Dywizjon 305
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1 września 1940 |
| Rozformowanie | 6 stycznia 1947 |
| Tradycje | |
| Święto | 25 kwietnia[2] |
| Działania zbrojne | |
| ofensywa przez kanał La Manche, ofensywa "Millennium", Bitwa o Ruhrę, Bitwa o Hamburg, Operacja Overlord, Bitwa Normandzka | |
| Organizacja | |
| Numer | SM[1] |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
305 Dywizjon Bombowy „Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego" (ang. No.305 Polish Bomber Squadron) – eskadra lotnictwa bombowego i myśliwsko-bombowego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
Historia
Formowanie Dywizjonu
Formowanie czwartego z polskich eskadr bombowych, Dywizjonu 305, rozpoczęło się 29 sierpnia 1940 w bazie RAF Bramcote. Dywizjon początkowo był wyposażony w lekkie bombowce Fairey Battle, ale od listopada 1940 został przezbrojony w dwusilnikowe ciężkie bombowce Vickers Wellington wraz z przeniesieniem do bazy RAF Syerston, razem z Dywizjonem 304. Prowadzono tam intensywne szkolenia, uzupełniając etaty personelu. W dniu 27 stycznia oba dywizjony były wizytowane przez parę królewską[3].
W grupie RAF Bomber Command
Gotowość operacyjną dywizjon uzyskał w dniu 24 kwietniu 1941. Jego pierwszą misją było bombardowanie zbiorników z paliwem w Rotterdamie w nocy z 25 na 26 kwietnia 1941. Za uzyskanie znaczących rezultatów bombardowania oba dywizjony (również 304) otrzymały telegram gratulacyjny od Dowódcy 1 Grupy Bombowej (RAF Bomber Command). Dzień 25 kwietnia stał się świętem dywizjonu[4].
W następnych tygodniach dywizjon dołączył do grupy nocnego bombardowania miast niemieckich oraz wyposażenia niemieckiego w portach francuskich. W dniu 11 czerwca dywizjon miał wizytację dowódcy Bomber Command, następnego dnia wizytę złożyli Jego Królewska Mość, Książę Kentu. W 1941 oraz 1942 kontynuowano bombardowania. W nocy z 30 na 31 maja 1942 13 załóg dywizjonu wzięło udział w pierwszym nalocie dywanowym RAF 1000 samolotów na Kolonię (operacja Millennium). W sierpniu 1942 głównym zadaniem dywizjonu było minowanie portów francuskich wykorzystywanych przez niemieckie okręty wojenne. W następnych miesiącach kontynuowano te zadania oraz dalej bombardowano miasta Essen, zagłębia Ruhry (zakłady Kruppa) oraz włoski Turyn. Ostatnim lotem operacyjnym w Grupie Bombowej było bombardowanie Hamburga nocą z 2 na 3 sierpnia 1943. Dywizjon odnotował w tym okresie znaczące straty w załogach i sprzęcie[3].
W dniu 20 lipca 1941 dywizjon przeniesiono do bazy RAF Lindholme, gdzie stacjonował również Dywizjon 304. Stamtąd, a następnie od sierpnia 1942 z bazy RAF Hemswell kontynuowano operacje bombardowania celów w Niemczech, notując też poważne straty własne w załogach i samolotach. Było to jednym z powodów decyzji wyłączenia dywizjonu z Grupy Bombowej i podporządkowania go do nowej Drugiej Grupy Sił Taktycznych(ang.) (2TAF). Ostatnim lotem operacyjnym w Grupie Bombowej było bombardowanie Hamburga nocą z 2 na 3 sierpnia 1943[3].
