Dzielnica muzyczna w Bydgoszczy

	Dzielnica muzyczna
	Dzielnica muzyczna
	Śródmieście
	; Sentencja na gmachu Akademii Muzycznej
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
	Położenie na mapie Bydgoszczy Dzielnica muzyczna
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dzielnica muzyczna
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Dzielnica muzyczna
	53°07′46,0″N 18°00′37,0″E/53,129444 18,010278

Dzielnica muzyczna (również jako Wiolinów^[1]^[2] lub Wiolinowo^[3]) – obszar o powierzchni 12 ha we wschodniej części Śródmieścia Bydgoszczy, na którym skoncentrowane są obiekty kulturalne, uczelnie i szkoły muzyczne.

Położenie i charakterystyka

Granice dzielnicy muzycznej wyznaczają ulice: od wschodu ul. Staszica, od zachodu ul. Gdańska, od północy al. Mickiewicza i od południa ul. Kołłątaja. Centralny akcent dzielnicy muzycznej zajmuje park im. Jana Kochanowskiego.

Na tym terenie zlokalizowanych jest część bydgoskich instytucji kulturalnych, w tym zwłaszcza muzycznych:

W otoczeniu szkół i placówek kulturalnych znajduje się Bydgoska Fontanna Multimedialna oraz galeria pomników kompozytorów i wirtuozów muzyki poważnej, oraz kilka innych monumentów, w tym posąg Łuczniczki uznawany za symbol Bydgoszczy.

Historia

Kształt urbanistyczny terenu, na którym znajduje się dzielnica muzyczna, powstał w latach 1896-1903. Obszar ten zyskał projekt urbanistyczny, nawiązujący do koncepcji miasta-ogrodu. Ruch budowlany skupiał się tutaj przede wszystkim w latach 1900-1914. Powstały generalnie w stylu tzw. berlińskiej secesji i modernizmu zwarte ciągi zabudowy czynszowej uzupełnione willami mieszkalnymi oraz gmachami dla oświaty i administracji^[4]. Pośrodku nowej dzielnicy, wzdłuż al. Mickiewicza założono park im. Jana Kochanowskiego. Po zachodniej stronie parku usytuowano gmach miejskiego starostwa powiatowego (1904-1906), zaś po wschodniej budynki oświatowe, użytkowane przez szkoły średnie^[5].

W latach 40. i 50. XX w. na tym obszarze zbudowano dwa obiekty kulturalne: Teatr Polski (1949) i Filharmonię Pomorską (1958) oraz zlokalizowano Zespół Szkół Muzycznych. W 1960 r. na terenie parku przed Teatrem Polskim ustawiono posąg Łuczniczki, uznawany za symbol miasta, a w 1968 r. pomnik Henryka Sienkiewicza, odbudowany w miejscu, gdzie w 1927 r. ustawiono pierwszy w Polsce monument ku czci pisarza. Dodatkowo w 1975 r. po reformie administracyjnej i związanej z nią likwidacji powiatów, opuszczony budynek starostwa (stojący naprzeciw filharmonii) został przejęty przez Akademię Muzyczną. W następnych latach okoliczne kamienice zostały zaadaptowane przez uczelnię na „domy studenta”^[6]. W 1973 r. z inicjatywy długoletniego dyrektora i budowniczego Filharmonii Pomorskiej Andrzeja Szwalbe, w otoczeniu filharmonii i w parku Jana Kochanowskiego rozpoczęto stawianie pomników wybitnych kompozytorów polskich i zagranicznych oraz wirtuozów muzyki poważnej^[7].

Istniejąca już infrastruktura oraz bliskie sąsiedztwo obiektów kulturalnych skłoniło dyrektora Filharmonii Pomorskiej Andrzeja Szwalbe do podjęcia działań w celu urzeczywistnienia jego autorskiej idei „bydgoskiej dzielnicy muzycznej”. Po konsultacjach z artystą Stanisławem Horno-Popławskim, w 1975 r. Zespół Usług Technicznych Oddziału Wojewódzkiego NOT w Bydgoszczy opracował projekt adaptacji parku im. Jana Kochanowskiego na potrzeby Bydgoskiej Dzielnicy Muzycznej^[8]. Największą ozdobą i wyróżnikiem projektowanej „dzielnicy” była istniejąca już częściowo galeria rzeźb-pomników polskich kompozytorów: Fryderyka Chopina, Ignacego Paderewskiego, Henryka Wieniawskiego, Karola Szymanowskiego, Stanisława Moniuszki, Grażyny Bacewicz. Na tle posągów powstał od strony parku salon muzyczny, w którym w latach 70. odbywały się „na żywo” recitale fortepianowe. W następnych latach wzdłuż parkowych alejek umieszczono kamienne i brązowe popiersia kolejnych wirtuozów: Karola Kurpińskiego, Mieczysława Karłowicza, Piotra Czajkowskiego, Ludwiga van Beethovena, Antonína Dvořáka, Ludomira Różyckiego, Igora Strawinskiego, Johanna Sebastiana Bacha, Claude Debussy^[7]. Jednocześnie od strony ul. Gdańskiej wzdłuż budynku Filharmonii powstał szeroki trakt, urozmaicony fontanną w kształcie organów, ozdobiony zielenią urządzoną i oświetlony stylowymi latarniami. Całość ozdobiono szatą roślinną, w której znalazło się m.in. 31 gatunków drzew^[8]. W celu stworzenia atmosfery ciszy i skupienia, w której możliwe byłoby słuchanie muzyki, zarówno granej w Filharmonii, jak i ćwiczonej w szkołach muzycznych, w latach 80. ograniczono ruch kołowy wokół gmachów Filharmonii Pomorskiej, Wyższej Szkoły Muzycznej i Zespołu Szkół Muzycznych. Odbyło się to poprzez odcięcie ul. Libelta, ograniczenie ruchu na ul. 20 stycznia 1920 oraz wyeliminowanie ruchu pojazdów szczególnie uciążliwych (ciężarówek, ciągników, motocykli)^[8].

