Dystrykt radomski

Dystrykty w składzie Generalnego Gubernatorstwa
Dystrykt krakowski, warszawski, radomski i lubelski 1941 -1945i
Polscy chłopi - ofiary zbrodni niemieckich w Radomskiem w 1943 r

Dystrykt radomski, okręg radomski (niem. Distrikt Radom) – jednostka administracyjna Generalnego Gubernatorstwa od 26 października 1939[1] do 16 stycznia 1945. W okresie po zagładzie ludności żydowskiej w dystrykcie radomskim mieszkało 2 mln. 387 tys. osób narodowości polskiej. Dystrykt zajmował obszar 24 431 km2.

Władze

Gubernatorzy radomscy

Dowódcy SS i Policji

  • SS-Oberf/SS-Brif Fritz Katzmann (30 listopada 1939 - 8 sierpnia 1941)
  • SS-Oberf/SS-Brif Carl Oberg (8 sierpnia 1941 - 5 maja 1942)
  • SS-Oberf/SS-Brif dr Herbert Böttcher (12 maja 1942 - 16 stycznia 1945)[2]

Komenda Sipo-SD

Komendanci:

  • SS-Stubaf Fritz Liphardt (listopad 1939 – październik 1943)[3]
  • SS-Ostubaf Joachim Illmer (październik 1943 – styczeń 1945)

Za działania Gestapo w ramach dystryktowej komendy Sipo–SD odpowiadał SS-Hstuf Paul Fuchs[4], jednym z jego podwładnych był SS-Stuscha Otto Bussing kierujący placówką w Kielcach. Siedziba komendy znajdowała się przy ul. Tadeusza Kościuszki 6 w Radomiu[5].

Powiaty

Dystrykt dzielił się na 10 powiatów, ponadto były trzy miasta wydzielone (Stadtkreise): Radom, Częstochowa i Kielce. W obrębie dystryktu leżały 34 miasta i 302 gminy.

Miejscowości

Lista stu największych miejscowości w dystryckie radomskim w 1943 roku[6].

