Dynia piżmowa

Dynia piżmowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

dyniowce

Rodzina

dyniowate

Rodzaj

dynia

Gatunek

dynia piżmowa

Nazwa systematyczna
Cucurbita moschata Duchesne
Essai sur l'Histoire Naturelle des Courges 7. 1786 (J. L. M. Poiret in F. Cuvier, Dict. sci. nat. 11:234. 1819)[3]

Dynia piżmowa (Cucurbita moschata Duchesne) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae), pochodzący z Ameryki Środkowej.

Owoce odmiany 'Butternut'
Liść

Morfologia

Łodyga
Masywna, płożąca się lub wspinająca o długości do 5 m z rozgałęzionymi czepnymi wąsami.
Liście
Duże, miękkie, dość często białoplamiste, o 5-6 ostrych klapach i ostrych zatokach pomiędzy nimi.
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe, roślina jednopienna. Wyrastające pojedynczo kwiaty żeńskie mają dzwonkowaty, 5-ząbkowy kielich, jasnożółtą 5-łatkową lejkowatą koronę o średnicy do 10 cm i 1 słupek. Kwiaty męskie wyrastają pęczkami w kątach liści i są prawie zupełnie pozbawione rurki, mają 5 zrośniętych pręcików. Wolne końce płatków podczas kwitnienia rozkładają się szeroko, lub odwijają do tyłu.
Owoc
jagoda wyrastająca na twardej, bruzdowanej 5-kanciastej szypułce. Owoce tej rośliny są zbliżone wyglądem do owoców melonów, podługowate, o barwach zupełnie innych niż posiadają owoce innych dyń, mianowicie ciemnobrązowe lub czerwonożółtawe, z bruzdowaną i miękką warstwą zewnętrzną. Miąższ jest jadalny i wonny, o charakterystycznym zapachu piżma. Waga owoców dochodzi do 20 kg. W środku wypełniony jest prawie bezwłóknistym, słodkawym, żółtego koloru miąższem, w którym znajdują się liczne, brudnobiałe lub brązowe, płaskie, tępo ząbkowane nasiona, niemal gładkie i matowe.

Odmiany uprawne

Wyhodowano m.in. następujące odmiany uprawne: 'Butternut'[4], 'Butternut Rugosa' (odmiana włoska), 'Kurinishiki' (japońska), 'Muscade de Provence' lub 'Musquée de Provence' (francuska), 'Muskatna' (bułgarska)[5], 'Triple Treat', 'Waltham Butternut'[4].

Zastosowanie

Uprawa

Jak wszystkie dynie wymaga dużo światła, ciepła (optymalna temperatura to 25 °C) i wody. Uprawiana jest z nasion. Aby nie gniła, należy ją uprawiać na wysokich podporach, tak, by pędy i owoce nie leżały na ziemi.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).
  3. ↑ Cucurbita moschata. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-03]. (ang.).
  4. ↑ a b Matthew Biggs, Jekka McVicar, Bob Flowerdew: Wielka księga warzyw, ziół i owoców. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2007, s. 90. ISBN 978-83-11-10578-2.
  5. ↑ Właściwości przeciwutleniające owoców wybranych odmian dyni piżmowej.pdf Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne 2014

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Dolnośląski festiwal dyni. [dostęp 2017-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-23)].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Cucurbita moschata leaves.jpg
(c) Spedona, CC-BY-SA-3.0
Leaves of Cucurbita moschata.
Cucurbita moschata Butternut 2012 G2.jpg
Dynia piżmowa (Cucurbita moschata)
Courge.jpg
(c) Jeantosti, CC-BY-SA-3.0
Flowers of Cucurbita moschata. Photo prise à Ille-sur-Tet le 16/07/04.