Dustin Hoffman

Dustin Hoffman

(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0 Dustin Hoffman (2017)
Imię i nazwisko	Dustin Lee Hoffman
Data i miejsce urodzenia	8 sierpnia 1937 Los Angeles
Zawód	aktor, reżyser, producent filmowy
Współmałżonek	Anne Byrne (1969–1980; rozwód) Lisa Gottsegen (od 1980)
Lata aktywności	od 1960
Odznaczenia

Dustin Lee Hoffman^[1] (ur. 8 sierpnia 1937 w Los Angeles) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, dwukrotny laureat Oscara^[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Los Angeles w Kalifornii w rodzinie Żydów aszkenazyjskich. Jego matką była Lillian z domu Gold, pianistka jazzowa. Jego ojcem był Harry Hoffman scenograf Columbia Pictures^[3][4]. Swoje imię otrzymał od imienia hollywoodzkiego aktora Dustina Farnuma. Jego starszy brat Ronald został adwokatem i ekonomistą.

W 1955 ukończył szkołę średnią Los Angeles High School. W 1956 porzucił Santa Monica City College^[5]. Od początku myślał o aktorstwie i dlatego w 1958 wstąpił do Pasadena Playhouse w Pasadenie, w stanie Kalifornia, gdzie zaprzyjaźnił się ze studentem Gene’em Hackmanem^[6].

Początki kariery

Debiutował w sztuce Tak jest dla bardzo młodego człowieka (Yes Is For a Very Young Man, 1960) na scenie Sarah Lawrence College, a rok później wystąpił na Broadwayu w spektaklu Kucharz dla pana generała (A Cook For Mr. General, 1961)^[7]. Następnie studiował w słynnym nowojorskim Actors Studio, aby poznać tajniki metody wszczepiane całym pokoleniom amerykańskich aktorów przez Lee Strasberga. Swoją pracę na ekranie zapoczątkował gościnnym występem w dwóch odcinkach serialu ABC Nagie miasto (Naked City, 1961, 1963).

Grał na scenie Theatre Company of Boston (1964), m.in. w takich przedstawieniach jak Końcówka (Endgame) Samuela Becketta, Towarzysz Quare (The Quare Fellow) i W dżungli miejskiej (In the Jungle of Cities) Bertolta Brechta, w nowojorskim American Place Theater (1965) w spektaklu Harry, południe i noc (Harry, Noon and Night). Był asystentem reżysera Ulu Grosbarda sztuki Arthura Millera Widok z mostu (A View From the Bridge, 1965), pracował jako menadżer sceniczny na Broadwayu przy realizacji przedstawienia Tematem były róże (The Subject Was Roses, 1965).

W 1968 spróbował swoich sił jako reżyser broadwayowskiego spektaklu Jimmy Shine.

Był na okładkach „People”, „Interview”, „Time”, „Esquire”, „L’Uomo Vogue”, „Vanity Fair”, „Rolling Stone”, „GQ”, „Entertainment Weekly”, „Harper’s Bazaar”, „Film” i „Life”^[8].

Kariera ekranowa

W tym okresie okazjonalnie grywał w reklamach telewizyjnych. Na początku i w połowie lat 60. występował w programach i serialach telewizjnych: Naked City, The Defenders, Hallmark Hall of Fame, The Nurses.

Jego kinowym debiutem był udział w komedii Arthura Hillera The Tiger Makes Out (1967) u boku Eli Wallacha. Pozycję gwiazdora zdobył natychmiast, dzięki kreacji niedojrzałego, nadwrażliwego i niepozornego fizycznie Benjamina Braddocka, absolwenta wyższej uczelni, który wpada w sidła romansu w melodramacie Mike’a Nicholsa Absolwent (The Graduate, 1967), za którą otrzymał nagrodę Złotego Globu jako obiecujący aktor, Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) i nominację do nagrody Oscara^[2]. Do tej roli byli brani pod uwagę także Warren Beatty i Robert Redford. Wyzwaniem była nominowana do Oscara rola kulawego złodziejaszka Ratso Rizzo, żałosnego, a zarazem tragicznego w swojej niemal zwierzęcej amoralności w dramacie Johna Schlesingera Nocny kowboj (Midnight Cowboy, 1969)^[2].

