Dyspepsja

Ten artykuł od 2019-03 wymaga dodania wiarygodnych źródeł medycznych dla zapewnienia weryfikowalności. Możliwe, że zbyt mocno polega na źródłach pierwotnych. Podane poniżej informacje, mające charakter medyczny, mogą być częściowo lub w całości niepoparte dowodami naukowymi. Jako pozbawione odpowiednich źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dyspepsja (gr. przedr. δυσ- dys- „źle, z trudem”, πέπτειν peptein „trawić”; łac. dyspepsia), pot. niestrawność – występowanie w nadbrzuszu przewlekłego lub nawracającego bólu, który trwa przynajmniej przez 4 tygodnie. Ta definicja została przyjęta w 1999 roku w Rzymie i nosi nazwę kryteriów rzymskich II. Poprzednia definicja, według tak zwanych kryteriów rzymskich I, mówiła o występowaniu bólu w nadbrzuszu w linii pośrodkowej ciała, którym towarzyszy uczucie pełności w nadbrzuszu, wczesne wrażenie sytości, wzdęcia i/lub nudności, nie brała ona jednak pod uwagę długości trwania objawów.

Powyższe sformułowania odnoszą się do pojęcia dyspepsji w sposób encyklopedyczny, jednakże ten termin jest często używany (w tym przez lekarzy) do określania tak zwanych objawów dyspeptycznych, których cechą wspólną jest jedynie ich związek z nadbrzuszem.

Objawy i rodzaje dyspepsji

• poposiłkowe uczucie pełności w nadbrzuszu
• odbijania
• nudności i wymioty
• uczucie wczesnej sytości
• brak łaknienia
• zgaga

Z uwagi na to, że powyższe objawy mogą być również objawem poważnej choroby przewodu pokarmowego, dyspepsję dzieli się na:

• dyspepsję w przebiegu chorób organicznych
  • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (15–25% przypadków występowania dyspepsji)
  • refluks żołądkowo-przełykowy i refluks dwunastniczo-żołądkowy (5–15% przypadków)
  • rak przełyku
  • rak żołądka (oba nowotwory razem stanowią mniej niż 2% przypadków)
• dyspepsję czynnościową (czyli występującą pomimo braku istotnej przyczyny, 60% przypadków)
  • nadwrażliwość trzewna
  • infekcja Helicobacter pylori (uwaga: sama infekcja, bez wywoływania objawów zapalenia błony śluzowej żołądka)
  • czynniki dietetyczne i leki
  • dym tytoniowy
  • czynniki psychosocjalne

Trudności diagnostyczne

Jedyną pewną metodą pozwalającą na rozróżnienie powyższych schorzeń jest wykonanie gastroskopii. Jednak z uwagi na to, że dyspepsja jest częstą dolegliwością (dotyka do 25% populacji), przyjęto następujący sposób postępowania:

• próba leczenia bez diagnostyki (badanie dodatkowe wykonuje się dopiero w przypadku braku poprawy po leczeniu)
  • wiek poniżej 45 lat i brak poniższych objawów alarmujących:
    • przewlekłe wymioty
    • spadek masy ciała
    • dysfagia
    • objawy krwawienia z przewodu pokarmowego
    • niedokrwistość stwierdzona w badaniach
• pilna pełna diagnostyka wykluczająca dysfagię organiczną
  • osoby po 45. roku życia
  • obecność objawów alarmowych.

Leczenie

W leczeniu niestrawności stosuje się kilka grup leków:

• leki zobojętniające
• leki prokinetyczne
• leki hamujące wydzielanie kwasu solnego
  • antagonisty receptora H₂
  • inhibitory pompy protonowej (najwięcej badań klinicznych świadczy o skuteczności tej grupy)
    • omeprazol
    • pantoprazol
    • lanzoprazol.

Linki zewnętrzne

• Artykuł w serwisie gastrologia.mp.pl, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna