Dzielnica (województwo opolskie)

Dzielnica
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kędzierzyńsko-kozielski

Gmina

Cisek

Liczba ludności (2022)

236[1]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-253[2]

Tablice rejestracyjne

OK

SIMC

0492730

Położenie na mapie gminy Cisek
Mapa konturowa gminy Cisek, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dzielnica”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dzielnica”
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Dzielnica”
Ziemia50°13′37″N 18°12′57″E/50,226944 18,215833
Nieoficjalny herb wsi Dzielnica

Dzielnica (dodatkowa nazwa w j. niem. Dzielnitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Cisek.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.

Nazwa

Nazwa miejscowości wywodzi się od polskiego określenia dzielnicy, oznaczającej jednostkę podziału, wydzieloną część całości[3]. Heinrich Adamy w swoim opracowaniu na temat nazw miejscowych na Śląsku, wydanym w 1888 r. we Wrocławiu, wymienia pierwotną nazwę miejscowości jako Dzielnice, podając jej znaczenie Grenzegebiet (pol. granica obszaru, terytorium[3]. Nazwa miejscowości została później fonetycznie zgermanizowana na Dzelnitz[3] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez Kazimierza I opolskiego, gdzie wymieniona jest w szeregu miejscowości założonych na prawie polskim iure polonico[4] w zlatynizowanej, staropolskiej formie Dzelnicza[5]. Później nazwa została zgermanizowana na Dzielnitz[5]. Ze względu na polskie pochodzenie 8 maja 1936 r. w miejsce zgermanizowanej nazwy naziści wprowadzili nową, całkowicie niemiecką nazwę Füllstein[6]. 9 września 1947 r. ustalono polską nazwę miejscowości – Dzielnica[7]

Historia

Wykopaliska archeologiczne świadczą, że Dzielnica jest miejscem neolitycznych osad rolniczych, sprzed ok. 7,5 tys. lat. Na obszarze miejscowości znaleziono dowody na uprawę pszenicy, jęczmienia, lnu oraz (najstarsze w Europie) żyta, a także kilkucentymetrowy fragment glinianej figurki kobiety sprzed ok. 6,5 tys. lat, interpretowaną jako przejaw kultu przodków, płodności i obfitości. Na terenie Polski znanych jest ok. 10 tego rodzaju figurek bądź ich fragmentów, najbliższa z Raciborza-Ocic (tzw. „Wenus Ocicka”) zaginęła, istnieją tylko kopie[8].

W 1228 r. miejscowość Dzielnica była wzmiankowana jako własność klasztoru Norbertanek w Czarnowąsach.

Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było w Dzielnicy 316 osób, z czego 280, ok. 88,6%, stanowili mieszkańcy (w tym 278, ok. 88,0% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 313 głosów (ok. 99,1% uprawnionych), w tym 312 (ok. 99,7%) ważne; za Polską głosowały 164 osoby (ok. 52,4%), a za Niemcami 148 osób (ok. 47,3%)[9]. W 1933 r.[10] w miejscowości mieszkało 478 osób, a w 1939 r.[11] – 462 osoby[6].

Komunikacja

W Dzielnicy znajduje się skrzyżowanie 2 dróg wojewódzkich: 422 i 427.

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 243 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 66, OCLC 456751858 (niem.).
  4. ↑ Colmar Grünhagen 1857 ↓, s. 4.
  5. ↑ a b Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 145.
  6. ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Cosel. 2006. [dostęp 2013-01-29]. (niem.).
  7. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  8. ↑ Izabela Żbikowska. Pierwsze żyto w Europie. „Gazeta Wyborcza”, 2010-09-03. Opole: Agora SA. [dostęp 2013-01-29]. (pol.). 
  9. ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in Karlsruhe. [dostęp 2013-01-29]. (niem.).
  10. ↑ Stan na 16 czerwca.
  11. ↑ Stan na 17 maja.

Bibliografia

  • Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.
  • Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Erster Band. Urkunden des klosters Czarowanz. Breslau: Josef Max & COMP., 1857.

Linki zewnętrzne

Gmina Cisek
Wsie
Integralne
części wsi

Herb gminy Cisek

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Cisek (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Cisek (gmina), Poland.
Dzielnica.jpg
Autor: Aotearoa, Licencja: CC BY 3.0
Dwujęzyczna tablica z nazwą przed wjazdem do Dzielnicy
Kędzierzyn-Koźle County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kędzierzyn-Koźle County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.43 N
  • S: 50.15 N
  • W: 17.88 E
  • E: 18.45 E
POL gmina Cisek COA.png
Herb gminy Cisek
POL Dzielnica COA.svg
Herb Dzielnicy.