Dust Bowl

Burza pyłowa w Teksasie w roku 1935

Dust Bowl – okres (lata 1931–1938), w którym dziewiętnaście stanów na obszarze Wielkich Równin w Stanach Zjednoczonych zostało dotkniętych katastrofą ekologiczną, będącą skutkiem suszy i silnej erozji gleb. Została ona spowodowana wieloletnią suszą i intensywną eksploatacją rolniczą gruntów^[1].

Przez dziesiątki lat Wielkie Równiny były zbyt zachłannie eksploatowane rolniczo. Nie stosowano płodozmianu, nie pozwalano areałom odpocząć, stosując w zamian coraz głębszą orkę i intensywne wypasanie bydła. Po latach, trawy porastające dawniej prerie i zatrzymujące wilgoć po opadach zostały wykorzenione, a wierzchnia warstwa gleby wystawiona na erozję.

W latach Wielkiego Kryzysu katastrofa ekonomiczna w USA zbiegła się z katastrofalną suszą w stanach zachodu i środkowego zachodu, która trwała przez większość dekady. To ułatwiało powstawanie bezwodnych burz pyłowych zwanych „dusterami”. „Brudne lata trzydzieste” (ang. Dirty Thirties) zaczęły się latem 1931 roku. Gnane wiatrem czarne chmury niosły tumany pyłu. W roku 1932 przez Wielkie Równiny przeszło 14 „dusterów”, w 1933 roku już 38. Do roku 1934 ponad 100 milionów hektarów straciło wierzchnią, żyzną warstwę gruntów. Rolnicy zaczęli zapadać na pylicę, wielu udusiło się.

Apogeum nastąpiło w „Czarną Niedzielę” 14 kwietnia 1935 roku^[2]. Wielka chmura ruszyła z szybkością 100 km/h z Oklahomy docierając do Kanady i wybrzeża Atlantyku. Pozbawieni domów i ziemi rolnicy ruszyli w poszukiwaniu pracy, dołączając do tych, których dotknął kryzys ekonomiczny. Dopiero wtedy podjęły działania władze federalne. Kongres przegłosował ustawę o ochronie ziemi i wprowadził programy szkoleniowe dla rolników.

W roku 1938 zaczęły się intensywne opady deszczów, które zakończyły okres „dusterów”.

Tło

W 1862 roku, rok po rozpoczęciu wojny secesyjnej, Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił Ustawę o Gospodarstwach Rolnych (ang. Homestead Act), która przyznawała każdemu obywatelowi USA lub osobie, która przyjęła amerykańskie obywatelstwo, 160 akrów (około 65 hektarów) niezamieszkanych ziem, które należały do państwa, a uprzednio zostały odebrane Indianom. Efektem tego prawa jak i późniejszych Kinkaid Act i Enlarged Homestead Act było zajęcie pól uprawnych Wielkich Równin przez osoby niedoświadczone w rolnictwie^[3].

Mapa stanów i hrabstw dotkniętych Dust Bowl

Do końca I Wojny Światowej tereny te były głównie wykorzystywane do hodowli i wypasu bydła. Zakończenie wojny zmieniło ten stan rzeczy. W celu uzupełnienia ogromnych braków, spowodowanych działaniami wojennymi, miliony akrów zostało zaoranych pod uprawę pszenicy. Nie wzięto pod uwagę dalekosiężnych skutków tak drastycznego przeobrażenia terenu, które w przypadku suszy mogło zaowocować katastrofą ekologiczną. W następnej dekadzie, ze względu na złą gospodarkę środowiskową oraz mniejszą niż zazwyczaj ilość opadów atmosferycznych doszło do katastrofy^[4][5].

Dust Bowl

11 listopada 1933 roku potężna burza piaskowa siała spustoszenie na ziemiach Południowej Dakoty niszcząc glebę aż do poziomu próchniczego. Była to jedna z kilku burz piaskowych, które nawiedziły obszar Wielkich Równin w 1933 roku. 9 maja 1934 roku rozpoczęła się dwudniowa, jedna z najpotężniejszych burz piaskowych okresu Dust Bowl. Ogromne obszary gleby Wielkich Równin zostały obdarte z warstw, aż do próchnicy. Ważąca 5500 ton chmura pyłu skierowała się w kierunku Chicago. Dwa dni później chmura dotarła do kolejnych miast. Były to Cleveland, Buffalo, Boston, Nowy Jork i Waszyngton. Najbliższej zimy na obszar ten, tj. na obszar Nowej Anglii, spadł czerwony śnieg^[6][7][8].

Przypisy

Bibliografia

• Emma Hill [red.]: 501 Most Devastating Disasters. London: Bounty Books, 2010. ISBN 978-0-753720-28-8.