Dzwonek okrągłolistny

Dzwonek okrągłolistny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	dzwonkowate
Rodzaj	dzwonek
Gatunek	dzwonek okrągłolistny
	Nazwa systematyczna
	Campanula rotundifolia L.; Sp.Pl.163 1753
Synonimy
	Campanula bocconei Vill..; Campanula pennina Reut.; Campanula polymorpha Witasek; Campanula rotundifolia var. alaskana A. Gray;
	Campanula bocconei Vill..; Campanula pennina Reut.; Campanula polymorpha Witasek; Campanula rotundifolia var. alaskana A. Gray;

Dzwonek okrągłolistny (Campanula rotundifolia L.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae Juss.). Występuje w Europie, Azji (Syberia, Mongolia) i Ameryce Północnej (od obszarów subarktycznych po północny Meksyk)^[3]. W Polsce jest to roślina pospolita na całym niżu.

Morfologia

Pokrój: Roślina trwała z czołgającym się, cienkim kłączem. Jesienią ze znajdujących się na nim pąków wyrastają skrócone i zimujące pędy płonne.
Łodyga: Wyrasta wiosną z zimujących pędów płonnych. Jest wzniesiona, delikatna, wiechowato rozgałęziająca się, u dołu omszona. Osiąga wysokość 15–50 cm.

Liście

Kwiaty

Liście: Dolne (różyczkowe) nerkowate, długoogonkowe kuliste lub sercowate, łodygowe równo-wąsko-lancetowate (heterofilia), o szerokości najwyżej 1 cm.
Kwiaty: Błękitne (rzadko białe), o długości 1,2–2,2 cm z długimi ogonkami, najczęściej zwisłe, w wielokwiatowym gronie, z ząbkami wciętymi do ok. 1/3 długości. Dzwonkowata korona kwiatu ma długość 12–18 mm. Kielich zrosły, o szydlastych łatkach.
Owoce: Otwierająca się trzema dziurkami w nasadzie torebka.

Biologia i ekologia

Bylina, kwitnie od maja do października. Liście odziomkowe podczas kwitnienia rośliny przeważnie już są uschnięte.

Kwiaty są nie tylko przedprątne, ale posiadają specjalny mechanizm zapobiegający samozapyleniu. W młodych kwiatach stulonych w pąk, dojrzewające już pylniki wysypują pyłek na płatki korony pokryte drobnymi włoskami, po czym nitki pręcików kurczą się opadając wraz z pylnikami na dno kwiatowe. Wtedy dopiero dojrzewa słupek i rozchylają się płatki korony. Potem może nastąpić zapylenie krzyżowe pyłkiem przyniesionym przez owady z innego kwiatu dzwonka. Gdyby jednak z jakichś powodów nie nastąpiło zapylenie krzyżowe, roślina zapewnia sobie możliwość samozapylenia – w ostatniej fazie rozwoju kwiatów znamiona słupka ślimakowato wydłużają się dotykając włosków na płatkach, gdzie jeszcze może znajdować się pyłek.

Porasta łąki, wrzosowiska, widne, suche lasy – zwłaszcza sosnowe i brzozowe, gleby piaszczyste. Gatunek wyróżniający dla zespołu (Ass.) Cephalanthero rubrae-Fagetum^[4].

Zastosowanie

Jest uprawiany jako roślina ozdobna. Jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 3-10^[5]. Rozmnaża się przez nasiona wysiewane wiosną lub przez podział wiosną lub jesienią. Może rosnąć zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i zacienionych.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. 3. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2007, seria: Vademecum Geobotanicum. ISBN 83-01-14439-4.
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

Bibliografia

D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].

[4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. 3. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2007, seria: Vademecum Geobotanicum. ISBN 83-01-14439-4.

[E-5] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne