Dytiatyn

Dytiatyn
Дитянин
	; Centrum wsi Dytiatyn
Państwo	Ukraina
Obwód	iwanofrankiwski
Rejon	halicki
Powierzchnia	1,334 km²
Populacja (2001); • liczba ludności; • gęstość	; 505; 378,5 os./km²
Nr kierunkowy	+380 03431
Kod pocztowy	77141
	Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego Dytiatyn
	Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dytiatyn
	49°14′24″N 24°52′35″E/49,240000 24,876389
	Portal Ukraina

Dytiatyn – wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie halickim. Przed II wojną światową położona w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego II Rzeczypospolitej.

Historia

Dytiatyn na austro-węgierskiej mapie sztabowej, 1910 rok

16 września 1920 roku Dytiatyn stał się polem bitwy w wojnie polsko-bolszewickiej, zwanej Polskimi Termopilami.

Walkę z oddziałami 8 Dywizji Kozaków stoczył III batalion 13 pułku piechoty i 4 bateria 1 Pułku Artylerii Górskiej pod dowództwem kpt. Adama Zająca. W trwającym 6 godzin starciu z 200-osobowego batalionu 97 żołnierzy poległo, a 86 zostało rannych. Zginęła cała obsługa baterii – dowódca, dwóch oficerów (por. Władysław Świebodzki i por. Franciszek Wątroba) oraz około 50 podoficerów i kanonierów. Dowódca 8 Dywizji Piechoty, płk Stanisław Burhardt-Bukacki, w rozkazie Nr 121/20 napisał „na dowód też uznania tego męstwa i poświęcenia przedstawiono baterię 4-ą 1-go pułku artylerii górskiej, jako „baterię śmierci” do Krzyża Virtuti Militari.”

Bitwa pod Dytiatynem była jednym z miejsc losowania szczątków umieszczonych w Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Została też uwieczniona na jednej z płyt Grobu. Bitwę czterokrotnie namalował Jerzy Kossak i raz Wojciech Kossak. Tryptyk Jerzego Kossaka przedstawiający zagładę baterii zdobił salę Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, zaś obraz przedstawiający bój piechoty salę balową kasyna oficerskiego w koszarach 13 pp w Pułtusku. Wszystkie obrazy zaginęły podczas II wojny światowej.

W miejscu pochówku żołnierzy w czasach II RP wybudowano kościół nagrobny. W każdą rocznicę bitwy odbywały się tam uroczystości państwowe. Jednak gdy po 1945 roku Dytiatyn znalazł się na terytorium Związku Radzieckiego, miejsce popadło w zapomnienie, a w 1947 roku kościół został zburzony. Pomimo represji władz komunistycznych krzyż pamiątkowy pozostał na miejscu do 1986 roku, a miejsce po dawnym cmentarzu nigdy nie zostało zaorane przez miejscową ludność ukraińską. Dopiero w 1986 r. krzyż został ścięty przez zwiezionych na miejsce więźniów kryminalnych i wrzucony za parkan cerkwi w Dytiatynie^[1]. Tam znajduje się na placu przed świątynią do dnia dzisiejszego.

Nowy krzyż w miejscu bitwy postawiono po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę w 1991 roku. Cmentarz wojenny odbudowano na początku lat 2000. z budżetu polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uroczystego ponownego otwarcia cmentarza dokonano w 95. rocznicę bitwy, 16 września 2015 roku^[2]. Od tej pory wraca się do tradycji corocznych obchodów w miejscu bitwy.

Galeria

Greckokatolicka cerkiew św. Dymitra w Dytiatynie z 1924 roku
Dzwonnica przy cerkwi w Dytiatynie
Budynek Rady Sołeckiej w Dytiatynie z 1971 roku
Oryginalny krzyż pamiątkowy z miejsca z bitwy, obecnie pod cerkwią w Dytiatynie
Polski cmentarz wojenny w Dytiatynie
Brama cmentarza wojennego w Dytiatynie
Krzyż Virtuti Militari wkomponowany w konstrukcję cmentarza
Tablice z nazwiskami poległych

Zobacz też

Przypisy

↑ J. Odziemkowski, Dytiatyn 1920, Warszawa 1994, s. 65–66.
↑ Cmentarz wojenny w Dytiatynie został odbudowany.

Linki zewnętrzne

Dytiatyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 258 .
Dytiatyn 1920 - Polskie Termopile. (pol.).

[1] J. Odziemkowski, Dytiatyn 1920, Warszawa 1994, s. 65–66.

[2] Cmentarz wojenny w Dytiatynie został odbudowany.

[1]

[2]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne