EM-10 Bielik
| ||
.jpg) EM-10 Bielik w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Polska | |
| Producent | Margański & Mysłowski Zakłady Lotnicze | |
| Typ | samolot szkolno-treningowy | |
| Załoga | 2 pilotów | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 4 czerwca 2003 | |
| Liczba egzemplarzy | 1 prototyp | |
| Dane techniczne | ||
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 6,6 m | |
| Długość | 9,0 m | |
| Masa | ||
| Własna | 1700 kg | |
| Startowa | 2500 kg | |
| Paliwa | 850 kg | |
| Osiągi | ||
| Prędkość maks. | 1000 km/h | |
| Prędkość minimalna | 155 km/h | |
| Prędkość wznoszenia | 75 m/s | |
| Zasięg | 2500 km (przy wykorzystaniu dodatkowych zbiorników) | |
EM-10 Bielik (wcześniej Iskra II) – polski odrzutowy samolot szkolno-treningowy konstrukcji kompozytowej, zaprojektowany przez Edwarda Margańskiego. Oblot samolotu miał miejsce 4 czerwca 2003 roku. Rozwój samolotu został przerwany na etapie demonstratora technologii i samolot nie wszedł do produkcji seryjnej.
Historia
Samolot powstał z własnej inicjatywy zespołu inżynierów, na czele z Edwardem Margańskim, jako demonstrator technologii przyszłościowego samolotu szkolno-treningowego w zakresie aerodynamiki i technologii kompozytowej[1]. Oprócz funduszy prywatnych wspólników (2,5 mln zł wyłożył Andrzej Izdebski, udział w projekcie brał też Włodzimierz Mysłowski), projekt uzyskał dotację Komitetu Badań Naukowych w wysokości 2,5 mln zł[1]. Samolot nie miał przenosić uzbrojenia ani systemów zarządzających walką, lecz być latającym symulatorem, symulując użytkowanie różnych rodzajów uzbrojenia i wyposażenia[2]. Opracowany został w całości sposobem projektowania komputerowego i był pierwszym w Polsce samolotem, w którego konstrukcji wykorzystano w tak szerokim zakresie aerodynamikę obliczeniową[3]. Założeniem były niskie koszty eksploatacji, także dzięki stosowaniu instalacji z samolotów cywilnych[2].
Budowa
Kadłub
Struktura kadłuba z przyczyn zarówno projektowych, jak i produkcyjnych – podzielona na trzy części:
- część przednia – kompozytowa, zawierająca dwumiejscową hermetyzowaną kabinę pilotów w układzie tandem, przednie podwozie, przedział wyposażenia elektronicznego oraz przedni zbiornik paliwa
- część środkowa (kompozytowa) mieszcząca w sobie główny integralny zbiornik paliwa o pojemności 850 l[4], podwozie główne oraz systemy hydrauliczne, paliwowe i elektroniczne
- część tylna – z przedziałem silnikowym, jako struktura ze stopów lekkich wzmacnianych elementami tytanowymi.
Większość konstrukcji samolotu wykonana jest z kompozytu zbrojonego włóknem węglowym[5].
Przewidywany dla samolotu był silnik K-15 z samolotu PZL I-22 Iryda, lecz jego pozyskanie nie udało się i samolot został przeprojektowany pod amerykański silnik General Electric CJ610 z samolotu Learjet (wypożyczony)[6].
Układ sterowania
W podstawowej wersji system sterowania poprzecznego i wzdłużnego mechaniczny – ze wspomaganiem hydraulicznym. W perspektywie planowany jest pośredni system sterowania z zastosowaniem komputera, który będzie symulował charakterystyki pilotażowe różnych samolotów. System zasilania w samolocie jest hydrauliczny, przeznaczony do zasilania podwozia, klap skrzydłowych oraz hamulców aerodynamicznego i hamulca podwozia, jak również wzmacniacza w układzie sterowania.
W podstawowej wersji wojskowej, jak i cywilnej samolot miał być wyposażony w standardowe wyposażenie radionawigacyjne. W wersji rozwiniętej – samolot wyposażony w system symulacyjny.
Przypisy
- ↑ a b Margański 2017 ↓, s. 21-22.
- ↑ a b Margański 2017 ↓, s. 23.
- ↑ Margański 2017 ↓, s. 21, 24.
- ↑ Margański 2017 ↓, s. 24.
- ↑ Margański 2017 ↓, s. 25.
- ↑ Margański 2017 ↓, s. 25-7.
Bibliografia
- Edward Margański. Krótka historia Bielika. „Skrzydlata Polska”. Nr 11(2457)/2017, s. 20-30, listopad 2017. Agencja Lotnicza Altair. ISSN 0137-866X.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Alan Wilson from Stilton, Peterborough, Cambs, UK, Licencja: CC BY-SA 2.0
c/n P-19. The EM-10 Bielik was a low cost Polish military training aircraft prototype, which first flew in June 2003. Only one was completed and flown, registered as ‘SP-YEM’. This exhibit is probably a mock-up. There are certainly several differences between this and the aircraft that flew, including the canopy, tailplanes and undercarriage. On outside display at the Muzeum Lotnictwa Polskiego. Krakow, Poland.
23-8-2013