Dziewanna pospolita
 | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | dziewanna pospolita |
| Nazwa systematyczna | |
| Verbascum nigrum L. Sp. Pl. 1: 178. 1753 | |
Dziewanna pospolita (Verbascum nigrum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny trędownikowatych. Występuje w Europie oraz na Syberii[3]. W Polsce jest pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, pojedyncza, dołem niemal obła, górą kanciasta, o wysokości 30-100 cm.
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście jajowate, dolne obejmujące sercowatą nasadą łodygę. Na górnej stronie słabo owłosione, na spodniej pokryte szarym kutnerem o gwiazdkowatych włoskach.
- Kwiaty
- Zebrane w górnej części łodygi w grono przypominające kłos. Kwiaty żółte z czerwoną plamą u nasady, wyrastające pęczkami w kątach podsadek z podkwiatkiem. Kielich pokryty gwiazdkowatymi włoskami, korona o średnicy 1.5-2,5 cm, 5-krotna, kółkowa. Wewnątrz 5 purpurowo-fioletowo owłosionych pręcików z nerkowatymi pylnikami. Roślina kwitnie od czerwca do września, jest owadopylna.
- Owoc
- Jajowata torebka z drobnymi nasionami rozsiewanymi przez wiatr.
Biologia i ekologia
Roślina dwuletnia, hemikryptofit. Siedliska ruderalne; przydroża, nasypy kolejowe, rumowiska. W uprawach rolnych jest chwastem. Preferuje gleby piaszczysto-kamieniste i ubogie w wapń. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Atropion belladonnae i Ass. Verbasco-Epilobietum[4].
Zmienność
Tworzy mieszańce z dziewanną kutnerowatą, dz. firletkową i in.[5].
Zastosowanie
Uprawiana jako roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty. Strefy mrozoodporności 5-10, źle toleruje mokre zimy. Wymaga słonecznego lub nieco tylko zacienionego stanowiska i przepuszczalnych gleb. Rozmnaża się przez nasiona wysiewane wiosną lub późnym latem (zaraz po zbiorze). Można też późną jesienią dzielić rozrośnięte kępy[6].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
Bibliografia
- Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej rok=2006. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN. ISBN 83-01-14342-8.
Media użyte na tej stronie