Dziewice konsekrowane

Virgo inter virgines, obraz nieznan. malarza z końca XV w. Dziewica Maria otoczona świętymi dziewicami (każda rozpoznawalna dzięki atrybutom)

Dziewice konsekrowane – w Kościele katolickim indywidualna forma życia konsekrowanego kobiet. Konsekracji udziela ordynariusz diecezji kobietom świeckim oraz mniszkom. W praktyce oznacza publiczne zobowiązanie się do zachowania dziewictwa przez całe życie, dokonane wobec biskupa. Dziewice konsekrowane żyjące w świecie nie są zobowiązane do życia wspólnego, niemniej przysługuje im prawo zrzeszania.

Definicja prawno-kanoniczna stanu dziewic ujęta jest w kan. 604 Kodeksu prawa kanonicznego:

§ 1. Do wspomnianych form życia konsekrowanego dochodzi stan dziewic, które – wyrażając święty zamiar gruntowniejszego naśladowania Chrystusa – są Bogu poświęcone przez biskupa diecezjalnego według zatwierdzonego obrzędu liturgicznego, zostają zaślubione mistycznie Chrystusowi, Synowi Bożemu, i przeznaczone na służbę Kościołowi. (Kanon 604, § 1.)

Rys historyczny

Od początku historii chrześcijaństwa istniały w Kościele kobiety, które podejmowały życie w dobrowolnym, stałym dziewictwie. Wśród dzieł Ojców Kościoła znajdujemy wiele homilii i traktatów skierowanych do tych dziewic. O dziewicach konsekrowanych pisali pierwsi autorzy języka łacińskiego: Tertulian (ok. 155-220) i Cyprian z Kartaginy. W IV wieku dziewictwu poświęcił swe dzieło biskup Mediolanu Ambroży[1]. Św. Hieronim bronił charyzmatu dziewictwa wobec błędów Jowiniana w polemice Adversus Jovinianum (Przeciw Jowinianowi). Do krytyki poglądów Jowiniana dołączył Augustyn z Hippony. W 401 r. napisał książkę o O świętym dziewictwie wyjaśniając ewangeliczną wartość chrześcijańskiego życia w bezżenności dla Królestwa. Podkreślał też konieczność pokory w życiu dziewic wobec podziwu i szacunku, jakim był otaczany ich stan[2]. O dziewictwie nauczali też inni ojcowie IV wieku, jak Jan Chryzostom, Grzegorz z Nyssy, Metody z Olimpu.

W ciągu wieków stan dziewic konsekrowanych w Kościele ustąpił miejsca zgromadzeniom zakonnym, choć nigdy nie zanikł. Jedną z takich dziewic była Katarzyna ze Sieny (1347-1380), uznawana przez Kościół katolicki za patronkę Europy.

Na mocy dekretów Soboru Laterańskiego II (1139) zaprzestano udzielania konsekracji dziewicom żyjącym w świecie.

Od Soboru Watykańskiego II stan dziewic doznaje odrodzenia w wielu Kościołach lokalnych. Odnowiony Obrzęd Konsekracji Dziewic, zatwierdzony przez papieża Pawła VI, wszedł w życie 6 stycznia 1971.

W Polsce (dane na grudzień 2021 roku) żyje 365 dziewic konsekrowanych (Verginetki), najwięcej w diecezji krakowskiej (54), warszawskiej (32) i gdańskiej (29)[3].

Liczba dziewic konsekrowanych w Polsce w poszczególnych diecezjach Kościoła rzymskokatolickiego – stan na grudzień 2021 [3]
DiecezjaLiczba dziewic konsekrowanych
Diecezja bydgoska2
Diecezja toruńska3
Diecezja świdnicka3
Diecezja elbląska13
Diecezja koszalińsko-kołobrzeska8
Diecezja legnicka2
Diecezja kaliska3
Diecezja pelplińska12
Diecezja tarnowska5
Diecezja wrocławska5
Diecezja szczecińsko-kamieńska4
Diecezja zielonogórsko-gorzowska6
Diecezja poznańska10
Diecezja gnieźnieńska1
Diecezja opolska10
Diecezja włocławska1
Diecezja gdańska29
Diecezja płocka4
Diecezja warszawsko-praska14
Diecezja warmińska13
Diecezja rzeszowska6
Diecezja sandomierska7
Diecezja krakowska54
Diecezja katowicka16
Diecezja zamojsko-lubaczowska1
Diecezja lubelska8
Diecezja siedlecka2
Diecezja radomska3
Diecezja kielecka6
Diecezja sosnowiecka1
Diecezja bielsko-żywiecka9
Diecezja ełcka6
Diecezja łomżyńska8
Diecezja białostocka7
Diecezja drohiczyńska1
Diecezja łowicka3
Diecezja częstochowska7
Diecezja łódzka20
Diecezja gliwicka8
Diecezja warszawska32
Diecezja przemyska13
SUMA365

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ O dziewicach, tłum. K. Obrycki, w: Ambroży z Mediolanu, Wybór pism. J. Jundziłł, ks. P. Libera, ks. K. Obrycki, R. Pankiewicz, ks. W. Szołdrski (przekład), J. Jundziłł, ks. P. Libera, Ks. K. Obrycki, R. Pankiewicz (Wstęp i opracowanie), Warszawa: ATK 1986, s. 193–228, seria: PSP 35.
  2. ↑ Nehring 2002 ↓, s. 106–109.
  3. ↑ a b Strona Stanu Dziewic Konsekrowanych w Polsce. konsekrowane.org. [dostęp 2019-12-11].

Bibliografia

  • Kodeks prawa kanonicznego 1983. katolicki.net, 1983. [dostęp 2016-08-01].
  • Przemysław Nehring: O świętym dziewictwie (wstęp). W: Św. Augustyn: Pisma monastyczne. Wyd. 3. Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów, 2002, s. 99–110, seria: Źródła monastyczne 27.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Virgo inter Virgines IMG 1383.JPG
The Holy Virgin surrounded by other virgin saints, from left to right, with their attributes highlighted:
  • (leftmost) Apollina, in white, holds a tooth with a pair of pincers.
  • (front) Ursula, in a black-and-gold robe, reads a book. An arrow is under her skirt, and another arrow at the bottom edge of the painting.
  • (rear) Lucy, in green, holds a golden plate containing two eyeballs.
  • (rearmost) Dorothy(?)[1] holds a crown in one hand and a bell in another.
  • Catherine, crowned, has a ring put on her finger by the baby Jesus (in a mystic marriage) and wears a red mantle full of breaking wheels.
  • Mary Magdalene, kneeling, wears white and holds a golden pot of ointment.
  • Mary and the Child in the centre.
  • Barbara holds the other hand of Jesus. There are towers on her black mantle.
  • Agnes, in red, sitting on the ground, holds a lamb on her lap. She holds in the other hand a ring, also a symbol of the mystic marriage.
  • Margaret, in a black hat, holds a cross and a book.
    • (In the background) A dragon being slain by George. In Margaret's story, a dragon tried to eat her.
  • Agatha's pincers hold up a breast.
  • (rightmost) Cunera, in white, has a miniature cradle on her lap and holds an arrow.