Dydelfowate

Dydelfowate
	Didelphidae
	J.E. Gray, 1821
	; Przedstawiciel rodziny – dydelf wirginijski (Didelphis virginiana)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Rząd	dydelfokształtne
Rodzina	dydelfowate
	Typ nomenklatoryczny
	Didelphis Linnaeus, 1758
Synonimy
	Scansoria  Owen, 1839; Scansoridae: Reichenow, 1886;
	Scansoria  Owen, 1839; Scansoridae: Reichenow, 1886;
Podrodziny
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Dydelfowate^[5], szczury workowate^[6] (Didelphidae) – rodzina ssaków z rzędu dydelfokształtnych (Didelphimorphia). Obejmuje gatunki wszystkożernych, niewielkich ssaków podobnych do szczura. W zapisach kopalnych są znane z pokładów górnej kredy.

Występowanie

Dydelfowate zamieszkują Amerykę Południową i Środkową. Jeden gatunek (dydelf wirginijski) występuje od Kostaryki po południe Kanady^[7]^[8].

Charakterystyka

Ssaki te charakteryzują się obecnością długiego, zwykle chwytnego, pokrytego łuskami ogona, wydłużoną głową i dużymi uszami. Torba lęgowa, u gatunków, u których występuje, dobrze wykształcona. Samce są nieznacznie większe od samic. Ciąża trwa 12–14 dni. Przez 70–125 dni trwa karmienie mlekiem, po czym młode są odstawiane od sutków matki i rozpoczynają samodzielne życie. Dydelfowate są zwierzętami wszystkożernymi, zjadają padlinę, owoce, owady i drobne kręgowce. Prowadzą nocny tryb życia. Poza okresem rozrodu bytują samotnie. Żyją od 2 do 4 lat^[9].

Wzór zębowy		I	C	P	M
50	=	5	1	3	4
50	=	4	1	3	4

Systematyka

Do rodziny należą następujące podrodziny^[7]^[5]:

Caluromyinae Kirsch, 1977 – wełnooposy
Glironiinae Voss & Jansa, 2009 – jedynym przedstawicielem jest Glironia venusta Thomas, 1912 – glironia puszystoogonowa
Hyladelphinae Voss & Jansa, 2009 – jedynym żyjącym przedstawicielem jest Hyladelphys kalinowskii (Hershkovitz, 1992) – dydelfik Kalinowskiego
Didelphinae J.E. Gray, 1821 – dydelfy

Taksony o niepewnym statusie taksonomicznym (nomen dubium)^[10]:

Didelphis incertus Gervais & Ameghino, 1880
Marmosa cinerea travassosi Miranda-Ribeiro, 1936

Uwagi

↑ Nie opiera się na nazwie rodzajowej.

Przypisy

↑ Didelphidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 308, 1821 (ang.).
↑ R. Owen. Professor Owen concluded his paper entitled, "Outlines of a Classification of the Marsupialia.". „Proceedings of the Zoological Society of London”. 7, s. 11, 1839 (ang.).
↑ A. Reichenow. Bericht über die Leistungen in der Naturgeschichte der Säugethiere während des Jahres 1885. „Archiv für Naturgeschichte”. 52 (2), s. 143, 1886 (niem.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 1-6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
↑ Nazwy polskie za: K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 57, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b Podział systematyczny za: C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 42–57. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Didelphidae. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-19].
↑ Opossum Facts (ang.). [dostęp 2016-09-23].
↑ J. Zijlstra: Didelphidae (ang.). Hesperomys project. [dostęp 2022-02-10].

Bibliografia

Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 69-70. ISBN 83-01-14344-4.

[3] Nie opiera się na nazwie rodzajowej.

[itis-1] Didelphidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Gray-2] J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 308, 1821 (ang.).

[Owen-4] R. Owen. Professor Owen concluded his paper entitled, "Outlines of a Classification of the Marsupialia.". „Proceedings of the Zoological Society of London”. 7, s. 11, 1839 (ang.).

[Reichenow-5] A. Reichenow. Bericht über die Leistungen in der Naturgeschichte der Säugethiere während des Jahres 1885. „Archiv für Naturgeschichte”. 52 (2), s. 143, 1886 (niem.).

[Cichocki&inni-6] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 1-6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)

[Kowalski&inni-7] Nazwy polskie za: K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 57, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-8] Podział systematyczny za: C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 42–57. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Didelphidae. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-19].

[of-10] Opossum Facts (ang.). [dostęp 2016-09-23].

[Zijlstra-11] J. Zijlstra: Didelphidae (ang.). Hesperomys project. [dostęp 2022-02-10].

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne