Dynastia Angelosów

Dynastia Angelosów – bizantyński ród panujący w Cesarstwie Bizantyńskim w latach 1185-1204, Epirze 1204-1318, cesarstwie Tesaloniki 1227-1246 i Tesalii 1271-1318.

Historia

Pochodzili z arystokratycznej rodziny z Filadelfii, spokrewnionej z Komnenami. Doszli do władzy po niefortunnym panowaniu Andronika I Komnena. Ich panowanie w Bizancjum charakteryzowało się korupcją, uciskiem fiskalnym i naporem ze strony drugiego państwa bułgarskiego. Konsekwencją kryzysu była obca interwencja w postaci IV krucjaty. Po upadku Konstantynopola w 1204 Angelosowie utrzymali władzę w Epirze - przybierając nazwisko Angelos Komnen Dukas (Komnenodukasi). Mając ambicje cesarskie rozciągnęli władzę na Tesalonikę. 9 marca 1230 roku Teodor Angelos Dukas Komnen został pokonany przez Bułgarów w bitwie pod Kłokotnicą. Oznaczało to kres ekspansywnej polityki Angelosów na ziemiach greckich. Tesalonika została w 1246 włączona do Cesarstwa Nicei. Członkowie dynastii panowali w Epirze i Tesalii do 1318.

Cesarze Bizantyńscy

• Izaak II Angelos (1185-1195)
• Aleksy III Angelos (1195-1203)
• Izaak II Angelos i (Aleksy IV Angelos 1203-1204)

Komnenodukasi

Władcy Epiru

• Michał I Angelos (1204-1214)
• Teodor Angelos Dukas Komnen (1214-1230)
• Michał II Angelos (1230-1271)
• Nicefor I Angelos (1271-1296)
• Tomasz Angelos (1296-1318)

Cesarze i despoci Tesaloniki

• Cesarze Tesaloniki:
• Teodor Angelos Dukas Komnen (1227-1230)
• Manuel Angelos Dukas Komnen (1230-1237)
• Jan Angelos Dukas Komnen (1237-1242)
• Despotesi Tesaloniki:
• Jan Angelos Dukas Komnen (1242-1244)
• Demetriusz Angelos (1244-1246)

Władcy Tesalii

• Jan I Angelos (1271-1289)
• Konstantyn Angelos (1289-1303)
• Teodor Angelos (1289-1299)
• Jan II Angelos (1303-1318)

Bibliografia

• Małgorzata Dąbrowska, Angelosi [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, pod redakcją naukową Oktawiusza Jurewicza, Warszawa 2002, s. 34.
• Donald M. Nicol, The Despotate of Epiros, Basil Blackwell 1957.
• Donald M. Nicol, The Despotate of Epiros, 1267–1479. A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages, Cambridge University Press 1984, ​ISBN 0-521-13089-1​
• Michael Angold, Cesarstwo Bizantyńskie 1025-1204. Historia polityczna, przeł. W. Brodzki, Wrocław 1993.
• Charles M. Brand, Byzantium Confronts the West 1180-1204, 1968, ​ISBN 0-7512-0053-0​

Cesarze bizantyńscy gwiazdką*oznaczono monarchów nienależących do dynastii Dynastia teodozjańska 395–457 Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457) Dynastia leońska 457–518 Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)* Anastazjusz I (491–518) Dynastia justyniańska 518–602 Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)* Dynastia heraklijska 610–711 Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV Pogonatos (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)* Tyberiusz III (698–705)* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)* Anastazjusz II (713–715)* Teodozjusz III (715–717)* Dynastia izauryjska 717–802 Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802) Dynastia Niceforów 802–813 Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)* Dynastia amoryjska 820–867 Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867) Dynastia macedońska 867–1057 Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)* Dynastia Dukasów 1059–1081 Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081) Dynastia Komnenów 1081–1185 Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185) Dynastia Angelosów 1185–1204 Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)* Dynastia Laskarysów 1204–1261 Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261) Dynastia Paleologów 1259–1453 Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)