Dywizjon Okrętów Podwodnych (LWP)

Dywizjon Okrętów Podwodnych
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	15 grudnia 1945
Rozformowanie	16 sierpnia 1955
Dowódcy
Pierwszy	kmdr por. Aleksander Mohuczy
Ostatni	kmdr por. Bronisław Szul
Organizacja
Dyslokacja	Port Wojenny Gdynia
Rodzaj sił zbrojnych	Marynarka Wojenna
Podległość	Dowództwo Marynarki Wojennej

Dywizjon Okrętów Podwodnych – pododdział Marynarki Wojennej PRL utworzony z dniem 15 grudnia 1945 roku rozkazem naczelnego dowódcy Wojska Polskiego z 30 listopada 1945 roku. W jego skład weszły wówczas trzy okręty podwodne odzyskane z internowania w Szwecji ORP „Żbik”, „Ryś” oraz „Sęp”. Pierwszym dowódcą jednostki został mianowany dowódca przedwojennego Dywizjonu Okrętów Podwodnych kmdr por. Aleksander Mohuczy.

Stan etatowy dywizjonu stanowiło wówczas 201 etatów, w tym 51 oficerskich, jednak faktyczny stan osobowy wynosił 72 ludzi. Podstawową część personelu stanowiły początkowo osoby które wraz ze swoim okrętami powróciły z internowania, uzupełnione niewielką liczbą osób które zdecydowały się na powrót do Polski z Wielkiej Brytanii. Pierwsze uzupełnienie 14 osobami z kraju miało miejsce 4 listopada 1945 roku, na koniec zaś 1949 roku skład osobowy wynosił 171 osób. W dywizjonie obok typowego szkolenia morskiego, silny nacisk kładziony był na indoktrynację polityczną – w skład załogi każdego okrętu wchodził zastępca dowódcy do spraw polityczno-wychowawczych, w skład zaś dowództwa dywizjonu wchodziła sekcja polityczno-wychowawcza, których zadaniem było „wyjaśnienie istoty i charakteru władzy ludowej”. W miarę pozyskiwania do służby osób wyszkolonych w kraju po wojnie, przedwojenna kadra – jako niepewna politycznie – była usuwana z wojska. W roku 1951 aresztowano 8 marynarzy z załogi „Sępa” pod sfingowanymi przez Główny Zarząd Informacji (IW) zarzutami planowania porwania okrętu i ucieczki do Szwecji. Jeden z marynarzy został stracony, siedmiu zaś otrzymało kary 15 lat więzienia. W związku ze zużyciem okrętów typu Wilk, w 1955 roku obie jednostki tego typu zostały wycofane ze służby. 16 sierpnia 1955 roku dywizjon został rozformowany, a na jego miejsce utworzono 1. Brygadę Okrętów Podwodnych.

Historia

Dywizjon został utworzony w dniu 15 grudnia 1945 roku na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego, jak samodzielny pododdział Marynarki Wojennej. W jego skład weszły sprowadzone ze Szwecji ORP „Sęp, ORP „Ryś i ORP „Żbik”, gdzie były internowane.

Po utworzeniu w skład dywizjonu weszli przede wszystkim członkowie załóg tych okrętów, którzy powrócili do Polski. Później do dywizjonu zaczęto wcielać marynarzy przeszkolonych w Szkole Specjalistów Morskich. Okręty natomiast z uwagi na zużycie zostały skierowane do remontów. Dopiero w 10 października 1947 roku pierwszy z okrętów ORP „Sęp” rozpoczął pływanie jako jednostka bojowa, kolejne z okrętów rozpoczęły służbę bojową w latach następnych.

W październiku 1952 roku w skład dywizjonu miał wejść sprowadzony na holu z Wielkiej Brytanii ORP „Wilk”, lecz ze względu na jego stan techniczny zrezygnowano z tego, a okręt został zezłomowany.

W związku ze zużyciem technicznym w 1955 roku wycofano ze służby okręty ORP „Ryś” i ORP „Żbik”, w ich miejsce zaczęto wprowadzać otrzymane od ZSRR okręty podwodne typu M-XV.

W związku ze liczebną rozbudową w dniu 16 sierpnia 1955 roku dywizjon został rozformowany, a na jego bazie utworzono 1. Brygadę Okrętów Podwodnych.

Dowódcy

• kmdr por. Aleksander Mohuczy (15 grudnia 1945 – 28 lutego 1947)
• kmdr ppor./kmdr por. Władysław Salamon (28 lutego 1947 – 31 lipca 1948)
• kmdr ppor./kmdr por. Bolesław Romanowski (31 lipca 1948 – 10 lipca 1950)
• kmdr ppor. Bronisław Szul (10 lipca 1950 – 30 marca 1951)
• kmdr ppor./kmdr por. Jan Smirnow (30 marca 1951- 1 stycznia 1955)
• kmdr por. Bronisław Szul (1 stycznia 1955 – 16 sierpnia 1955)^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Dariusz Nawrot. Historia Korpusu Oficerskiego Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej. Post Scriptum. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. Rok LII NR 1 (184), 2011. Akademia Marynarki Wojennej. 
• Czesław Rudzki: Polskie okręty podwodne 1926-1969. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985, s. 176-183. ISBN 83-1107159-4.