Dys
| Artykuł | 51°18′57″N 22°35′6″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°19'N, 22°34'E |
| - błąd | 2309 m |
| Odległość | 1350 m |
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) | 2061[1] |
| Strefa numeracyjna | 81 |
| Kod pocztowy | 21-003[2] |
| Tablice rejestracyjne | LUB |
| SIMC | 0387453 |
Położenie na mapie gminy Niemce _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Niemce") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubelskiego  | |
 51°18′57″N 22°35′06″E/51,315833 22,585000 | |
Dys – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Niemce[3][4].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.
Przez Dys biegnie Dolina Ciemięgi.
Historia
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[5].
Dyss (obecnie Dys) w wieku XIX wieś w powiecie lubartowskim[6], gminie Niemce, parafii Dyss. Leży na wyżynie, na 687 stóp nad poziom morza. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego jest tu kościół parafialny, murowany.
W wieku XV położony w powiecie lubelskim parafii własnej. Kościół i parafię erygował tu w roku 1382 Gabryel hrabia z Górki, dziedzic tej wsi (dokument okazał się nowożytnym falsyfikatem[7]). W wieku XV dziedzicami Dyssa byli krewni Dymitra z Goraja, Tęczyńscy, a także w roku 1440 Jan Głowacz Oleśnicki kasztelan sandomierski [7].
W 1827 roku Dyss miał 51 domów i 440 mieszkańców. Parafia Dyss dekanatu lubartowskiego liczyła w końcu XIX wieku 3094 dusz.(Opisu dostarcza Bronisław Chlebowski SgKP t.II s.258)
- II Wojna Światowa
W 1944 roku utworzono tu lotnisko polowe, na którym przejściowo stacjonowały 2 pułki ludowego lotnictwa – 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego i 2 Pułk Nocnych Bombowców „Kraków”. Od końca sierpnia 1944 roku z lotniska utrzymywano komunikację lotniczą z Białymstokiem i Przemyślem oraz na 5 liniach kurierskich, które łączyły Lublin z większymi miastami, położonymi na wyzwolonych terenach.
Na terenie miejscowości znajdują się także dwa zabytkowe młyny wodne sprzed I wojny światowej oraz kościół wybudowany w XVI w., konsekrowany w 1788 r., pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela. W latach 1590–1610 był w rękach protestantów.
Wieś stanowi sołectwo gminy Niemce[8].
Szlaki turystyczne
Zabytki
- kościół parafialny, nr rej.: A/564 z 31.12.1971[9]
- dzwonnica, nr rej.: A/564 z 31.12.1971
- cmentarz kościelny : A/564 z 31.12.1971
- cmentarz par., nr rej.: A/937 z 15.05.1987
- zespół dworski „Bernatówka“, nr rej.: A/974 z 15.03.1989:
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy Niemce za 2020. 11-05-2021. [dostęp 2021-06-13].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 239 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Dyss, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 258.
- ↑ a b Dys, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Niemce. Urząd Gminy Ostrów. [dostęp 2016-04-15].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo Lublin, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 59 [dostęp 2016-04-01].
Bibliografia
- Encyklopedia II wojny światowej, Wydawnictwo MON, 1975
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.35 N
- S: 50.20 N
- W: 21.52 E
- E: 24.25 E
Autor: Tomasz Zugaj, Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół p.w. Św. Jana Chrzciciela w Dysie, numer w rejestrze zabytków A/564 z 31.12.1971
Gmina Niemce coat of arms