Dzierżynowo

Dzierżynowo
Дзяржынава
Ilustracja
Zrekonstruowany dwór (obecnie muzeum)
Państwo

 Białoruś

Obwód

miński

Rejon

stołpecki

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dzierżynowo”
Położenie na mapie Białorusi
Ziemia53°50′10″N 26°32′30″E/53,836111 26,541667
Portal Białoruś

Dzierżynowo (czasem Dzierżynów; biał. Дзяржынава, ros. Дзержиново), dawniej Oziembłowo[1] – były niewielki majątek ziemski nad rzeką Usą, liczący łącznie 180 mórg (około 100 ha), obejmujący dwór szlachecki z folwarkiem. Obecnie leży w rejonie stołpeckim obwodu mińskiego, około 15 km od Iwieńca.

Pierwotnie rodowy majątek Oziembłowskich, wówczas pod nazwą Oziembłowo. W latach 20. XIX wieku, w wyniku ślubu Antoniny Oziembłowskiej ze szlachcicem zagrodowym Józefem Janem Dzierżyńskim (1788-1854), przeszedł na własność tego małżeństwa. Od tego czasu majątek rodowy Dzierżyńskich. Odziedziczony przez Edmunda (1838-1882). Przez pewien czas majątek był dzierżawiony innym osobom (do 1875). W 1877 urodził się tu Feliks Dzierżyński. Poprzednią nazwę – Oziembłowo, z którą notowany jest w Słowniku Geograficznym[2] – Dzierżyńscy zmienili w XIX wieku[3], prawdopodobnie już po narodzinach Feliksa.

Tutaj zginęli dwaj bracia Feliksa: Stanisław (zabity w lipcu 1917 przez powracających z frontu rosyjskich żołnierzy, być może dezerterów) i Kazimierz (stracony przez Niemców w sierpniu 1943, za udział w ruchu oporu). W odwecie za działalność konspiracyjną, w ramach operacji Hemann, Niemcy spalili również sam dwór[4].

Dwór został zrekonstruowany w 1972 i odnowiony w 2004; w ponownym otwarciu uczestniczył Alaksandr Łukaszenka. Obecnie jest to mała wieś składająca się z dworu i ruin folwarku Dzierżyńskich[5]. Cały kompleks Dzierżynowa uzyskał status historyczno-kulturalnego zabytku Białorusi[6].

W chwili urodzenia Feliksa Dzierżyńskiego Dzierżynowo należało do powiatu oszmiańskiego w guberni wileńskiej.

Pałac w Dzierżynowie przed 1939 rokiem

Przypisy

  1. ↑ Mapa WIG P33-S43-E Kamień pod Iwieńcem (skala 1:25 000, rok wydania 1938)
  2. ↑ Oziembłowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 785.
  3. ↑ Alwida A. Bajor: Na tropach bohaterów opowieści Józefa Mackiewicza „Krasnyj pomieszczik”. [dostęp 2009-12-01].
  4. ↑ Sylwia Frołow, Dzierżyński. Miłość i rewolucja, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 33–35.
  5. ↑ Kat i męczennik Anna Koniecka, Władysław Borowiec. Tygodnik Przegląd, 2004
  6. ↑ Feliks Dzierżyński uczczony na Białorusi. [dostęp 2012-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-20)].

Bibliografia

  • Bogdan Jaxa-Ronikier: Dzierżyński. Czerwony kat. Oficyna Cracovia, Kraków 1990.

Media użyte na tej stronie

Minsk oblast location map.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Позиционная карта Минской области

Цилиндрическая равноугольная проекция с координатами краёв:

  • С: 55.09° с.ш.
  • Ю: 52.31° с.ш.
  • З: 25.86° в.д.
  • В: 29.64° в.д.
Dzierzynski bialorus foto d.jpg
Autor: Robert DanielukDanieluk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fotografia autorstwa Roberta Danieluka