Dyoplozaur
| ||
| Dyoplosaurus | ||
| Parks, 1924 | ||
 | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | zauropsydy | |
| Podgromada | diapsydy | |
| Infragromada | archozauromorfy | |
| Nadrząd | dinozaury | |
| Rząd | dinozaury ptasiomiedniczne | |
| Podrząd | tyreofory | |
| Infrarząd | ankylozaury | |
| Rodzina | Ankylosauridae | |
| Rodzaj | dyoplozaur | |
| Gatunki | ||
| ||
Dyoplozaur (Dyoplosaurus) – rodzaj ankylozaura żyjącego w późnej kredzie na terenach Ameryki Północnej. Został opisany w 1924 roku przez Williama Parksa na podstawie skamieniałości odnalezionych w dolinie rzeki Red Deer w kanadyjskiej prowincji Alberta[1]. Przez wielu naukowców Dyoplosaurus był uznawany za synonim euoplocefala[2], jednak badania Victorii Arbour i współpracowników z 2009 roku sugerują, że jest on osobnym taksonem, a synonimizacja tych rodzajów mogła wynikać z fragmentaryczności holotypu euoplocefala. Holotyp dyoplozaura jest jednym z najbardziej kompletnych znanych okazów ankylozaurów – obejmuje częściowy dach czaszki, cztery fragmenty żuchwy z dwoma zębami in situ, elementy pancerza pozaczaszkowego, odciski skóry, połączone stawowo kręgi, dziesięć fragmentarycznych żeber piersiowych, niekompletną lewą kość biodrową, obie kości kulszowe oraz maczugę ogonową, a także połączone z nimi IV kość śródręcza, kość udową, strzałkową oraz kości stopy[3]. Maczuga ogonowa, zbudowana z końcowych kręgów ogonowych oraz osteoderm, ważyła około 20 kg i służyła prawdopodobnie jako broń w walkach wewnątrzgatunkowych, do obrony przed drapieżnikami lub do obydwu tych celów. Popęd wywoływany uderzeniem maczugi mógł wynosić około 376 kg·m/s[4].
Przypisy
- ↑ William A. Parks. Dyoplosaurus acutosquameus, a new genus and species of armored dinosaur; and notes on a skeleton of Prosaurolophus maximus. „University of Toronto Studies Geological Series”. 18, s. 1–35, 1924 (ang.).
- ↑ Matthew K. Vickaryous, Anthony P. Russell. A redescription of the skull of Euoplocephalus tutus (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 137 (1), s. 157–186, 2003. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x (ang.).
- ↑ Victoria M. Arbour, Michael E. Burns, Robin L. Sissons. A Redescription of the Ankylosaurid Dinosaur Dyoplosaurus acutosquameus Parks, 1924 (Ornithischia: Ankylosauria) and a Revision of the Genus. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), s. 1117–1135, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0405 (ang.).
- ↑ Victoria M. Arbour. Estimating Impact Forces of Tail Club Strikes by Ankylosaurid Dinosaurs. „PLoS ONE”. 4 (8), s. e6738, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0006738 (ang.).
| ||||
| ||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Autor:
- derivative work: Dinoguy2 (talk)
- Spinosaurus_BW.jpg: ArthurWeasley
Spinosaurus aegyptiacus, a spinosaurid from the Middle Cretaceous of Egypt
Autor: Modified from Arbour et al. (in press)., Licencja: CC BY 2.5
Diagram of tail terminology used in this paper.
Ankylosaurid (Dyoplosaurus acutosquameus) tail reconstructed from ROM 784; ROM 784 lacks the transitional caudal vertebra and the anterior portion of the pelvis. Scale bar equals 1 m. Modified from Arbour et al. (in press).
Edmontonia rugosidens.