Dworek Gościnny w Szczawnicy

Dworek Gościnny
Ilustracja
Elewacja frontowa, widok od północnego zachodu
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MiejscowośćSzczawnica
AdresPark Górny 7
Rozpoczęcie budowy1875
Ukończenie budowy1884
Zniszczono20 października 1962
Odbudowano2008-2011
Pierwszy właścicielPolska Akademia Umiejętności
Kolejni właściciele

Adam Stadnicki

Obecny właścicielspadkobiercy Adama Stadnickiego - Mańkowscy
Położenie na mapie Szczawnicy
Mapa konturowa Szczawnicy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dworek Gościnny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Dworek Gościnny”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dworek Gościnny”
Położenie na mapie gminy Szczawnica
Mapa konturowa gminy Szczawnica, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dworek Gościnny”
Ziemia49°25′31,426″N 20°29′16,973″E/49,425396 20,488048
Strona internetowa

Dworek Gościnny (nazywany też Dworcem Gościnnym, Kursalonem, Kurhausem lub Gościnną Gospodą)[1] – gmach teatralno-hotelowy w Szczawnicy, znajdujący się w Parku Górnym pod numerem 7.

Historia

Dworek przed 1930

Historia tego miejsca sięga XIX wieku, budowę owej gościny rozpoczął Józef Szalay stawiając w 1875 roku fundamenty, na których w przyszłości miał stanąć „Pieniński Salon”. Stawianie górnej części rozpoczęła w 1882 roku krakowska Akademia Umiejętności.

Gmach uroczyście otwarto w 1884 roku. Wyglądał następująco: wzniesiony z drewna modrzewiowego, kryty gontem, z wielką liczbą galeryjek, ganków, lukarn i wieżyczek. Mieścił salę balową na 500 osób, salę widowiskową, salę fortepianową, czytelnię, salę bilardową, salon fryzjerski i dwa sklepy. Według dawnych relacji na werandzie z podcieniami „ponad stu gości mogło naraz pić kawę na otwartym powietrzu”[1].

W XIX wieku Dworek stanowił centrum życia kulturalno-rozrywkowego w Szczawnicy, były to czasy jego świetności. Występowały tutaj takie sławy jak: Helena Modrzejewska, Mieczysław Frenkiel, Aleksander Zelwerowicz, Ludwik Solski, Juliusz Osterwa czy Stefan Jaracz. W foyer mieli odczyty lub spotkania autorskie Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus i Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Tu miał powstać wiersz Adama Asnyka pt. „Och gdybym był młodszy kochanie”[1]. W budynku od początku mieściło się studio fotograficzne Awita Szuberta, zlikwidowane w 1928 roku[2].

W 1909 roku właścicielem Dworku został Adam Stadnicki. II wojna światowa położyła kres świetności obiektu. W 1948 roku władze PRL upaństwowiły Uzdrowisko, a wraz z nim Dworek Gościnny. W latach 1959-1962 w Dworku znalazły swoje pierwsze pomieszczenie zbiory Muzeum Pienińskiego[1]. 20 października 1962 roku w budynku wybuchł pożar. Drewniana konstrukcja została doszczętnie zniszczona, pozostały jedynie murowane fundamenty.

Szansa na odbudowę dworku pojawiła się w 2005 roku, kiedy to rodzina Mańkowskich – spadkobierców Adama hrabiego Stadnickiego, odzyskała dawny majątek uzdrowiska. W 2008 roku rozpoczęto odbudowę Dworku Gościnnego. Odtworzona została bryła budynku (jej kubatura została zwiększona przy tym o 1/3 w stosunku do pierwotnej), jak również zachowane zostały regionalne elementy rzeźbione w drewnie i malowane ornamenty. Odbudowany Dworek oddano do użytku w 2011 roku[1].

Dworek Gościnny to obecnie multifunkcjonalne centrum kulturalno-biznesowe, pozwalające na organizację dowolnych wydarzeń kulturalnych, biznesowych czy prywatnych. Dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych systemów multimedialnych, oświetleniowych oraz dźwiękowych budynek wita swoimi możliwościami nawet najbardziej wymagające i skomplikowane wydarzenia.

Poprzez połączenie zaawansowanych technologii oraz niepowtarzalnych wnętrz i dekoracji Dworek zmienia swój charakter dostosowując się do odbywającego się w nim eventu. Oryginalne aranżacje, fantazyjne połączenia światła, kolorów i zastosowanych materiałów, klasyczne żyrandole i teatralne zasłony rozwieszone wokół dużych, zaprojektowanych w anglosaskim stylu okien – wszystko to współgra z organizowanym wydarzeniem nadając mu wymagany styl i atmosferę.

Ponadto, budynek zaprojektowany został, tak by otwierać się na otaczającą zieleń i smukłe, wiekowe modrzewie, a duże i liczne okna sprowadzać światło do wnętrz wydobywając ich piękno.

Wszystkie te zabiegi sprawiły, że Dworek Gościnny ponownie stał się miejscem niezwykłych wydarzeń artystycznych, kulturalnych, a także wspaniałych imprez i uroczystości.

  • Elewacja południowa
  • Widok od strony wschodniej
  • Elewacja zachodnia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Zachwieja Stanisław: Dworek Gościnny. Homely Court. Kursalon, w: „Polski region. Pieniny”, nr 01, lato 2012, ​ISBN 978-83-935519-0-3​, s. 34-39
  2. ↑ Barbara Węglarz, Awit Szubert: szczawnickie atelier, Szczawnica 2010, s. 17.

Bibliografia

  • Uzdrowisko Szczawnica – Przewodnik, Szczawnica: Grupa Thermaleo, 2013.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Szczawnica location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
PL Szczawnica - Dworzec Gościnny 3.JPG
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Dworzec Gościnny w parku Górnym w Szczawnicy
Szczawnica. Dworzec Goscinny. przed 1930 (72654647).jpg
Tytuł: Szczawnica. Dworzec Gościnny.
Adres wydawniczy: Szczawnica : Wyd. Sklepu Kółka Rolniczego, [przed 1930] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Rok wydania według Jerzy Morgulec, Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich, oraz poloników. Cz. 11, Warszawa 2002.
DworekGościnny-POL, Szczawnica.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dworek Gościnny w Szczawnicy.