W Grupie Sił Taktycznych
Celem Drugiej Grupy Sił Taktycznych (TAF) było skoncentrowanie ataków na kontynencie na cele strategiczne nieprzyjaciela: mosty, magazyny, dworce, pociągi i linie kolejowe. Dywizjon do tych zadań otrzymał 5 września 1943 na krótko amerykańskie bombowce B-25 Mitchell, a następnie samoloty myśliwsko-bombowe De Havilland Mosquito, używane już przez dywizjon do końca wojny. Dywizjon musiał się zmienić z jednostki bombowej na jednostkę myśliwsko-bombową, szturmową. Po przeszkoleniu dywizjon uzyskał gotowość bojową 25 lutego 1944[3].
Operując intensywnie nad kontynentem, dywizjon wziął udział w D-Day, bombardując tereny przed lądowaniem wojsk sprzymierzonych oraz cele strategiczne we Francji. W sierpniu 1944 zniszczono między innymi, 13 000 000 litrów niemieckiego paliwa przechowywanego w pobliżu Nancy we Francji. Od listopada 1944, dywizjon stacjonował na lotniskach na kontynencie: we Francji, Holandii oraz w Niemczech. Ostatnią akcję bojową dywizjon wykonał w nocy z 25 na 26 kwietnia 1945, cztery lata po swojej pierwszej akcji[4].
Rozformowanie dywizjonu
Po zakończeniu działań wojennych stacjonował w Niemczech jako część sił okupacyjnych. Od 15 października 1946 roku powrócił do Anglii do bazy RAF Faldingworth, gdzie 25 listopada 1946 zdał samoloty. Dnia 6 stycznia 1947 został rozformowany[3].
Odznaka
Odznaka Dywizjonu zatwierdzona Dz. Rozk. NW nr 3, poz. 31 z 2 lipca 1943 roku. Na tle skrzydła husarskiego skierowanego w prawą stronę wpisane inicjały JP przedzielone złotą buławą marszałkowską. W dolnej części, po prawej stronie wkomponowane ćwiartki szachownicy i lotniczego koła RAF, wykonane z barwnej emalii. Na piórach w dolnej części skrzydła wpisany pionowo złoty numer dywizjonu 305. Trzyczęściowa - wykonana w srebrze, numer i buława nakładane. Wymiary: 50 x 22 mm[5].
Dowódcy
| Stopień RAF | Stopień PSP | Imię i nazwisko | Od dnia | Informacje |
|---|---|---|---|---|
| W/Cdr | James.K.M. Drysdale | 29 sierpnia 1940 | zginął w operacji nalotu na Hawr z 15 na 16 września 1941 | |
| W/Cdr | ppłk pil. | Jan Jankowski | 29 sierpnia 1940 | |
| S/Ldr | mjr pil. | Bohdan Kleczyński | 29 marca 1941 | |
| W/Cdr | mjr pil. | Robert Beill | 8 sierpnia 1941 | |
| S/Ldr | mjr pil. | Kazimierz Śniegula | 21 czerwca 1942 | W/Cdr od 6 lipca 1942 |
| W/Cdr | mjr pil. | Tadeusz Czołowski | 17 stycznia 1943 | |
| W/Cdr | kpt. pil. | Kazimierz Konopasek | 28 lipca 1943 | |
| W/Cdr | mjr pil. | Bolesław Orliński | 1 sierpnia 1944 | |
| W/Cdr | mjr. pil. | Stanisław Grodzicki | 1 lutego 1945 | zginął w wypadku samolotu transportowego 13 lutego 1946 |
| W/Cdr | mjr pil. | Ryszard Referowski | 14 lutego 1946 | do rozformowania dywizjonu 6 stycznia 1947 |
Personel dywizjonu
W wykazie figurują oficerowie i podoficerowie Dywizjonu 305, których biogramy przez wzgląd na ich zasługi są zamieszczone w Wikipedii.
