Dzieje (Herodot)

Dzieje

Ἱστορίαι

Pierwsza stronica oryg. wyd. Dziejów (1908)
Autor	Herodot
Tematyka	historia, geografia, etnografia
Typ utworu	esej
Data powstania	ok. 450 p.n.e.
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Oksford (pierwsze wyd. krytyczne)
Język	starogrecki (joński)
Data wydania	ok. 300 p.n.e. (najstarszy zachowany frag.) 1908 (pierwsze wyd. krytyczne)
Wydawca	E Typographeo Clarendoniano (pierwsze wyd. krytyczne), oprac. Charles Hude
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1861
Przekład	Antoni Oppeln-Bronikowski

Dzieje (stgr. Ἱστορίαι Historiai, łac. Historiae) – dzieło historyczne Herodota, napisane w dialekcie jońskim. Podział na dziewięć ksiąg, nazwanych imionami muz, jest dziełem gramatyków aleksandryjskich i arbitralnie dzieli tok narracji. Częściowo zostało napisane wkrótce po 450 p.n.e., bowiem w tym czasie za odczytanie pochwały Aten ich mieszkańcy przyznali Herodotowi nagrodę 10 talentów.

W swym dziele Herodot wokół zasadniczej osi tematycznej walki Wschodu z Zachodem, kulminującej w wojnach grecko-perskich, grupuje wiele cennych ekskursów geograficzno-etnograficznych, dotyczących Lidii, Persji, Babiloniii, Egiptu, Scytii i innych. Konstrukcja Dziejów jest skomplikowanym złożeniem wzajemnie obejmujących się dygresji. Za źródła Dziejów posłużyły Herodotowi obserwacje własne, tradycja ustna różnych ludów i wcześniejsze teksty literackie. Nieraz przytacza wiele wersji danego zdarzenia, pozostawiając czytelnikowi możliwość wyboru.

Dużą rolę w dziele odgrywają wyrocznie i znaki boskie, a historia ludzka jest rządzona przez boskie prawa karzące upadkiem za zbytnie powodzenie (hybris). Dzieło to uznaje się za pierwszą pracę historyczną, a dla późniejszych autorów, jak również współczesnych badaczy, stanowiło podstawowe źródło informacji o Grecji archaicznej, jak również o Persji i innych krajach Bliskiego Wschodu. Na język polski Dzieje przetłumaczyli Antoni Oppeln-Bronikowski i Seweryn Hammer.

Zobacz też

• Papirus Oxyrhynchus 18
• Papirus Oxyrhynchus 19

Linki zewnętrzne

• The History of Herodotus parallel English/Greek - Dzieje w oryginale i przekładzie angielskim
• Dzieje (pol.)
• Polskie wydania dzieła w bibliotece Polona