Dwór Benedykta Górskiego

Dwór Benedykta Górskiego
Symbol zabytku nr rej. 135-VII-14 z 30 marca 1946r., ZS/1/17 z 9 marca 1964 r., oraz A/17 z 20 stycznia 1971 r.[1]
Ilustracja
Front dworu w roku 2011
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. Rzgowska 247

Typ budynku

dwór

Rozpoczęcie budowy

XVIII w.

Pierwszy właściciel

Benedykt Górski

Kolejni właściciele

Krauzowie, Franciszek Zimmerman

Obecny właściciel

MOSiR Łódź

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór Benedykta Górskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór Benedykta Górskiego”
Ziemia51°42′46,12″N 19°29′08,21″E/51,712811 19,485614
Strona internetowa

Dwór Benedykta Górskiego – zabytkowy dwór szlachecki położony w Łodzi przy ul. Rzgowskiej 247. Obecnie we dworze mieści się restauracja "Dworek na Chojnach"[2], a na jego tyłach znajdują się domki kempingowe.

Budynek

Dwór położony jest na wzniesieniu w północnej części współczesnych Stawów Jana. Został zbudowany na planie prostokąta z modrzewiowych bali w konstrukcji zrębowej, jego ściany są otynkowane. Nakryty jest dachem łamanym polskim pokrytym gontami. Ganek dworu jest wysunięty ryzalitowo, całkowicie zabudowany[3]. Budynek należy do najstarszych zachowanych w granicach miasta zabytków Łodzi[4].

Historia

Dwór został zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku dla Benedykta Górskiego we wsi Chojny, w pobliżu traktu prowadzącego do Piotrkowa Trybunalskiego. W I poł. XIX w. dobra przeszły na córkę Benedykta – Izabelę Walewską. Później właścicielem został Franciszek Kamiński. W roku jego śmierci, tj. 1853, pięcioro spadkobierców spłaciła Marianna Rudzka z Lenczowskich h. Strzemię, żona Bonawentury Rudzkiego h. Wężyk. Wartość majątku oszacowano wówczas na kwotę 86 700 rubli. Dobra dzierżawił niejaki Lisicki, a sama właścicielka przebywała z synem w Dobrzelowie. W skład dóbr oprócz dworu wchodziła wówczas cegielnia, karczma i kilka chałup dla służby. W 1864 majątek nawiedził pożar, który strawił drewniane zabudowania gospodarcze oraz cegielnię. Zabudowania zostały ponownie postawione w dwa lata później, jednak znów w drewnie, pomimo że właścicielka posiadała własną cegielnię. Po uwłaszczeniu chłopów podupadłe i zadłużone dobra Rudzka sprzedawała wolnym chłopom i kolonistom niemieckim. W 1874 ostatecznie pozbyła się majątku na rzecz Jana oraz Krystiana Krauze – kolonistów z Nowego Rokicia oraz Jerzego Fiszera – kupca z Ozorkowa. Parcelacja majątku oraz wysprzedawanie ziemi trwały nadal. Tereny najbliżej Łodzi, które w 1906 wcielono wraz z Dąbrową do Łodzi i utworzono dzielnicę Nowe Chojny, były przeznaczone pod działki budowlane. Sam folwark do lat 40. XX w. pozostawał w rękach Franciszka Zimmermana i przekształcił się we wzorowe gospodarstwo rolne. Po II wojnie światowej majątek już wcielony do miasta przeszedł na skarb państwa. Park z dworem został przekształcony w ośrodek wypoczynkowo-rekreacyjny zwany Stawami Jana. W latach 90. XX w. w wyremontowanym dworze mieściła się restauracja i administracja pobliskiego campingu[5].

Podczas remontu dworu w 1968 zostały odkryte późnobarokowe dekoracje kominków oryginalnie zdobiące pomieszczenia[3]. Kolejny remont dwór przeszedł w latach 2009–2010[6][7].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 49 [dostęp 2011-09-24].
  2. ↑ Dworek Na Chojnach, Restauracja Dworek Na Chojnach, dworeknachojnach.pl [dostęp 2018-10-13] (pol.).
  3. ↑ a b Filmowa encyklopedia Łodzi i okolic – Dworek Benedykta Górskiego na Chojnach. TVP Łódź, 2010. [dostęp 2011-09-24].
  4. ↑ Mariusz Gaworczyk, Folwark łódzki, „Ziemia Łódza”, 8, 1 sierpnia 2018, s. 20-21, ISSN 1640-9337.
  5. ↑ Chojny, Polskie zabytki, 13 października 2018 [dostęp 2018-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-13].
  6. ↑ Dworek przy Stawach Jana odzyskał dawny blask - NaszeMiasto.pl, „archive.is”, 13 października 2018 [dostęp 2018-10-13].
  7. ↑ Dworek przy Stawach Jana odzyskał dawny blask. Nasze Miasto, 25 marca 2010. [dostęp 2011-09-24].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy