Dworek Stupnickich w Sanoku

Dworek Stupnickich w Sanoku
Symbol zabytku nr rej. dec. WRN w Rzeszowie, pismo z 19 XII 1961 r.L.K.L.VII.79/b/18/59[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Adres

ul. Aleksandra Rybickiego

Ukończenie budowy

XIX wiek

Kolejni właściciele

Stupniccy

Obecny właściciel

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, u góry znajduje się punkt z opisem „Dworek Stupnickich w Sanoku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dworek Stupnickich w Sanoku”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Dworek Stupnickich w Sanoku”
Ziemia49°34′27,4″N 22°12′28,8″E/49,574278 22,208000

Dworek Stupnickich w Sanoku – zabytkowy budynek w Sanoku.

Historia

Według szacunków Stefana Stefańskiego budynek w połowie XX wieku miał liczyć ok. 150 lat[2]. Na przełomie XIX/XX dom figurował pod numerem konskrypcyjnym 74[3][4], a według stanu z lat 30. XX wieku pod adresem ulicy ulicy Tadeusza Kościuszki 32 (jednoczesny nr konskrypcyjny 76)[5].

Budynek należał do rodziny Stupnickich i był położony przy (naprzeciw skrzyżowania z ulicą Henryka Sienkiewicza[6][2]. Na przełomie XIX/XX w domu pod numerem 74 zamieszkiwali ziemianie: Emilia Stupnicka z domu z domu Ścibor-Rylskiej (zm. 1899) i Antoni Stupnicki (powstaniec styczniowy, urzędnik sądowy, zm. 1908)[4][3]. W 1931 właścicielką nieruchomości pod adresem ul. Tadeusza Kościuszki 32 była Helena Stupnicka[5]. Po 1945 w domu pod tym adresem zamieszkiwały dzieci Stupnickich: Michalina Helena (1883-1949) i Mieczysław Stupniccy[4][3][7][2]. Potocznie budynek zyskał przydomek „dom Stupnickich”[8] lub „Koci dworek”, jako że prócz rodzeństwa Stupnickich i służącej, w gospodarstwie żyło kilkanaście kotów (poza tym hodowano tam kilka kóz)[2].

W okresie powojennym w PRL budynek nadal pozostawał pod adresem ul. Kościuszki 32[1]. Decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej Wydział Kultury w Rzeszowie z 1961 obiekt został uznany za zabytek[1]. Na początku 1962 władze administracyjne wydały zgodę na rozbiórkę i przeniesienie budynku do powstającego Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku nieodpłatnie[1]. Na początku wiosny 1962 tuż obok dworku budowano blok mieszkalny oraz przygotowywano pomnik Tadeusza Kościuszki (odsłonięty 15 września 1962)[9][2][10].

W tym czasie modrzewiowy dworek, którego pochodzenie datowano na początek XIX wieku, był już w trakcie rozbiórki[11]. Do MBL został przeniesiony w połowie 1962[12][13] i latem tego roku oczekiwał na konserwację[14]. W Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku budynek stanowi wejściowy obiekt, w którym funkcjonują: administracja, recepcja, kasa, sklep[2][6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Przejmowanie ↓, s. 18.
  2. ↑ a b c d e f Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. „Koci zamek” i „koci dworek”. „Tygodnik Sanocki”. Nr 26 (109), s. 5, 10 grudnia 1993. 
  3. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 69 (poz. 194).
  4. ↑ a b c Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 299 (poz. 94).
  5. ↑ a b Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 54.
  6. ↑ a b Sanockie dworki. W: Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 215. ISBN 83-909787-0-9.
  7. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 295 (poz. 17).
  8. ↑ Przejmowanie ↓, s. 45.
  9. ↑ Przejmowanie ↓, s. 20.
  10. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 335. ISBN 978-83-60380-26-0.
  11. ↑ Dworek modrzewiowy do skansenu. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 39, s. 4, 15 lutego 1962. 
  12. ↑ Nowe obiekty w skansenie. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 163, s. 5, 11 lipca 1962. 
  13. ↑ Według innego źródła przed 1960. Por. Inga Sapetowa. Ochrona zabytków budownictwa ludowego w województwie rzeszowskim w XXV-leciu PRL. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. Nr 10, s. 52, 1969. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  14. ↑ Skansen pod Białą Górą. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 200, s. 4, 23 sierpnia 1962. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Stupnicki House in Skansen Sanok, west.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dom Stupnickich w Sanoku. Pierwotnie przy ulicy Tadeusza Kościuszki (obecnie w tym miejscu stoi Pomnik Tadeusza Kościuszki). Później przeniesiony do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i stanowi budynek wejściowy (kasa, sklep).
Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844