Dustin Hoffman w 1974

W satyrycznej ekranizacji powieści Thomasa Bergera Mały Wielki Człowiek (Little Big Man, 1970) w reż. Arthura Penna z Faye Dunaway jako Jack Crabb, stulatek, opowiada reporterowi historię swojego długiego i niezwykłego życia na Dzikim Zachodzie. W okresie mody na kino przemocy i gwałtu zagrał mrukliwego astrofizyka w dreszczowcu Sama Peckinpaha Nędzne psy (Straw Dogs, 1971). Rola kontrowersyjnego prezentera kabaretowego Lenny’ego Bruce’a, który prowokował Amerykę bezkompromisową krytyką i wulgarnym językiem, w dramacie biograficznym Boba Fosse’a Lenny (1974) z Valerie Perrine przyniosła mu kolejną nominację do Oscara^[2].

W dramacie historycznym Alana J. Pakuli Wszyscy ludzie prezydenta (All the President’s Men, 1976) zagrał dziennikarza Carla Bernsteina odpowiedzialnego wraz z Bobem Woodwardem (Robert Redford) za ujawnienie afery Watergate. Za postać Teda Kramera, który porzucony przez żonę poświęca się wychowaniu sześcioletniego Billy’ego, w dramacie Sprawa Kramerów (Kramer vs. Kramer, 1979) został uhonorowany nagrodą Oscara i nagrodą Złotego Globu^[2].

Rola zdeprymowanego bezrobotnego aktora, który podbija Amerykę kobiecą rolą w telewizyjnej operze mydlanej, w komedii Sydneya Pollacka Tootsie (1982) przyniosła mu jeszcze jedną nagrodę Złotego Globu i Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) oraz nominację do nagrody Oscara^[2]. Za postać objazdowego sprzedawcy, żyjącego iluzją, że jemu i jego rodzinie jest pisane odnieść sukces, w telewizyjnej adaptacji sztuki Arthura Millera CBS Śmierć komiwojażera (Death of a Salesman, 1985) w reżyserii Volkera Schlöndorffa dostał nagrodę Emmy i Złotego Globu. Dzięki przejmującej kreacji cierpiącego na autyzm schizofreniczny Raymonda Babbitta w dramacie Barry’ego Levinsona Rain Man (1988) sprawił, że problem tego zaburzenia znalazł się w centrum zainteresowania społecznego i odebrał nagrodę Oscara i Złotego Globu^[2]. Za postać producenta filmowego-dziwaka ze świata show biznesu w czarnej komedii Barry’ego Levinsona Fakty i akty (Wag the Dog, 1997) był po raz siódmy nominowany do nagrody Oscara^[2].

Życie prywatne

Od 4 maja 1969 do 6 października 1980 był żonaty z baletnicą Anne Byrne, z którą ma córkę Jennę Byrne (ur. 15 października 1970), fotografkę. Ma także pasierbicę Karinę (ur. 1966). W dniu 12 października 1980 ożenił się z prawniczką Lisą Gottsegen. Mają czwórkę dzieci: dwóch synów – Jacoba Jake’a Hoffmana(ang.) (ur. 20 marca 1981) i Maxwella (ur. 30 sierpnia 1984) oraz dwie córki – Rebeccę (ur. 17 marca 1983) i Alexandrę (ur. 1987).

Odznaczenia

• Commandeur Orderu Sztuki i Literatury – Francja, 2009^[9]

