Dywizjon 318

Dywizjon 318 „Gdański”

odznaka (wersja powojenna)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	20 marca 1943
Rozformowanie	19 sierpnia 1946
Organizacja
Numer	LW
Rodzaj sił zbrojnych	Polskie Siły Powietrzne
Formacja	RAF
Rodzaj wojsk	wojska lotnicze
Podległość	First Tactical Air Force (1 TAF)

318 Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy Gdański – pododdział lotnictwa myśliwsko-rozpoznawczego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Historia

Dywizjon sformowany został 20 marca 1943 na lotnisku Detling^[1] koło Maidstone, w hrabstwie Kent, w południowo-wschodniej Anglii, z pilotów i obsługi naziemnej pochodzących z różnych jednostek Polskich Sił Powietrznych oraz nowo przeszkolonych ochotników.

Dywizjon składał się z trzech eskadr (A, B i C) wyposażonych początkowo w przestarzałe samoloty Hawker Hurricane Mk-I, na których piloci rozpoczęli ćwiczenia w lotach na rozpoznanie fotograficzne i wzrokowe.

W dniach 16-29 sierpnia dywizjon w liczbie ponad 250 osób został przetransportowany statkiem RMS Empress of Australia z Liverpoolu do Port Saidu w Egipcie. Następnie drogą lądową przez Półwysep Synaj Dywizjon udał się na lotnisko Muqiebilla niedaleko Nazaretu. Wskutek niesprzyjającego klimatu (wielu żołnierzy zachorowało na malarię) Dywizjon przebazowano na lotnisko Quassassin w Egipcie, z którego piloci wykonywali zadania rozpoznawcze współpracując z naziemnymi oddziałami polskimi, brytyjskimi, egipskimi oraz greckimi.

W 1944 Dywizjon został przeniesiony do Włoch. Wraz z dywizjonami: 92 Brytyjskim i 40 Południowoafrykańskim polski Dywizjon 318 tworzył 285 Rozpoznawcze Skrzydło RAF. Jego piloci wykonywali zadania rozpoznawcze nad silnie bronionym przez Niemców klasztorem na Monte Cassino. Mimo ciężkich warunków frontowych Dywizjonowi udało się uniknąć strat własnych.

W połowie czerwca 1944 Dywizjon 318 rozpoczął wykonywanie zadań wyłącznie dla 2 Korpusu Polskiego. Po rozpoczęciu natarcia na Linię Gotów w północnych Włoszech (17 lipca 1944) współpracujący z 2KP Dywizjon wykonywał zadania rozpoznawcze oraz wyszukiwał i samodzielnie atakował cele naziemne (zanotowano zniszczenie szeregu pojazdów, stanowisk artyleryjskich i broni maszynowej oraz magazynów).

Od lipca 1944 część pilotów Dywizjonu 318 latała w innych dywizjonach, którym na skutek strat, brakowało pilotów.

Na początku października 1944, w związku z przechodzeniem kolejnych pilotów na odpoczynek, Dywizjon został przeformowany i zlikwidowano jego eskadrę C^[2]. Do końca 1944 dywizjon wykonywał swoje stałe zadania, polegające głównie na współpracy z artylerią oraz rozpoznaniu wzrokowym i ostrzeliwaniu celów naziemnych.

Od stycznia 1945 piloci Dywizjonu zaczęli wykonywać nowe zadania: dalekie rozpoznanie ze skośnym wykonywaniem zdjęć (obszar Padwa-Wenecja-Treviso). Z uwagi na pobliskie wrogie lotniska latano wówczas w osłonie myśliwców. Pod koniec kwietnia, w związku z ogólnym polepszeniem sytuacji na froncie piloci mieli dużo więcej swobody i atakowali cele naziemne.

W lipcu 1946 Dywizjon 318 został przeniesiony do Anglii, gdzie 18 sierpnia został rozwiązany.

Odznaka Dywizjonu

Godło dywizjonu malowane na samolotach.

Odznaka Dywizjonu przedstawia uskrzydlony herb Gdańska z numerem 318 u góry tarczy. Części metalowe odznaki srebrne. Odznaka nie uzyskała oficjalnej akceptacji (przed wojną Gdańsk był wolnym miastem i nie należał do Polski, zaś nazwa dywizjonu honorowała roszczenia terytorialne rządu na uchodźstwie) i nie była zatwierdzona.

Dopiero po wojnie nadawano pamiątkowe odznaki, których części metalowe były złocone.

Godłem dywizjonu malowanym na wszystkich samolotach były trzy karty: trójka kier, as pik i ósemka karo.

Personel dywizjonu

Dowódcy:

• ppłk pil. Adam Maksymilian Wojtyga (od 20 III 1943)
• kpt./mjr pil. Leszek Wielochowski (od 5 VIII 1943)
• kpt. pil. Zbigniew Moszyński (od 5 I 1945)
• kpt. pil. Włodzimierz Bereżecki (20 V 1946 – 19 VIII 1946)

Oficerowie techniczni:

• por. inż. Franciszek Bortkiewicz
• kpt. inż. Leszek Chełmiński
• por. inż. Józef Krzywonos

Lekarz dywizjonu:

• kpt. lek. med. Tadeusz Michał Kraszewski

Piloci:

Uzbrojenie

• Hawker Hurricane Mk-I i Mk-IC – od 20 marca 1943
• Hawker Hurricane Mk-IIC - od 5 sierpnia 1943
• Supermarine Spitfire Mk-VB - od 10 marca 1944
• Supermarine Spitfire Mk-IX i LF Mk-IXE - od 5 października 1944

Lotniska bazowania

Główne operacje

• rozpoznanie nad Monte Cassino (maj 1944)
• rozpoznanie nad Linią Gotów (lipiec 1944)
• rozpoznanie za linią frontu: obszar Padwa-Wenecja-Treviso (styczeń 1945)

Wysiłek bojowy

W okresie od maja 1944 do maja 1945

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947
• 318 Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy "Gdański" (zdjęcia) – polishairforce.pl

Bibliografia

• Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. T. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
• Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06745-7.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 97820432992.
• WładysławW. Nycz WładysławW., W powietrznym zwiadzie, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982, ISBN 83-11-06676-0, OCLC 830304411 .