- Stanisław Barzdo
- Robert Beill
- Stanisław Daniel
- kpt. obs. Mieczysław Gorzeński
- Stanisław Grodzicki
- Kazimierz Jaklewicz
- Mieczysław Jonikas
- Mieczysław Kałuża
- Bohdan Kleczyński
- Bolesław Orliński
- Mieczysław Pruszyński
- Stanisław Skarżyński
- Kazimierz Śniegula
Lotniska
| Baza lotnicza | Użytkowana od |
|---|---|
| RAF Bramcote | 29 sierpnia 1940 |
| RAF Syerston | 26 listopada 1940 |
| RAF Lindholme | 20 lipca 1941 |
| RAF Hemswell | 23 lipca 1942 |
| RAF Ingham | 23 czerwca 1943 |
| RAF Swanton Morley | 3 września 1943 |
| RAF Lasham | 18 listopada 1943 |
| RAF Blackbushe | 30 października 1944 |
| ALG[i] A-75 Épinoy, Francja | 19 listopada 1944 |
| ALG B-80 Volkel, Holandia | 30 lipca 1945 |
| ALG B-77 Gilze en Rijen, Holandia | 7 września 1945 |
| ALG B-58 Melsbroek(ang.), Belgia | 24 października 1945 |
| ALG B-119 Wahn, Niemcy | 12 marca 1946 |
| RAF Faldingworth | 15 października 1946[ii] |
Samoloty na wyposażeniu
| Typ samolotu [i] | Użytkowany od |
|---|---|
| Fairey Battle I[ii] | 1 września 1940 |
| Vickers Wellington IC[iii] | 22 listopada 1940 |
| Vickers Wellington II[iv] | 2 sierpnia 1941 |
| Vickers Wellington IV[v] | 18 sierpnia 1942 |
| Vickers Wellington X[vi] | 15 maja 1943 |
| North American B-25 Mitchell II[vii] | od 5 września 1943 |
| De Havilland Mosquito FB VI[viii] | od 4 grudnia 1943 |
- ↑ Oznaczenia przydzielonych samolotów:
- ↑ m.in.: K7632-P, K9399-R ,K9417-Q, L4963-N, L5041-F, L5050-M, L5052-O, L5056-J, L5059-L, L5064-E, L5160-H, L5315-B, L5352-K, L5476-D, L5563-G;
- ↑ wiosną 1941 m.in.: R1016-A, R1017-K, R1019-L, R1214-N, R1228-E, R1322-F, R1592-R, R1696-P, R1697-J, W5721-H, W5722-N, W5723, W5726-Q;
w lipcu 1941 m.in.: R1213-D, R1667-J, R1672-G, T2960-O, X9664-K, X9683-P - ↑ m.in.: W5420-D, W5463-E, W5519-K, W5526-J, W5533-T, W5557-G, W5563-Q, W5567-M, W5573-O, W5579-L, W5590-A, W5591-B, W5592-N, W5593-P;
od początku 1942 m.in.: W5370-V, Z8339-N, Z8343-S, Z8372-Q, Z8399-Z, Z8406-G, Z8425-K, Z8438-B, Z8501-M, Z8581-W, Z8596-A, Z8597-C, Z8599-R, Z8601-M, Z8645-Q; - ↑ m.in.: R1520-W, R1525-S, R1530-A, Z1216-S, Z2145-D, Z1248-K, Z1260-B, Z2172-N, Z1273-P, Z1278-F, Z1279-O, Z1281-K, Z1340-L, Z1378-G, Z1384-R, Z1389-C, Z1390-J, Z1400-K, Z1401-O, Z1403-A, Z1415-N, Z1476-F, Z1480-N, Z1481-D, Z1490-T, Z1496-S;
- ↑ m.in.: HE148-T, HE345-K, HE347-F, HE705-A, HF463-A, HF490-O, HF491-L, HF492-M, HF495-B, HF594-J, HZ467-C, LN390-U, LN391-P, LP356-G, LP452-J, MF372-E, MS495, NA986-D, NB467-C, NB689-H;
- ↑ m.in.: B-25C: FL182-P, FL192-L, FL201-B, FL686-O, FL691-A; B-25D: FV911-S, FV913-C, FV923-E, FV937-K, FV941-D, FV948-Q, FV976-R;
- ↑ w początkowym okresie m.in.: HX980-O, LR261-G, LR262-Q, LR295-D, LR298-K, LR300-N, LR303-A, LR313-B, LR328-C, LR338-E, LR365-J, NS823-H, NS824-Z, NS846-B, NS888-M, NS927-C, NT145-Z;
na początku 1945 roku: HR202-A, HR346-K, HX909-L, NS844-N, NS887-O, NT175-E, NT193-F, NT227-M, NT233-X, NT234-E, NT236-P, PZ232-O, PZ335-D, PZ357-W, PZ374-H, PZ383-U, PZ389-C, PZ391-D, PZ401-B, RS559-L, SZ978-H, SZ982-T;
Podsumowanie wysiłku bojowego dywizjonu
W okresie 19 lipca 1940 - 8 maja 1945.
