Dzioborożce

Dzioborożce
	Bucerotidae
	Rafinesque, 1815
	; Przedstawiciel rodziny – dzioborożec wielki (Buceros bicornis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	dzioborożce
	Typ nomenklatoryczny
	Buceros Linnaeus, 1758
Synonimy
	Buceronia Rafinesque, 1815; Bucorveae Bonaparte, 1854;
	Buceronia Rafinesque, 1815; Bucorveae Bonaparte, 1854;
Rodzaje
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania

Dzioborożce^[4] (Bucerotidae) – rodzina ptaków z rzędu dzioborożcowych (Bucerotiformes). Należy do niej około 50 gatunków ptaków, z których wszystkie mają stosunkowo długie, zakrzywione dzioby, często z dodatkową rogową naroślą na górnej części dzioba. Całość dzioba jest często bardzo kolorowa.

Występowanie

Występują w Afryce subsaharyjskiej, tropikalnych rejonach Azji aż do Filipin i Indonezji, oraz w Oceanii po Wyspy Salomona^[5].

Charakterystyka

Żyją w zależności od gatunku, zarówno w lasach jak i na otwartych przestrzeniach. Są wszystkożerne, zjadają owoce, owady i małe kręgowce. Samice dzioborożców składają w dziupli drzewa do 6 jaj. Na czas wysiadywania i karmienia piskląt, samiec zamurowuje samicę wewnątrz dziupli, używając do tego celu błota, odchodów i nadtrawionych owoców, które po zaschnięciu tworzą twardą pokrywę. W pokrywie zachowany jest niewielki otwór, przez który samiec karmi samicę i młode. W momencie kiedy pisklęta urosną na tyle, że w środku dziupli robi się zbyt ciasno, samica rozkuwa otwór, wydostaje się na zewnątrz, po czym ponownie zamurowuje wejście do dziupli i razem z samcem kontynuuje wykarmianie młodych.

Wokalizy dzioborożców są bardzo urozmaicone. Na przykład u dużego, naziemnego dzioboroga abisyńskiego przypominają dość oddalone dźwięki rogu mgielnego, a krzyki toko żałobnego (Tockus fasciatus) przypominają dźwięk gwizdka. Głosy różnią się intensywnością, odstępami i mniejszą lub większą regularnością^[6].

Badania filogenetyczne dowodzą, że takson Bucerotidae jest taksonem siostrzanym kladu Upupidae + Phoeniculidae^[7].

Podział systematyczny

Do rodziny należą następujące rodzaje^[4]:

Bucorvus Lesson, 1830
Tockus Lesson, 1830
Lophoceros Ehrenberg, 1828
Berenicornis Bonaparte, 1850 – jedynym przedstawicielem jest Berenicornis comatus (Raffles, 1822) – dzioborożec długoczuby
Horizocerus Oberholser, 1899
Ceratogymna Bonaparte, 1854
Bycanistes Cabanis & F. Heine, Sr., 1860
Rhinoplax Gloger, 1841 – jedynym przedstawicielem jest Rhinoplax vigil (J.R. Forster, 1781) – hełmoróg
Buceros Linnaeus, 1758
Anorrhinus Reichenbach, 1849
Anthracoceros Reichenbach, 1849
Ocyceros Hume, 1873
Aceros Hodgson, 1844 – jedynym przedstawicielem jest Aceros nipalensis (Hodgson, 1829) – dzioborożec rudy
Rhyticeros Reichenbach, 1849
Rhabdotorrhinus A.B. Meyer & Wiglesworth, 1895
Penelopides Reichenbach, 1849 – jedynym przedstawicielem jest Penelopides panini (Boddaert, 1783) – dzioborożec maskowy
Euroceros Boev & Kovachev, 2007 – jedynym przedstawicielem jest wymarły, mioceński Euroceros bulgaricus Boev & Kovachev, 2007^[8]

Uwagi

↑ ^a ^b Oryginalna pisownia.
↑ Rodzaj typowy: Bucorvus Lesson, 1830.

Przypisy

↑ Bucerotidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 66. (fr.).
↑ Ch.L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologiæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième série. 1, s. 130, 1854. (fr.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
↑ ChristineCh. Sourd ChristineCh. (red.), Dżungla. Encyklopedia dzikich zwierząt., Warszawa: Świat Książki, 1992, ISBN 83-7129-804-8 .
↑ Harshman, John: Bucerotiformes. Tree of Life Web Project. [dostęp 2009-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 stycznia 2017)]. (ang.).
↑ Z. Boew & D. Kowaczew. Euroceros bulgaricus gen. nov., sp. nov. from Hadzhidimovo (SW Bulgaria) (Late Miocene) – the first European record of Hornbills (Aves: Coraciiformes). „Geobios”. 40 (1), s. 39–49, 2007. DOI: 10.1016/j.geobios.2005.12.001. (ang.).

[uwaga1-3] Oryginalna pisownia.

[4] Rodzaj typowy: Bucorvus Lesson, 1830.

[itis-1] Bucerotidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Rafinesque-2] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 66. (fr.).

[Bonaparte-5] Ch.L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologiæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième série. 1, s. 130, 1854. (fr.).

[Mielczarek&Kuziemko-6] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-12]. (ang.).

[8] ChristineCh. Sourd ChristineCh. (red.), Dżungla. Encyklopedia dzikich zwierząt., Warszawa: Świat Książki, 1992, ISBN 83-7129-804-8 .

[tolweb-9] Harshman, John: Bucerotiformes. Tree of Life Web Project. [dostęp 2009-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 stycznia 2017)]. (ang.).

[Euroceros-10] Z. Boew & D. Kowaczew. Euroceros bulgaricus gen. nov., sp. nov. from Hadzhidimovo (SW Bulgaria) (Late Miocene) – the first European record of Hornbills (Aves: Coraciiformes). „Geobios”. 40 (1), s. 39–49, 2007. DOI: 10.1016/j.geobios.2005.12.001. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne