Dzikowiec (województwo dolnośląskie)
| wieś | |
 Dwór w Dzikowcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 470-505 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) | 866[1] |
| Strefa numeracyjna | 74 |
| Kod pocztowy | 57-432[2] |
| Tablice rejestracyjne | DKL |
| SIMC | 0854140 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowa Ruda _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Nowa Ruda") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°34′17″N 16°34′22″E/50,571389 16,572778 | |
Dzikowiec (niem. Ebersdorf bei Neurode[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda.
Położenie
Wieś leży w dolinie Dzika, pomiędzy Garbem Dzikowca a Górami Sowimi, na wysokości 470-505 m n.p.m.[4]
Podział administracyjny
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0854156 | Dębówka | część wsi |
| 0854162 | Nowy Dzikowiec | przysiółek |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Dzikowiec powstał na początku XIV wieku jako wieś królewska, pierwsza wzmianka wymieniająca kościół pochodzi z 1337 roku[4]. W roku 1390 część miejscowości zakupili kanonicy regularni z Kłodzka, w 1597 roku wieś przeszła na własność jezuitów) i była ona w ich posiadaniu do 1776 roku, kiedy to zakon uległ kasacie[4]. W 1781 wieku w pobliżu powstała pierwsza kopalnia węgla kamiennego Lisette, z czasem powstały kolejne[4]. W 1787 roku Dzikowiec liczył 137 domów, były w nim wtedy: kościół, szkoła, dwór z folwarkiem, młyn wodny, tartak, cegielnia oraz dwa wapienniki[4]. Wiek XIX przyniósł znaczny gospodarczy rozwój wsi, poza tym miejscowość nabrała znaczenia letniskowego[4]. W roku 1906 przez Dzikowiec przeprowadzono linię kolejową ze Ścinawki Średniej do Woliborza[4]. Po 1945 roku wieś utrzymała swój rolniczo-przemysłowy charakter, z tym, że początkowo większe znaczenie miało tu rolnictwo[4]. W 1988 roku było tu 88 gospodarstw rolnych i kilka zakładów przemysłowych[4].
Zabytki
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[7]:
- kościół parafialny pw. św. Marcina, z 1645 roku. Świątynia została wybudowana w miejsce wcześniejszego, gotyckiego obiektu sakralnego. Kościół posiada barokowe wyposażenie, m.in. ołtarze, obrazy, rzeźby, ambonę i chrzcielnicę.
- dwór, z drugiej połowy XVII wieku zbudowany w stylu barokowym, w XIX wieku przebudowany w stylu neorenesansowym. Jest to budynek na planie prostokąta, jednopiętrowy, zwieńczony czterospadowym dachem. Mimo częściowego zrujnowania, nadal pełni rolę budynku mieszkalnego.
Inne zabytki:
- plebania z 1791 roku,
- krzyż pokutny z XIV-XVI wieku,
- trzy wiadukty kolejowe z początku XX wieku, o konstrukcji kratownicowej.
Oświata
- Zespół Szkół Społecznych w Dzikowcu: Niepubliczna Szkoła Podstawowa i Niepubliczne Przedszkole, organem prowadzącym jest Ochotnicza Straż Pożarna w Dzikowcu
Kamieniołomy
Na pobliskim wzgórzu Wapienna duży nieczynny kamieniołom wapieni dewonu (famen) oraz gabra[4]. Kamieniołom ten znany jest z bardzo bogatych znalezisk skamieniałości dewońskich, dokonanych głównie w pierwszej połowie XX wieku. Zachowała się tam sztolnia, obecnie w byłym kamieniołomie znajduje się strzelnica[4].
Sport
W Dzikowcu działał piłkarski klub sportowy „Burza”[8]. Największym sukcesem LZS "Burza" Dzikowiec był awans do klasy A rozgrywek piłki nożnej.
Drużyna została rozwiązana i w obecnie (2018) nie występuje w rozgrywkach.[9]
Zobacz też
- Nowy Dzikowiec
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 243 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ a b c d e f g h i j k Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-Bis, 1994, s. 117, 122. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 78. [dostęp 2012-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].
- ↑ Burza Dzikowiec. [w:] futbolowo.pl [on-line]. [dostęp 2017-03-03].
- ↑ 188, Dlaczego kluby upadają, „zrzeszeniniwa.futbolowo.pl” [dostęp 2018-02-05].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wyd: I-Bis 1995, ISBN 83-85773-12-6.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dzikowiec, kościół par. p.w. św. Marcina, XV, XVIII
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dzikowiec, dwór - prepozytura Joannitów, ob. dom mieszkalny, 2 poł. XVII