| Operacje bojowe w Bomber Command | |||||||
| Rok | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | Razem |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| samolotozadań | - | 284 | 587 | 246 | - | - | 1 117 |
| godzin lotu | - | 1 479,5 | 3 273,5 | 1 304 | - | - | 6 057 |
| Operacje bojowe w Tactical Air Force | |||||||
| Rok | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | Razem |
| samolotozadań | - | - | - | 15 | 1 636 | 813 | 2 464 |
| godzin lotu | - | - | - | 33 | 4 295 | 2 441 | 6 769 |
| Łącznie operacje dywizjonu 305 | |||||||
| Rok | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | Razem |
| samolotozadań | - | 284 | 587 | 261 | 1 636 | 813 | 3 581 |
| godzin lotu | - | 1 479,5 | 3 273,5 | 1 337 | 4 295 | 2 441 | 12 826 |
Straty personalne i samolotów
| Straty lotników i samolotów Dywizjonu 305 | |||||||
| Rok | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | Razem |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| polegli w akcji | - | 58[i] | 56 | 31 | 39[ii] | 11[iii] | 195 |
| w niewoli, zaginieni | - | 15 | 17 | 3 | 0 | 1[iv] | 36 |
| utracone maszyny | - | 14 | 16 | 7 | 20 | 6 | 63 |
Upamiętnienie
- Od 2018 tradycje dywizjonu 305 kontynuuje Mobilna Jednostka Dowodzenia Operacjami Powietrznymi[9]
Przypisy
- ↑ a b Król 1982 ↓, s. 214.
- ↑ Koliński 1978 ↓, s. 177.
- ↑ a b c d e Mroczkowski i Olejko 2011 ↓, s. 263.
- ↑ a b Król 1982 ↓.
- ↑ Sawicki ↓, s. 531.
- ↑ Jaśkiewicz 2013 ↓, s. 270.
- ↑ Wojciech Zmyślony, 305 Dywizjon Bombowy "Ziemi Wielkopolskiej", www.polishairforce.pl [dostęp 2019-11-12].
- ↑ Bieniecki 2007 ↓.
- ↑ Dz.Urz.MON z 2018 poz. 25
Bibliografia
- Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. T. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06745-7.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007.
- Krzysztof Mroczkowski, Andrzej Olejko, Nocnych Lotów Świadectwa, Acta Aeronautica, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, 2011, ISBN 978-83-931259-1-3.
Linki zewnętrzne
- Polskie Siły Powietrzne
- Polscy lotnicy na Malcie w czasie II WŚ
- Lista polskich pilotów myśliwskich, którzy zginęli od lipca 1940 roku do 2 czerwca 1941 roku
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Royal Air Force Roundel
Autor: Wieslaw Krawcewicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Polish Division 305: A page from the Flight Log
305th Polish Bomber Squadron
Dowódca 305. Polskiegi Dywizjonu Bombowego Bolesław Orliński (po prawej) w kabinie swego De Havilland Mosquito wraz z nawigatorem Lemieszonkiem
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Możesz wybrać, którą licencję chcesz zastosować.
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lokalizacja polskich dywizjonów lotniczych w czasie bitwy o Anglię (1940 - 1941)
Samoloty Mosquito 305. Dywizjonu Bombowego w Épinoy we Francji