W parkowym i willowym otoczeniu powstała w ten sposób tzw. bydgoska dzielnica muzyczna, gdzie na stosunkowo niewielkiej przestrzeni skoncentrowane zostały szkoły i instytucje kulturalne, obiekty małej architektury, a z okien szkół i uczelni muzycznych słyszana była przez przechodniów muzyka.

W 2007 na placu przed filharmonią ustawiono pomnik Andrzeja Szwalbego^[9], który w kluczowej mierze przyczynił się do powstania dzielnicy muzycznej w Bydgoszczy. W maju 2014 przed Filharmonią uruchomiono Bydgoską Fontannę Multimedialną.

Galeria

Przypisy

↑ Nowa dzielnica Wiolinów? Muzyczna | Bydgoszcz Nasze Miasto, bydgoszcz.naszemiasto.pl [dostęp 2020-05-25] (pol.).
↑ Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2021-02-25] .
↑ Wiolinowo? Czy tak będzie się nazwywać dzielnica muzyczna w Bydgoszczy? | Express Bydgoski, expressbydgoski.pl [dostęp 2021-02-25] (pol.).
↑ Bręczewska-Kulesza, Daria: Przegląd stylów występujących w bydgoskiej architekturze drugiej połowy XIX i początku XX stulecia.
↑ Jastrzębska-Puzowska, Iwona: Od miasteczka do metropolii. Rozwój architektoniczny i urbanistyczny Bydgoszczy w latach 1850-1920.
↑ Umiński Janusz: Bydgoszcz – przewodnik. Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy. 1996. ISBN 83-905282-0-7.
↑ ^a ^b Gliwiński Eugeniusz: Bydgoskie pomniki naszych czasów cz. 2. [w:] Kalendarz Bydgoski 1998.
↑ ^a ^b ^c Pruss Zdzisław, Weber Alicja, Kuczma Rajmund: Bydgoski leksykon muzyczny. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, s. 133-134.
↑ http://paletz.blog.onet.pl/Pomnik-Andrzeja-Szwalbego-prze,2,ID200671886,n dostęp 29-01-2010.

Bibliografia

Bręczewska-Kulesza, Daria: Przegląd stylów występujących w bydgoskiej architekturze drugiej połowy XIX i początku XX stulecia
Derenda, Jerzy: Piękna stara Bydgoszcz, tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach, Praca zbiorowa, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, Bydgoszcz 2006
Jastrzębska-Puzowska, Iwona: Od miasteczka do metropolii. Rozwój architektoniczny i urbanistyczny Bydgoszczy w latach 1850-1920
Pruss Zdzisław, Weber Alicja, Kuczma Rajmund: Bydgoski leksykon muzyczny. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, s. 133-134
Umiński Janusz: Bydgoszcz – przewodnik. Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy. 1996. ISBN 83-905282-0-7.

[1] Nowa dzielnica Wiolinów? Muzyczna | Bydgoszcz Nasze Miasto, bydgoszcz.naszemiasto.pl [dostęp 2020-05-25] (pol.).

[2] Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2021-02-25] .

[3] Wiolinowo? Czy tak będzie się nazwywać dzielnica muzyczna w Bydgoszczy? | Express Bydgoski, expressbydgoski.pl [dostęp 2021-02-25] (pol.).

[4] Bręczewska-Kulesza, Daria: Przegląd stylów występujących w bydgoskiej architekturze drugiej połowy XIX i początku XX stulecia.

[5] Jastrzębska-Puzowska, Iwona: Od miasteczka do metropolii. Rozwój architektoniczny i urbanistyczny Bydgoszczy w latach 1850-1920.

[6] Umiński Janusz: Bydgoszcz – przewodnik. Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy. 1996. ISBN 83-905282-0-7.

[GEP-7] Gliwiński Eugeniusz: Bydgoskie pomniki naszych czasów cz. 2. [w:] Kalendarz Bydgoski 1998.

[BLM-8] Pruss Zdzisław, Weber Alicja, Kuczma Rajmund: Bydgoski leksykon muzyczny. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, s. 133-134.

[9] ttp://paletz.blog.onet.pl/Pomnik-Andrzeja-Szwalbego-prze,2,ID200671886,n dostęp 29-01-2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne