Działania taktyczne

Działania taktyczne – wszelkie działania pododdziałów, oddziałów, związków taktycznych, wojsk operacyjnych i obrony terytorialnej.

Celem działań taktycznych jest zwycięstwo nad przeciwnikiem. Osiąga się go przez łączenie w jeden spójny system elementarnych czynników walki jakimi są rażenie, ruch i informacja[1].

Podział działań taktycznych

Stosując kryterium znaczenia i charakteru działań, dzielą się na[2]:

działania rozstrzygające (walki)

działania pomocnicze

Pokojowe (MOOTW)

W 2008 roku zmodyfikowano nieco podział[4]:

Działania zasadnicze

Działania asymetryczne

Działania przygotowawcze

  • Osiąganie zdolności
  • Przemieszczenie
  • Rozmieszczanie
  • Odtwarzanie zdolności

Zasady działań taktycznych

Celowość

W każdych działaniach taktycznych ważny jest wybór i sprecyzowanie celu. Wybór celu jest jednym z najważniejszych obowiązków dowódcy. Cel walki należy określać ściśle i jednoznacznie, tak aby był zrozumiały dla wykonawców i wyzwalał ich inicjatywę. Powinien on być głównym motywem działania dowódców i pododdziałów podczas wykonywania zadań bojowych.

Zachowanie zdolności bojowej

Wyraża się nieustannym utrzymywaniem przez wojska gotowości do podjęcia walki i wykonania zadań bojowych oraz osiągania celu działań przy jak najmniejszych stratach. Oznacza to konieczność efektywnego wykorzystania wojsk, niedopuszczenie do nadmiernego ich wyczerpania i takiej organizacji systemu działań, aby zapewnić sukcesywne odtwarzanie zdolności bojowej poprzez odpowiednie zapewnienie zabezpieczenia logistycznego.

Ekonomia sił

Dowódca musi wykorzystywać swoje siły do zasadniczych zadań, dlatego nie wolno mu angażować więcej wysiłku do ich realizacji niż jest to niezbędne. Nie można być silnym wszędzie, więc w celu umożliwienia koncentracji swoich sił dowódca może być zmuszony akceptować ryzyko użycia absolutnego minimum sił gdzie indziej.

Zaskoczenie

Wyraża się w nieoczekiwanym, nagłym i gwałtownym działaniu, wskutek którego przeciwnik zostaje pozbawiony inicjatywy oraz możliwości zorganizowanego prowadzenia walki. Elementami składowymi zaskoczenia są: zachowanie tajemnicy, ukrywanie, wprowadzanie przeciwnika w błąd, nieszablonowość, śmiałość i szybkość działania.

Aktywność

Oznacza nieustanne dążenie do narzucenia przeciwnikowi swojej woli i swoistego sterowania jego działaniami w myśl własnych celów i zamierzeń. Wyraża się przede wszystkim w uprzedzeniu przeciwnika w działaniach, ciągłym i skutecznym użyciu środków rażenia, wykonywaniu manewru i przenoszeniu punktu ciężkości na najważniejsze kierunki, rejony i obiekty.

Manewr

Wyraża zdolność do sprawnego ruchu, stosownie do zaistniałej sytuacji taktycznej, w różnych warunkach terenowych i atmosferycznych. Umożliwia zastosowanie zasad ekonomii sił i zaskoczenia. Sprzyja on zdobyciu i utrzymaniu inicjatywy. Każdy manewr, aby był skuteczny, powinien być prosty w zamiarze oraz przeprowadzony szybko i skrycie.

Czynnik ludzki w działaniach taktycznych

Przywództwo

Dowódcy muszą posiadać możliwości i determinację do wypełniania zadań bojowych. Muszą być zdolni do subordynowania podległych sobie dowódców i żołnierzy w czasie niepowodzenia i zagrożenia. Ważność roli przywódcy i trudność wykształcenia skutecznego przywództwa wzrasta z powodu charakteru współczesnego pola walki.

Morale

Jest to gotowość do podjęcia zadań lub efekt dobrze wykonanego zadania. Morale jest jednym z najważniejszych czynników charakteryzujących żołnierza w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Wola zwycięstwa musi występować od dowódcy po szeregowego żołnierza. Będzie ona często decydować o rezultacie walki.

Inicjatywa

Oznacza nieustanne dążenie do narzucenia swojej woli przeciwnikowi. Indywidualna inicjatywa, w ramach danego zadania bojowego, połączona ze śmiałym działaniem decyduje o sukcesie w walce.

Elastyczność

Zdolność do reagowania na zmiany zachodzące w walce. Dowódca na każdym szczeblu dowodzenia musi wykazywać elastyczność umysłu i szybkość dowodzenia. W przeciwnym razie, gdy nie posiada tych zalet, będzie on szybko oddawał inicjatywę przeciwnikowi i prawdopodobnie nie osiągnie sukcesu w walce.

Wytrzymałość

Żołnierze muszą być psychicznie i fizycznie przygotowani do walki. Muszą posiadać wolę wykonania swoich zadań nawet wtedy, gdy przeciwstawiają się przeważającym siłom przeciwnika – mieć wysokie morale.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Ściborek (red.) 1995 ↓, s. 20.
  2. ↑ Majchrzak 2007 ↓, s. 9–10.
  3. ↑ Huzarski 1999 ↓, s. 24.
  4. ↑ Majchrzak 2007 ↓, s. 50.

Bibliografia

  • Dariusz Majchrzak: Etapy pośrednie w działaniach taktycznych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2007.
  • Paweł Makowiec, Marek Mroszczyk: Walka piechoty. Warszawa: Difn SA, 2018. ISBN 978-83-8085-720-9.
  • Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 104. ISBN 83-11-06229-3.
  • Stanisław Koziej: Teoria sztuki wojennej. Warszawa: "Bellona", 1993. ISBN 83-11-08264-2.
  • Zbigniew Ściborek (red.): Działania taktyczne wojsk lądowych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 1995.