Działko WJa-23

Wołkow-Jarcew WJa-23

Państwo	ZSRR
Rodzaj	działko automatyczne
Zasada działania	przeładowanie energią gazów prochowych
Historia
Prototypy	1940
Produkcja	1941 – 47
Wyprodukowano	64655
Dane techniczne
Kaliber	23 mm
Nabój	23 × 152 mm
Zasilanie	taśma
Wymiary
Długość	2145 mm[1]
Wysokość	212 mm[1]
Szerokość	162 mm[1]
Długość lufy	1657 mm[1]
Masa
broni	66 kg[1]
Inne
Prędkość pocz. pocisku	905 m/s
Masa pocisku	200 g[1]
Szybkostrzelność teoretyczna	550-650 strz./min[1]
Zasięg skuteczny	400 m[1]
Przebijalność pancerza	25 mm[1]
Dane operacyjne
Platformy strzeleckie
Ił-2, Ił-10

WJa-23 – (ros. ВЯ-23, od Wołkow-Jarcew) działko automatyczne kalibru 23 mm skonstruowane w Związku Radzieckim jako pokładowe uzbrojenie strzeleckie samolotów Ił-2, wprowadzone do uzbrojenia w 1941 roku.

Historia

Naboje 23 × 152 mm (powojenne, do działka ZSU-23-2)

W maju 1940 roku konstruktorzy A.A. Wołkow i S.A. Jarcew z biura konstrukcyjnego CKB-14 mieli gotowe plany działka automatycznego kalibru 23 mm, oznaczonego jako TKB-201^[2]. Dopracowanie konstrukcji utrudniała słaba jakość dostępnej w końcu 1940 i w początku 1941 roku amunicji, która miała tendencję do niestabilnego odpalania, co zaburzało pracę automatyki^[3]. Broń ta była projektowana jako podstawowe uzbrojenie samolotu szturmowego Ił-2, ale ze względu na brak maszyny testowej pierwsze próby przeprowadzono na niemieckim ciężkim myśliwcu Messerschmitt Bf 110, montując armatę w kadłubie. Mimo dobrych osiągów broni, pierwszeństwo oddano konkurencyjnemu działku MP-6 tego samego kalibru^[4] Wkrótce jednak na jaw wyszły wady tej konstrukcji, co doprowadziło do kolejnych prób porównawczych obu armat w kwietniu i maju 1941 roku, przeprowadzonych już na Ile-2, które ostatecznie wygrała konstrukcja Wołkowa i Jarcewa i została przyjęta na uzbrojenie pod nazwą WJa^[4].

Działko było przeładowywane energią gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór w lufie, z zamkiem suwliwym, ryglowanym klinowo. Zasilane było z taśmy amunicyjnej, z której naboje dosyłane były bezpośrednio. W każdym cyklu, zamek był zatrzymywany w tylnym położeniu, by zapobiec zamykaniu broni z nabojem w komorze zamkowej, i uniknąć samoczynnego odpalenia, gdy lufa była nagrzana od ognia. Broń była ładowana i przeładowywana pneumatycznie^[2].

Działko charakteryzowało się dużą szybkostrzelnością i użyciem silnego pocisku w porównaniu do podobnych konstrukcji o tym kalibrze. Głównymi wadami konstrukcji był duży odrzut, który wymagał stosowania sprężynowych amortyzatorów, i bardzo raptowne działanie, które powodowało przyspieszone zużywanie się części i prowadziło do zacięć, często niemożliwych do usunięcia w powietrzu^[1]. Zbyt duży odrzut uniemożliwiał też użycie działka na myśliwcach^[4].

Do działka można było stosować trzy rodzaje amunicji, zapalająco-burzącą, zapalająco-burzącą ze smugaczem i przeciwpancerno-zapalającą. Masa pocisków wynosiła 200 gramów, z czego w wersji burzącej 10 gramów stanowił materiał wybuchowy. Pociski te miały ponad dwa razy większą masę i dwukrotnie większy ładunek materiału wybuchowego niż ówcześnie używane w działkach SzWAK pociski kalibru 20 mm. Wyprodukowany w pierwszej połowie 1941 roku pocisk przeciwpancerno-zapalający miał podkalibrowy penetrator, który umożliwiał przebicie pancerza o grubości 25 mm z odległości 400 metrów^[1].

Działko produkowały fabryki Nr 2 i Nr 66, które w 1942 wypuściły 13420 sztuk broni, w 1943 – 16430, w 1944 – 22820, w 1945 – 873, w 1946 w 2002 i w 1947 – 1247, co łącznie dało 64655 armat^[5].

Przypisy

Bibliografia

• A.B. Shirokorad: Istorii︠a︡ aviat︠s︡ionnogo vooruzhenii︠a︡. Kratkiĭ ocherk. Mińsk: Kharvest, 1999. ISBN 985-433-695-6. (ros.)

Linki zewnętrzne

• opis w jęz. ang.