Dwór Zieleniewskich w Trzebini

Dwór Zieleniewskich w Trzebini
Symbol zabytku nr rej. A-1203/M[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Trzebinia

Adres

Trzebinia, Piłsudskiego 47

Typ budynku

Dwór

Ukończenie budowy

XIII w.

Ważniejsze przebudowy

XVIII w.

Położenie na mapie Trzebini
Mapa konturowa Trzebini, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dwór Zieleniewskich w Trzebini”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dwór Zieleniewskich w Trzebini”
Położenie na mapie powiatu chrzanowskiego
Mapa konturowa powiatu chrzanowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Dwór Zieleniewskich w Trzebini”
Położenie na mapie gminy Trzebinia
Mapa konturowa gminy Trzebinia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dwór Zieleniewskich w Trzebini”
Ziemia50°09′53″N 19°28′14″E/50,164722 19,470556

Dwór Zieleniewskich – istniejący od XIII w. (obecny kształt od XVIII w.) dwór znajdujący się w Trzebini, w woj. małopolskim, w powiecie chrzanowskim. Nazwa dworu pochodzi od nazwiska rodziny Zieleniewskich – Pauliny i Zbigniewa, ostatnich właścicieli zarówno dworu, jak i kopalni węgla w Trzebini. Współcześnie jego właścicielem jest Gmina Trzebinia, która prowadzi w nim działalność kulturalną i hotelową.

Historia

Historia dworu w Trzebini sięga XIII w. Pierwszymi właścicielami była rodzina Karwacjanów. Na przestrzeni wieków zmieniali się właściciele i sam obiekt. Obecny kształt został nadany w XVIII w. Jest to budynek częściowo podpiwniczony z charakterystycznym łamanym dachem polskim. Od frontu zwieńczono go czterokolumnowym portykiem.

Dwór nie remontowany, z czasem zaczął podupadać, podobnie jak inne tego typu obiekty w Polsce. Przez długie lata znajdowała się w nim siedziba Nadleśnictwa Chrzanów, później sklep meblowy. W 1971 dwór Zieleniewskich wraz z otaczającym go parkiem został wpisany w rejestr zabytków przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie.

W 1983 dwór został odkupiony przez Skarb Państwa od pełnomocnika ostatniego członka rodziny Zieleniewskich – Zbigniewa Zieleniewskiego. Od połowy 1991 dwór przeszedł na własność gminy Trzebinia. Inicjatorem odbudowy dworu był Społeczny Komitet Renowacji Dworu Zieleniewskich. Odbudowa, ukończona w 1996, przyniosła pewne zmiany architektoniczne. Od strony wschodniej dobudowano taras, natomiast na poddaszu usytuowano pokoje hotelowe.

Dwór Zieleniewskich jako instytucja kultury

Utworzona w odbudowanym dworze instytucja kultury organizuje koncerty, recitale gwiazd estrady, wystawy, warsztaty plastyczne, spotkania z ciekawymi ludźmi. W murach dworu gościli między innymi: Danuta Rinn, Grzegorz Turnau, Jan Nowicki, Paweł Albiński, Anna Maria Jopek, Magda Umer, Cezary Pazura, Janusz Olejniczak, Justyna Steczkowska, Stanisław Soyka. Dwór Zieleniewskich od stycznia 2008 jest członkiem Małopolskiego Forum Kultury.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. [dostęp 2013-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-01)].

Bibliografia

  • X x Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego; wyd. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Turystyki, Małopolski Instytut Kultury, teksty Barbara Sanocka, oprac. graf. Marcin Klag, Kraków, 2007.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. 12, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1977 (przedruk techniką fotooffs. z oryg., Druk. Wieku).
  • Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich; pod red. Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego, T. XII, Warszawa 1892.
  • Orłowski Stanisław, Dwór Zieleniewskich wczoraj i dzisiaj, wyd. Urząd Miasta, Trzebinia, 2002.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Trzebinia location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Trzebinia dwor mpazdziora.jpg
Autor: Mariusz Paździora, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trzebinia, ul. Piłsudskiego - zespół dworski Zieleniewskich: dwór, park, mur ogrodzeniowy