Filmografia

• Gwiezdny powóz (The Star Wagon, 1967) jako Hanus Wicks
• The Tiger Makes Out (1967) jako Hap
• Absolwent (The Graduate, 1967) jako Benjamin Braddock
• Miliony Madigana (1968) jako Jason Fister
• Premiere (1968) jako Arthur Greene (1968) (gościnnie)
• Sunday Father (1969) jako Niedzielny ojciec
• John i Mary (John and Mary, 1969) jako John
• Nocny kowboj (Midnight Cowboy, 1969) jako Enrico Ratso Rizzo
• Arthur Penn, 1922-: Themes and Variants (1970)
• Mały Wielki Człowiek (Little Big Man, 1970) jako Jack Crabb
• Nędzne psy (Straw Dogs, 1971) jako David Sumner
• Kim jest Harry Kellerman i dlaczego wygaduje o mnie te okropne rzeczy? (1971) jako Georgie Soloway
• The Point (1971) jako narrator
• Alfredo, Alfredo (1972) jako Alfredo
• Papillon (1973) jako Louis Dega
• Lenny (1974) jako Lenny Bruce
• Maratończyk (Marathon Man, 1976) jako Thomas Levy
• Wszyscy ludzie prezydenta (All the President’s Men, 1976) jako Carl Bernstein
• Zwolnienie warunkowe (Straight Time, 1978) jako Max Dembo
• Agata (Agatha, 1979) jako Wally Stanton
• Sprawa Kramerów (Kramer vs. Kramer, 1979) jako Ted Kramer
• Tootsie (1982) jako Michael Dorsey / Dorothy Michaels
• Śmierć komiwojażera (Death of a Salesman, 1985) jako Willy Loman
• Ishtar (1987) jako Chuck Clarke
• Rain Man (1988) jako Raymond Babbitt
• Simpsonowie (The Simpsons, 1989) jako pan Bergstrom (głos)
• Rodzinny interes (Family Business, 1989) jako Vito
• Dick Tracy (1990) jako Mumbles
• Hook (1991) jako kapitan Jakub Hak
• A Wish for Wings That Work (1991) jako Cross-Dressing Cockroach
• Billy Bathgate (1991) jako Dutch Schultz
• Przypadkowy bohater (Hero, 1992) jako Bernie Laplante
• Epidemia (Outbreak, 1995) jako Sam Daniels
• Uśpieni (Sleepers, 1996) jako Danny Snyder
• American Buffalo (1996) jako Teach
• Miejski obłęd (Mad City, 1997) jako Max Brackett
• Fakty i akty (Wag the Dog, 1997) jako Stanley Motss
• Kula (Sphere, 1998) jako dr Norman Goodman
• Arytmetyka diabła (The Devil’s arithmetic, 1999) jako Prezenter
• Joanna d’Arc (The Messenger: The Story of Joan of Arc, 1999) jako Wielki Inkwizytor
• Być jak John Malkovich (Being John Malkovich, 1999) jako on sam
• Mila księżycowego światła (Moonlight Mile, 2002) jako Ben Floss
• Ława przysięgłych (The Runaway Jury, 2003) jako Wendell Rohr
• Przekręt doskonały (Confidence, 2003) jako Winston King
• Lemony Snicket: Seria niefortunnych zdarzeń (2004) jako Krytyk
• Jak być sobą (I Heart Huckabees, 2004) jako Bernard Jaffe
• Marzyciel (Finding Neverland, 2004) jako Charles Frohman
• Poznaj moich rodziców (Meet the Fockers, 2004) jako ojciec Grega
• Hawana – miasto utracone (The Lost City, 2005) jako Meyer Lansky
• Zebra z klasą (Racing Stripes, 2005) jako Tucker (głos)
• Pohamuj entuzjazm (Curb Your Enthusiasm, 2005) jako przewodnik Larry’ego #1
• Pachnidło (Perfume: The Story of a Murderer, 2006) jako Giuseppe Baldini
• Przypadek Harolda Cricka (Stranger Than Fiction, 2006) jako profesor Jules Hilbert
• Holiday (The Holiday, 2006) jako on sam
• Pana Magorium cudowne emporium (Mr. Magorium’s Wonder Emporium, 2007) jako pan Edward Magorium
• Kung Fu Panda (2008) jako Shifu
• Po prostu miłość (2008) jako Harvey Shine
• Poznaj naszą rodzinkę (Little Fockers, 2010) jako Bernard „Bernie” Focker
• Kung Fu Panda 2 (2011) jako Shifu
• Pan Hoppy i żółwie (Roald Dahl’s Esio Trot, 2014) jako pan Hoppy
• Chór (Boychoir, 2014) jako pan Carvelle
• Strategia mistrza (The Program, 2015) jako Bob Hamman
• W labiryncie (L’uomo del labirinto, 2019) jako Doktor Green

Nagrody

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dustin Hoffman w bazie IMDb (ang.)
• Dustin Hoffman w bazie Notable Names Database (ang.)
• Dustin Hoffman w bazie Filmweb