Dwór „Ludwikówka” w Pszczynie

Dwór „Ludwikówka”

nr rej. 537/65 z 07.02.1965[1]
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Państwo	Polska
Miejscowość	Pszczyna
Typ budynku	dwór
Styl architektoniczny	klasycyzm
Architekt	Wilhelm Pusch
Ukończenie budowy	ok. 1800
Położenie na mapie Pszczyny Dwór „Ludwikówka”
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dwór „Ludwikówka”
Położenie na mapie województwa śląskiego Dwór „Ludwikówka”
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego Dwór „Ludwikówka”
Położenie na mapie gminy Pszczyna Dwór „Ludwikówka”
49°59′02,71″N 18°56′28,51″E/49,984086 18,941253

Ludwikówka przed 1905 r.

Dwór „Ludwikówka” (niem. tradycyjnie Schloss Ludwigswunsch) – zabytkowa budowla w typie okazałego dworu szlacheckiego, utrzymanego w stylu klasycystycznym, przy ul. Chopina w Pszczynie. Dawny dwór rezydencyjny książąt pszczyńskich, obecnie własność prywatna. Wpisany do rejestru zabytków byłego woj. katowickiego pod nr A/537/65 z datą 7 lutego 1966. Gruntownie restaurowany w latach 2008–2010.

Położenie

Dwór znajduje się na północnym skraju dawnego parku angielskiego, otaczającego od XIX w. zamek w Pszczynie. Zbudowany na łagodnym stoku, stanowi północne zamknięcie głównej osi parkowej, której południowym wyznacznikiem jest wspomniany zamek. Wraz ze wzniesionymi w pobliżu budynkami gospodarczymi, tj. oficyną, budynkiem folwarcznym, stajnią i wozownią tworzył niegdyś odrębny zespół architektoniczny, połączony z pałacem wysadzaną drzewami aleją.

Historia

Zbudowany ok. 1800 r. (1805?) według planów i pod nadzorem Wilhelma Puscha, nadwornego architekta władającej wówczas Pszczyną rodziny Anhalt-Köthen^[2]. Murowany na planie prostokąta, potynkowany. Parterowy z mieszkalnym poddaszem, podpiwniczony. Zwrócony frontem ku południowemu zachodowi^[3]. Elewacja frontowa dziewięcioosiowa, ze znacznie wysuniętym przed lico piętrowym portykiem, złożonym z czterech kolumn toskańskich, podtrzymujących trójkątny, spłaszczony przyczółek z żeliwnym kartuszem zawierającym herb Anhaltów. Poziom parteru pod portykiem tworzy wąski taras, na który prowadzą schody z obu boków. Elewacja tylna jedenastoosiowa. W jej centrum piętrowy, trójosiowy ryzalit, rozczłonkowany czterema wydatnymi pilastrami, zwieńczony kostkowym gzymsem i niskim, trójkątnym szczytem^[3]. Dach naczółkowy z nowszymi lukarnami, kryty pierwotnie łupkiem, później papą, obecnie ponownie pokryciem w formie płytek łupkowych. Układ wnętrz pierwotnie dwutraktowy, w późniejszym czasie przekształcony. W pokojach sufity z fasetami.

Nazwa związana jest z imieniem Ludwika Anhalta (1783–1841) – najmłodszego syna Fryderyka Erdmanna Anhalta, dla którego dwór został zbudowany (niem. Schloss Ludwigswunsch oznacza dokładnie "Pałac Życzenie Ludwika"). Do czasu objęcia władzy w utworzonym w 1825 r. Księstwie Pszczyńskim (tj. do 1830 r.) dwór był stałym miejscem zamieszkania Ludwika. Natomiast za czasów jego panowania w księstwie (1830–1841) „Ludwikówka” była najczęstszym miejscem jego pobytu i głównym ośrodkiem życia dworskiego w Pszczynie^[4]. Nieopodal poprowadzono później drogę konną – tzw. Reitweg – prowadzącą do innego obiektu „rekreacyjnego” pszczyńskich książąt – zameczku myśliwskiego w Promnicach.

Przypisy

Herb Anhaltów