Dyspozytornia ruchu „Grzybek” w Szczecinie

„Grzybek”

Grzybek (po lewej stronie) w latach 90. XX wieku
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Szczecin
Typ budynku	pawilon
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Kazimierz Stachowiak
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	1970
Rozebrano	2007
Pierwszy właściciel	MZK Szczecin
Kolejni właściciele	WPKM Szczecin
Obecny właściciel	MZK Szczecin
Położenie na mapie Szczecina Dyspozytornia ruchu „Grzybek”
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dyspozytornia ruchu „Grzybek”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Dyspozytornia ruchu „Grzybek”
53°25′30,8″N 14°33′06,4″E/53,425222 14,551778

„Grzybek” – potoczna nazwa budynku dyspozytorni komunikacji miejskiej, który w latach 1970–2007 stał na skrzyżowaniu alei Niepodległości z ulicą Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego, na obszarze szczecińskiego osiedla Stare Miasto, w dzielnicy Śródmieście. Obiekt przez wiele lat był popularnym wśród mieszkańców Szczecina miejscem spotkań.

Historia

W 1967 r. rozpoczęła się przebudowa układu komunikacyjnego placu Brama Portowa^[1]. W ramach tej inwestycji na narożniku ówczesnej ulicy Wielkiej i alei Niepodległości wzniesiono parterową rotundę kas biletowych. Tuż obok w 1970 r. zgodnie z projektem Kazimierza Stachowiaka powstał okrągły, modernistyczny, piętrowy pawilon, w którym umieszczono stanowisko dyspozytora ruchu i centralę telefoniczną^[2]. Ponieważ wówczas niemożliwe było jeszcze przestawienie położenia zwrotnic w sposób zdalny, motorniczy musieliby za każdym razem zatrzymywać tramwaj przed skrzyżowaniem i przestawiać zwrotnice ręcznie. Zadanie to ułatwiał dyspozytor ruchu, który sterował zwrotnicami z pulpitu umieszczonego w „Grzybku”. Centrala telefoniczna umożliwiała za pośrednictwem radiotelefonów kontakt dyspozytora z kierowcami autobusów i motorniczymi tramwajów^[2].

W latach 80. XX wieku upowszechnienie się systemu sterowania zwrotnicami z poziomu pulpitu sterowniczego w tramwaju doprowadziło do marginalizacji „Grzybka”. Uruchomiono nową dyspozytornię przy ulicy Mariackiej, a rolę dyspozytorów pracujących w „Grzybku” ograniczono jedynie do pełnienia nadzoru nad ruchem na placu Brama Portowa^[1]. W latach 90. XX wieku „Grzybek” został wyłączony z eksploatacji^[3] i zaczął służyć jako nośnik reklamowy. W 2006 roku teren dyspozytorni i kas biletowych został sprzedany hiszpańskiej grupie inwestycyjnej CR, a w 2007 r. „Grzybek” i kasy biletowe zostały rozebrane w związku z planowaną budową w ich miejscu centrum handlowego^[1][4]. Ostatecznie plan nie został zrealizowany, a pusta działka w 2008 r. przeszła na własność szwedzkiego koncernu Inter Ikea^[5]. Nowy inwestor w latach 2011–2012 wzniósł na miejscu „Grzybka” biurowiec Brama Portowa I^[6].

Zobacz też

• tramwaje w Szczecinie
• autobusy miejskie w Szczecinie

Przypisy