Dworzec kolejowy w Kole

Dworzec kolejowy w Kole

dworzec kolejowy
Państwo	Polska
Miejscowość	Koło
Adres	ul. Kolejowa
Architekt	Romuald Miller
Rozpoczęcie budowy	1925
Ukończenie budowy	1928
Ważniejsze przebudowy	2012
Pierwszy właściciel	własność PKP
Położenie na mapie Koła Dworzec kolejowy w Kole
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dworzec kolejowy w Kole
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Dworzec kolejowy w Kole
Położenie na mapie powiatu kolskiego Dworzec kolejowy w Kole
52°12′39,010″N 18°37′54,167″E/52,210836 18,631713

Głaz upamiętniający Żydów przesiadających się na wagony kolejki wąskotorowej do Kulmhof

Dworzec kolejowy w Kole – budynek wzniesiony w latach 1925–1928 przy nowo wybudowanej linii kolejowej łączącej Kutno ze Strzałkowem. Wraz z nim wybudowano wieżę ciśnień. Dworzec wraz z budynkami stacyjnymi znajduje się przy ulicy Kolejowej, na terenie osiedla Przedmieście Warszawskie.

Informacje ogólne

Firma budowlana Janiaków była podwykonawcą przy budowie dworca. Budynek jest unikatowy, ponieważ został zachowany jako jeden z nielicznych wybudowanych po I wojnie światowej budowli dworcowych przy trasie prowadzącej do Warszawy. Bardzo podobny dworzec stał w Koninie aż do lat 70. XX wieku.

Na północnej ścianie budynku dworca kolejowego w Kole znajduje się tablica pamiątkowa. Upamiętnia ofiary nalotu Luftwaffe na teren przyległy do dworca oraz pociąg, w którym znajdowała się ewakuowana ludność z Krotoszyna i Jarocina (skład znajdował się na bocznym torze). Tragedia ta miała miejsce 2 września 1939 r., zginęło około 250 osób, zostali pochowani na cmentarzu rzymskokatolickim w Kole.

W 2010 r. pojawiła się koncepcja remontu budynku dworcowego oraz przebudowy otoczenia wraz z peronami stacyjnymi. Uroczyste otwarcie miało miejsce 6 lutego 2013 r. Zgodnie z propozycją Urzędu Miejskiego, do gmachu przeniesiono siedzibę Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej, która od 1945 r. zajmowała budynek ewangelicko-augsburskiej pastorówki, zlokalizowany przy ul. Sienkiewicza. Obsługa stacji kolejowej zajmuje obecnie niewielką część dworca.

Zabytek

Dworzec w Kole wpisany jest do Gminnej Ewidencji Zabytków pod numerem 77. W Programie Opieki nad Zabytkami miasta Koło na lata 2014–2017 określono plany wpisania budynku dworca do rejestru zabytków NID^[1].

Głaz przed dworcem

Następnym upamiętnieniem lat wojny i straszliwych mordów hitlerowców jest głaz przed kolskim dworcem. Upamiętnia 80 tysięcy Żydów transportowanych tędy z łódzkiego getta do obozu masowej zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Tutaj odbywała się przesiadka Żydów zmierzających do obozu na wagony kolejki wąskotorowej. Na głazie znajduje się upamiętniający tekst w dwóch językach – polskim oraz niemieckim.

Stacja kolejowa

Razem z dworcem funkcjonuje stacja kolejowa Koło, obsługująca zarówno ruch osobowy i towarowy, a jeszcze kilka lat temu – także wąskotorowy.

Przypisy

Bibliografia

• Józef Burszta, 600 lat miasta Koła, Poznań 1963
• Piotr Maluśkiewicz: Ziemia konińska: przewodnik turystyczny. Konin: Żychlin: „Apeks”, 1997. ISBN 83-86139-28-5.
• Michalak Robert, Koło, „Świat Kolei” 10/2009
• Michalak Robert, Dworzec kolejowy w Kole, „Kronika Wielkopolski” 1 (133)/2010
• Kazimierz Kasperkiewicz: Miejsca i obiekty walki i pamięci z lat wojny i okupacji 1939-1945 w Kole i powiecie kolskim. Koło: Towarzystwo Przyjaciół Miasta Koła, 2004. ISBN 83-909030-9-1.