Dydelf czarnouchy

Dydelf czarnouchy

Didelphis marsupialis[1]
Linnaeus, 1758[2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Nadrząd	torbacze
Rząd	dydelfokształtne
Rodzina	dydelfowate
Podrodzina	dydelfy
Rodzaj	dydelf
Gatunek	dydelf czarnouchy
Synonimy Didelphis karkinophaga Zimmermann, 1780[3] Didelphis cancrivora J.F. Gmelin, 1788[4] Didelphys marsupialis var. typica Thomas, 1888[5] Didelphis karkinophaga caucae J.A. Allen, 1900[6] Didelphis karkinophaga colombica J.A. Allen, 1900[7] Didelphis marsupialis tabascensis J.A. Allen, 1901[8] Didelphis marsupialis richmondi J.A. Allen, 1901[9] Didelphis austroamericana J.A. Allen, 1902[10] Didelphis marsupialis insularis J.A. Allen, 1902[11] Didelphis marsupialis etensis J.A. Allen, 1902[12] Didelphis marsupialis battyi Thomas, 1902[13] Didelphis marsupialis particeps Goldman, 1917[14]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[15]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0 Zasięg występowania

Dydelf czarnouchy^[16], dydelf północny^[17], opos północny, oposum (Didelphis marsupialis) – gatunek ssaka z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w rodzinie dydelfowatych (Didelphidae).

Zasięg występowania

Dydelf czarnouchy występuje we wschodnim Meksyku (Tamaulipas na południe, włącznie z Cozumel) przez Amerykę Środkową i północną Amerykę Południową do większości niziny Amazonki, w tym do Trynidadu i Tobago; także na Małych Antylach na południe od Dominiki, gdzie być może został introdukowany^[18].

Wygląd

Głowa wraz z tułowiem o długości 32,4–46,5 cm, ogon osiąga 33,6–46,5 cm; masa ciała 0,57–2,4 kg^[18]. Swym kształtem przypomina szczura. Pysk jego jest wydłużony, ogon długi i chwytny, nie owłosiony. Barwa futra zmienna, od szarej do prawie czarnej bądź rudawej. Wzdłuż głowy biegną 3 ciemniejsze linie.

Tryb życia

Prowadzi głównie naziemny i nocny tryb życia, dzień spędza w szczelinach skalnych lub pustych pniach drzew. Sprawnie wspina się po drzewach, zamieszkuje tereny leśne lub gęsto pokryte krzewami. Jest spotykany w pobliżu siedzib ludzkich. Jest zwierzęciem wszystkożernym, lecz najczęściej żywi się drobnymi ssakami, ptakami, żabami i owadami^[19].

Dydelf czarnouchy żyje samotnie z wyjątkiem okresu rozmnażania. Gniazda buduje z liści i łodyg. Ciąża krótka, trwająca 12-13 dni, w miocie 8-18 sztuk o wielkości ziaren fasoli. Młode przebywają przytwierdzone do sutków w torbie lęgowej matki przez 60-70 dni. Przez kolejny miesiąc są przyczepione do sierści matki i są przez nią karmione, po czym usamodzielniają się. Dojrzałość płciową osiągają już w pierwszym roku życia, a na swobodzie żyją do kilku lat.

Znaczenie gospodarcze

Skórka dydelfa jest mało atrakcyjna jako materiał futrzarski, mimo tego jest odławiany dla futra, jak również dla mięsa. Do najcenniejszych należą te o czarnym umaszczeniu^[19]. W skali roku zabija się do kilku milionów sztuk^[17]}^[20], co nie ma wpływu na stabilność populacji^[15].

Przypisy

Bibliografia

• J.A. Allen. Descriptions of new American marsupials. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 13, s. 191–199, 1900. (ang.). 
• J.A. Allen. A preliminary study of the North American opossums of the genus Didelphis. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 14, s. 149–195, 1901. (ang.). 
• J.A. Allen. A preliminary study of the South American opossum of the genus Didelphis. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 16, s. 249–279, 1902. (ang.). 
• K. Kowalski: Ssaki. Zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
• Zwierzęta. Encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 69. ISBN 83-01-14344-4.