Dzieła Edgara Allana Poego

Edgar Allan Poe

Tytułowa strona noweli Berenice z 1835

Twórczość amerykańskiego pisarza i poety Edgara Allana Poego (19 stycznia 1809 – 7 października 1849) obejmuje wiersze i nowele oraz jedną powieść. W swoich dziełach pisarz sięgał do różnych gatunków literackich: horroru, powieści przygodowej, fantastyki naukowej oraz powieści detektywistycznej – gatunku, za którego twórcę uważa się właśnie Poego^[1]. Utwory te są zazwyczaj zaliczane do czarnego romantyzmu, literackiej odpowiedzi na transcendentalizm^[2]. Prace Allana Poego odzwierciedlają jego teorie literackie. Odrzucał dydaktyzm^[3] i alegorię^[4]. Sens w literaturze, jak twierdził, powinien leżeć tuż pod samą powierzchnią, albowiem utwory, których wymowa jest zbyt oczywista przestają być sztuką^[5]. Poe dążył w swoich utworach do oryginalności, nie lubił przysłów^[6]. W jego dziełach można często znaleźć elementy pseudonauk, takich jak frenologii^[7] i fizjonomiki^[8]. W utworach często powtarza się temat śmierci wraz z jej fizycznymi objawami, rozkładem, strachem przed byciem pogrzebanym żywcem, wskrzeszeniem i żałobą^[9]. Choć jest dobrze znany jako mistrz powieści gotyckiej, to jednak nie odkrył on tego gatunku, lecz kontynuował długotrwałą tradycję^[10].

Kariera literacka Poego zaczęła się w 1827 roku wraz z wydaniem 50 egzemplarzy zbioru Tamerlane i inne poezje, pod pseudonimem "Bostończyk". Zbiór ten praktycznie został niezauważony^[11]. W grudniu 1829 roku Poe wydał w Baltimore zbiór wierszy Al Aaraaf, Tamerlane, and Minor Poems^[12], następnie skupił się na pisaniu nowel, pierwszą z nich był Metzengerstein z 1832 roku^[13]. Jego największym sukcesem, najczęściej czytanym utworem za jego życia i uważanym za najbardziej udane dzieło prozatorskie pisarza był Złoty żuk^[14], na którym zarobił 100 dolarów, co było największą sumą jaką otrzymał za pojedynczy utwór^[15]. Jedno z jego najważniejszych dzieł to Zabójstwo przy Rue Morgue, opublikowane w 1841, które obecnie uważa się za pierwszą współczesną powieść detektywistyczną. Sam Poe nazwał ją „opowieścią o rozumowaniu” (tale of ratiocination)^[16]. Poe stał się znany po publikacji Kruka w 1845 roku^[17], chociaż nie był to finansowy sukces^[18]. W tamtym czasie kariera pisarska w przemyśle wydawniczym była trudnym wyborem, stąd wiele dzieł Poego zostało tak napisanych, by zaspokoić gusta masowych czytelników^[19].

Spis dzieł Edgara Allana Poe

Inne prace

Tamerlane i inne poezje

Powieści

• Przygody Artura Gordona Pyma (Narrative of Arthur Gordon Pym)
• The Journal of Julius Rodman (powieść nieukończona, opublikowana w 6 częściach na łamach Burton's Gentleman's Magazine)

Eseje

• Maelzel's Chess Player
• The Philosophy of Furniture
• A Few Words on Secret Writing
• Morning on the Wissahiccon
• Filozofia kompozycji (The Philosophy of Composition)
• Eureka: A Prose Poem
• The Rationale of Verse
• Zasady poezji (The Poetic Principle)

Sztuki

• Politian

Inne

• The Conchologist's First Book
• Bujda Balonowa (The Balloon-Hoax)
• The Light-House

Zbiory

• Tamerlane i inne poezje (Tamerlane and Other Poems, 1827)
• Al Aaraaf, Tamerlane and Minor Poems (1829)
• Poems (1831)
• Opowieści groteskowo-arabeskowe (Tales of the Grotesque and Arabesque)
• Opowiadania (Tales, 1845)
• Kruk i inne poezje (The Raven and Other Poems, 1845)

Zobacz też

• 100 najlepszych książek Norweskiego Klubu Książki

Przypisy

Bibliografia

• Foye (editor) (1980). The Unknown Poe: An Anthology of Fugitive Writings by Edgar Allan Poe. San Francisco: City Lights. ​ISBN 0-87286-110-4​.
• DanielD. Hoffman DanielD., Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe, wyd. Louisiana paperback ed, Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1998, ISBN 0-8071-2321-8, OCLC 39122758 .
• Meyers, Jeffrey (1992). Edgar Allan Poe: His Life and Legacy. New York: Cooper Square Press. ​ISBN 0-8154-1038-7​.
• Arthur HobsonA.H. Quinn Arthur HobsonA.H., Edgar Allan Poe: A Critical Biography, wyd. Johns Hopkins paperbacks ed, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1998, ISBN 0-8018-5730-9, OCLC 37300554 .
• Silverman, Kenneth (1991). Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. New York: Harper Perennial. ​ISBN 0-06-092331-8​.
• Sova, Dawn B. (2001). Edgar Allan Poe: A to Z. New York: Checkmark Books. ​ISBN 0-8160-4161-X​.