Dysfunkcja

Dysfunkcja – obserwowalne skutki zjawiska społecznego zmniejszające w przeciwieństwie do eufunkcji adaptację (modyfikację) systemu społecznego, przy czym dane zjawisko może mieć skutki funkcjonalne i dysfunkcjonalne jednocześnie[1]. Przykładowo, konsekwencją wyróżniania grup własnych i obcych jest pomniejszanie zasług np. mniejszości etnicznej przez przedstawicieli kultury dominującej, co prowadzi do autonegacji osiągnięć przez członków takiej mniejszości i ich podporządkowania[2]. Dysfunkcjonalność elementów systemu społecznego może dotyczyć konsekwencji wobec systemu jako całości, jak również wobec innych jego elementów[3]. W ten sposób określane są też negatywne skutki dewiacji dla funkcjonowania zbiorowości[4].

Pojęcie to, poprzez przyjęcie napięć i deformacji w systemie społecznym, pozwala na analizę dynamiki i zmian. Umożliwia postawienie pytań o to, co powoduje, że dysfunkcje wewnątrz systemu nie prowadzą do niestabilności i czy ich wzrost wewnątrz systemu prowadzić będzie do zmian umożliwiających redukcję dysfunkcji[5].

Termin wprowadzony został do socjologii przez Roberta Mertona[6]. Chociaż był marginalizowany przez funkcjonalistów, to prowadzić mógł do powiązania funkcjonalizmu z teorią konfliktu[7].

Zobacz też

  • funkcja jawna
  • funkcja ukryta

Przypisy

  1. ↑ Merton 2002 ↓, s. 122.
  2. ↑ Merton 2002 ↓, s. 467-469.
  3. ↑ Turner 2004 ↓, s. 27-28.
  4. ↑ Szacka 2003 ↓, s. 173.
  5. ↑ Merton 2002 ↓, s. 124.
  6. ↑ Szacki 2002 ↓, s. 827.
  7. ↑ Szacki 2002 ↓, s. 829.

Bibliografia

  • Robert K. Merton: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski (tłum.). Warszawa: PWN, 2002, seria: Biblioteka Socjologiczna. ISBN 83-01-13876-9.
  • Barbara Szacka: Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2003. ISBN 83-88164-66-X.
  • Jerzy Szacki: Historia myśli socjologicznej. Warszawa: PWN, 2002. ISBN 83-01-13844-0.
  • Jonathan H. Turner: Struktura teorii socjologicznej. Aleksander Manterys, Grażyna Woroniecka (red.). Warszawa: PWN, 2004. ISBN 83-01-14072-0.