krańca Półwyspu Antarktycznego. Siedziba tymczasowej argentyńskiej bazy antarktyczna Petrel.

Geografia

Wyspa leży na Morzu Weddella na wschód od północno-wschodniego krańca Półwyspu Antarktycznego (przylądka Trinity Peninsula) i na południe od Joinville Island, od której oddzielona jest przez cieśniny Active Sound i Firth of Tay (Antarctica)^[2].

Prawie całą wyspę pokrywa lód^[3]. Grubość pokrywy lodowej w środkowej części wyspy sięga 350 m^[3]. Na wybrzeżu południowym znajduje się najwyższe wzniesienie wyspy (600 m n.p.m.), zbudowane ze skał wulkanicznych^[3]. Wybrzeża wyspy pokrywają lodowce spływające do morza^[3].

Leżące ok. 1,5 km na wschód od Dundee Island w zatoce Erebus and Terror Gulf dwie skały Eden Rocks są ostoją ptaków IBA z uwagi na zamieszkujące je kolonie pingwinów cesarskich^[4]. W 1996 roku odnotowano tu ok. 20 tys. par w kolonii zachodniej i prawie 27 tys. par w kolonii wschodniej^[4]. Na Eden Rocks zaobserwowano również gniazdujące warcabniki i wydrzyki antarktyczne^[4]. Sporadycznie pojawia się tu petrelec olbrzymi, pochwodziób żółtodzioby, oceannik żółtopłetwy i mewa południowa^[4].

Historia

1 – Półwysep Antarktyczny; 2 – Wyspa Jamesa Rossa; 3 – D'Urville Island, 4 – Joinville Island; 5 – Dundee Island; 6 – Snow Hill Island; 7 Vega Island; 8 – Seymour Island; 9 – Andersson Island; 10 – Paulet Island; 11 – Lockyer Island; 12 – Eagle Island; 13 – Jonassen Island; 14 – Bransfield Island; 15 – Astrolabe Island; 16 – Tower Island; A – stacja w Zatoce Nadziei, B – stacja Marambio, C – stacja General Bernardo O’Higgins

Wyspa została zoczona w latach 1842–1843 roku przez brytyjskiego badacza Antarktydy Jamesa Clarka Rossa (1800–1862) podczas jego ekspedycji w latach 1839–1843^[2]. Ross wziął ją za przedłużenie Joinville Island^[5]. Komercyjna szkocka Wyprawa Wielorybnicza Dundee (ang. Dundee Whaling Expedition)^[6] wykazała 5 stycznia 1893 roku, że Dundee Island jest wyspą i nadała jej nazwę na cześć szkockiego miasta Dundee – macierzystego portu wyprawy^[2][a].

W listopadzie 1935 roku amerykański lotnik i badacz polarny Lincoln Ellsworth (1880–1951) używał wyspy jako bazy dla samolotu swojej wyprawy antarktycznej^[2] – pierwszego przelotu trans-antarktycznego^[5]. Startując z Dundee Island, dotarł do Zatoki Wielorybiej 15 grudnia 1935 roku^[8].

W latach 1945–1954 wyspa została zbadana przez Falkland Islands Dependencies Survey, a w latach 1956-57 Falkland Islands and Dependencies Aerial Survey Expedition (FIDASE) wykonało jej zdjęcia z powietrza^[2].

W latach 1967–1978 na północno-wschodnim krańcu wyspy Petrel Cove^[5] funkcjonowała argentyńska stacja antarktyczna Petrel, wzniesiona na bazie schronu z 1952 roku, według planów argentyńskiej marynarki wojennej^[3]. Stacja została opuszczona po pożarze w 1974 roku, następnie reaktywowana jako stacja letnia i ostatecznie zamknięta w 1978 roku^[3]. Odtąd funkcjonuje jako baza tymczasowa^[3]. Planowane jest powtórne otwarcie stacji jako bazy całorocznej^[3].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2020-11-01]. 
• William James Mills: Exploring Polar Frontiers. ABC-CLIO, 2003. ISBN 978-1-57607-422-0. [dostęp 2020-11-01]. (ang.)
• Peter Speak: Dundee Whaling Expedition (1892–1893). W: Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic,. Taylor & Francis, 2007, s. 975–977. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2020-11-01]. (ang.)
• Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic,. Taylor & Francis, 2007, s. 975–977. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2020-11-01]. (ang.)