100 największych miejscowości
MiejscowośćStatusLiczba mieszkańców

1.III.1943

PowiatGmina
Tschenstochaumiasto112134Tschenstochau-StadtTschenstochau-Stadt
Radommiasto93532Radom-StadtRadom-Stadt
Kielcemiasto56950Kielce-StadtKielce-Stadt
Petrikaumiasto43706PetrikauPetrkau
Tomaschow-Mazowieckimiasto30957Tomaschow-MazowieckiTomaschow-Mazowiecki
Starachowicemiasto28940StarachowiceStarachowice
Skarżysko Kamiennamiasto26306KielceSkarżysko Kamienna
Ostrowiecmiasto21648OpatowOstrowiec
Radomskomiasto19443RadomskoRadomsko
Jędrzejówmiasto11526JędrzejówJędrzejów
Sandomierzmiasto10162OpatowOstrowiec
Końskiemiasto8830KońskieKońskie
Pionkiwieś7362RadomPionki
Rawa Mazowieckamiasto6375Tomaschow-MazowieckiRawa Mazowiecka
Opocznomiasto6281Tomaschow-MazowieckiOpoczno
Opatówmiasto5174OpatowOpatów
Włoszczowamiasto4969JędrzejówWłoszczowa
Buskomiasto4939BuskoBusko
Zwoleńmiasto4866RadomZwoleń
Staszówmiasto4549OpatowStaszów
Szydłowiecmiasto4422RadomSzydłowiec
Kozienicemiasto4416RadomKozienice
Sulejówmiasto4202PetrikauSulejów
Nowe Miastomiasto3932Tomaschow-MazowieckiNowe Miasto
Iłżamiasto3678StarachowiceIłża
Wąchockwieś3600StarachowiceWąchock
Szczekocinymiasto3556JędrzejówSzczekociny
Garbatka-Podlaswieś3540RadomPoliczna
Przedbórzmiasto3378KońskiePrzedbórz
Pińczówmiasto3310BuskoPińczów
Daleszycewieś3201KielceDaleszyce
Chęcinymiasto2876KielceChęciny
Radoszycewieś2873KońskieRadoszyce
Chmielnikmiasto2870BuskoChmielnik
Jedlnia letn.wieś2861RadomGzowice
Bodzentynwieś2845KielceBodzentyn
Kaczkawieś2842Tomaschow-MazowieckiLubochnia
Częstocicewieś2704OpatowCzęstocice
Ćmielówwieś2593OpatowĆmielów
Koluszkiwieś2575Tomaschow-MazowieckiDługie
Zawichostmiasto2520OpatowZawichost
Skaryszówmiasto2366RadomSkaryszów
Kamieńskwieś2361PetrikauKamieńsk
Kunówwieś2233OpatowKunów
Denkówwieś2126OpatowBodzechów
Solec os.wieś2121StarachowiceSolec
Białobrzegiwieś2093RadomBiałobrzegi
Wodzisławwieś2073JędrzejówWodzisław
Ożarówwieś2064OpatowOżarów
Stopnicawieś2062BuskoStopnica
Suchedniówwieś2052KielceSuchedniów
Lipskowieś2049StarachowiceLipsko
Żarkiwieś2031RadomskoŻarki
Połaniecwieś1988OpatowPołaniec
Bzinekwieś1974KielceBliżyn
Przyrówwieś1950RadomskoPrzyrów
Czermnowieś1922KońskieCzermno
Skarżysko Kościelnewieś1909StarachowiceSkarżysko Kościelne
Sędziszówwieś1903JędrzejówSędziszów
Skarżysko Książęcewieś1871StarachowiceSkarżysko Kościelne
Wzdół Rządowywieś1867KielceBodzentyn
Koniecpolmiasto1865RadomskoKoniecpol
Białaczówwieś1859Tomaschow-MazowieckiBiałaczów
Żakowicewieś1852RadomKowala-Stępocina
Biała Rawskamiasto1846Tomaschow-MazowieckiBiała Rawska
Rytwianywieś1841OpatowRytwiany
Wolbórzwieś1803PetrikauBogusławice
Klimontówwieś1802OpatowKlimontów
Mirzecwieś1779StarachowiceMirzec
Seceminwieś1779JędrzejówSecemin
Nowy Korczynwieś1775BuskoNowy Korczyn
Kłomnicewieś1773RadomskoKruszyna
Małogoszczwieś1752JędrzejówMałogoszcz
Iwaniskawieś1748OpatowIwaniska
Łagówwieś1740OpatowŁagów
Koprzywnicawieś1726OpatowKoprzywnica
Stobiecko Miejskiewieś1720RadomskoRadomsko
Włostówwieś1717OpatowLipnik
Rzeczycawieś1689Tomaschow-MazowieckiRzeczyca
Rokitnowieś1672JędrzejówRokitno
Psary-Stara Wieświeś1634KielceBodzentyn
Parszówwieś1622StarachowiceWąchock
Ujazdwieś1617Tomaschow-MazowieckiŁazisko
Lubieniawieś1613StarachowiceBrody
Gorzkowicewieś1611PetrikauGorzkowice
Wierzbicawieś1595RadomWierzbica
Okółwieś1578StarachowiceSkarbka
Cykarzewwieś1573RadomskoMykanów
Szydłówwieś1564BuskoSzydłów
Słupia Nowawieś1552KielceSłupia Nowa
Borownowieś1546RadomskoKruszyna
Bieliny Kapitulnewieś1541KielceBieliny
Szewnawieś1528OpatowCzęstocice
Jasieniec Iłżeckiwieś1519StarachowiceKrzyżanowice
Kurzelówwieś1517JędrzejówKurzelów
Tarłówwieś1504StarachowiceTarłów
Sukówwieś1503KielceDyminy
Pacanówwieś1499BuskoPacanów
Dąbrowawieś1478KielceDąbrowa
Zaborowicewieś1477KońskieMiedzierza

Przypisy

  1. ↑ Verordnungsblatt des Generalgouverneurs für die Besetzten Polnischen Gebiete = Dziennik Rozporządzeń Generalnego Gubernatora dla Okupowanych Polskich Obszarów / hrsg. vom Amt des Generalgouverneurs. 1939, Nr 1 (26 October) - Nr 15 (31 Dezember)
  2. ↑ SS und Polizeiführer Radom, www.axishistory.com [dostęp 2020-03-15] (ang.).
  3. ↑ Świadek historii | Przegląd, www.tygodnikprzeglad.pl [dostęp 2020-03-15] (pol.).
  4. ↑ A. J. Zakrzewski, Słownik biograficzny ziemi częstochowskiej, Częstochowa 1998, s. 51–52.
  5. ↑ Paul Fuchs zwany "Lisem z Radomia". Gestapowiec, który szachował Podziemie | Polska Times, polskatimes.pl [dostęp 2020-03-15] (pol.).
  6. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG

Literatura

  • Stefan Iwaniak, Reforma rolna w województwie kieleckim w latach 1944-1945, Warszawa 1975; tamże szczegółowa bibliografia.
  • Czesław Madajczyk, Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1970.

Linki zewnętrzne

Historia Radomia
Hasła przekrojowe
Radom do 1795
Radom pod zaborami
Radom od 1918

POL Radom COA.svg

Podział administracyjny Generalnego Gubernatorstwa 1939–1945
Dystrykty (←1939–45→)

Podział administracyjny Polski 1939–1944

Media użyte na tej stronie

Dystrykt krakowski 1.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dystrykt krakowski (Distrikt Krakau), warszawski, radomski i lubelski 1941 -1945
Gengub admin.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Generalne Gubernatorstwo - podział administracyjny (1941 -1945)